1
فصل اول: کلیات پژوهش 3
1-1 تعریف مسئله و اهمیت آن 3
1-2 اهمیت و ضرورت انجام تحقیق 5
1-3 اهداف تحقیق 6
1-3-1 اهداف کلی: 6
1-3-2 اهداف اختصاصی: 7
1-4 سوالات تحقیق 7
1-5 فرضیه‌های تحقیق 8
1-6 نوع و روش تحقیق 8
1-6-1 روش گردآوری اطلاعات 8
1-6-2 روش گرد آوری اطلاعات(میدانی ، كتابخانهای و غیره ) 9
1-7 منابع تحقیق: 9
1-8 ابزار گردآوری اطلاعات 9
1-9 روش تجزیه و تحلیل اطلاعات : 10
1-10 پیشینه تحقیق 10
1-11 روند تحقیق 12
1-12 كاربرد تحقیق 13
فصل دوم: ادبیات نظری پژوهش 14
شناخت فرهنگ وقف و اثرات مثبت آن بر توسعه اقتصادی پایدار 14
2-1 بررسی مفهوم: 14
2-1-1 وقف در لغت 14
2-1-2 مفهوم وقف 15
2-1-3 اقسام وقف 15
2-2 نگاهی به وقف در قبل از اسلام 16
2-3 پیشینه تاریخی وقف در جهان اسلام 17
2-3-1 وقف در قرآن 17
2-3-2 وقف در سیره پیامبر اسلام 18
2-3-3 وقف در سیره ائمه معصومین 19
2-4 وقف و سابقه تاریخی و شروط فقهی 20
2-4-1 انعقاد وقف 22
2-5 خصوصیات اجتماعی و اقتصادی وقف اسلامی 23
2-5-1 کارکرد اجتماعی وقف 25
2-5-2 کارکرد اقتصادی وقف: 27
2-6 وقف و بهبود وضع اقتصادی جامعه: 28
2-7 وقف در ایران و جهان 30
2-8 وقف در سایر مذاهب و کشورهای مختلف 31
2-8-1 وقف در ایران 32
2-8-2 آسیب شناسی وقف در ایران 35
2-9 کارکرد وقف در نهادهای فرهنگی و آموزشی: 36
2-9-1 فرهنگ وقف در آموزش 38
2-9-2 وقف مکانهای آموزشی 39
2-9-3 تأثیرات وقف بر برنامه آموزشی 40
2-9-4 تعیین محتوای درسی در وقف نامهها 40
2-9-5 تعیین مدت زمان تحصیل در وقف نامهها 41
2-9 -6 تعیین نحوه اداره مدارس دروقف نامهها 41
2-9-7سنت وقف در دانشگاههای جهان 43
2-10 مفهوم توسعه: 44
2-10-1 نقش وقف در توسعه 44
2-10-2 وقف و توسعه اجتماعی 45
2-10-3 وقف و توسعه فکری و فرهنگی 46
2-11 تعریف پایداری: 47
2-11-1 توسعه پایدار چیست 49
2-11-2 تفهیم بنیادی توسعه پایدار 51
2-11-3 توسعه پایدار از دیروز تا امروز 52
2-11-4 مؤلفههای توسعه پایدار: 54
2-11-5 ارکان اصلی توسعه پایدار: 54
2-11- 6 اصول توسعه پایدار 55
2-11-6-1 کنار گذاشتن تصور قدر قدرتی انسان 55
2-11-6-2 عدالت وبرابری 55
2-11-6-3 اکوسیستم بسیار مهمتر از درک و تصور فعلی است 55
2-11-6-4 آشتی توسعه و پایداری 55
2-11-6-5 مردم محوری 56
2-11-6-6 مشارکت و وفاق 56
2-11-6-7 برنامه جامع ، چرخه‌ای و تلفیقی 56
2-11-6-8 دیدی سیستمی و کل گرایانه 57
2-11-6-9 ساخت بر روی آنچه که وجود دارد: 57
2-11-6-10 انعطاف پذیری 57
2-11-6-11 استفاده عاقلانه از منابع 57
2-11-6-12 تفکر جهانی و عمل محلی 58
2-11-7 اهداف کلی توسعه پایدار : 58
2-12 مؤلفههای توسعه پایدار در جهت رفاه اجتماعی 61
2-13 رشد ، توسعه پایدار و توسعه پایدار اقتصادی 62
2-13-1 توسعه پایدارازمنظراقتصادی 64
2-13-2 نقش امنیت اقتصادی در تامین توسعه پایدار 66
2-13-3 نقش وقف در تامین امنیت اقتصادی: 67
2-14 ارتباط وقف در پایداری اقتصادی 67
2-14-1 مؤلفههای وقف در توسعه پایدار اقتصادی 69
2-15 تأثیر وقف بر استقلال اقتصادی و رشد و توسعه: 70
2-16 تأثیر وقف بر تحقق عدالت اجتماعی و رفاه عمومی 72
2-17 نقش وقف در توسعه پایدار اقتصادی 74
2-17-1 نمونه‌ای موردی برای برسی و تفهیم بهتر موضوع 75
2-17-1-1 مدارس 75
2-17-1-2 نخستین مدرسه در اسلام 76
2-17-1-3 باز شناسی ربع رشیدی (ربع: خانه، سرا و محله) 78
2-17-1-4 هدف ربع رشید از احداث این فرهنگسرا 78
2-17-1-5 مؤلفههای شهرک دانشگاهی ربع الرشید: 79
2-17-1-6 نظام وقف در ربع الرشیدی 79
2-17-1-7 ربع الرشیدی شهری با شاخصه‌های توسعه پایداری 80
2-17-1-8 توجه به اقتصاد در ربع رشیدی 81
2-17-1-9 دلایل ناپایداری شهرک ربع رشید 81
2-18 نتیجه گیری: 82
2-18-1 راهبردها 85
2-18-2 راهكارها 85
2-18-3 فرآیند طراحی شهرک دانشگاهی با محوریت وقف 86
فصل سوم : شناخت بافت و اقلیم شهر شیراز 87
3-1 دورههای تاریخی توسعهی شهر شیراز 87
3-1-1 دوران باستان و ساسانی 87
3-1-2 دوران اسلامی 88
3-1-2-1 فتح فارس توسط مسلمانان 88
3-1-2-2 آل بویه تا صفویان 89
3-1-2-3 دوران صفویه تا دوران معاصر 89
3-1-2-4 معاصر 90
3-2 وجه تسمیه شیراز 91
3-3 تاریخچه شیراز 92
3-4 سیستم محلات شیراز 93
3-4-1 محلات دوران اتابکی مظفریان و آل بویه 93
3-4-2محلات شیراز در زمان صفویه: 93
3-4-3 محلات شیرازدر زمان زندیه 94
3-4-4 محلات شیراز در عهد قاجار 96
3-5 ساختار ا صلی شهر شیراز در ادوار مختلف تاریخ 97
3-5-1 آل بویه 97
3-5-2 دوره اتابکان 98
3-5-3 دوره صفویان 99
3-5-4 دوره زندیه 101
3-6 استخوانبندی شهر در دوران زندیه 102
3-6-1 بافت شهری در دوران زندیه 103
3-6-2 ویژگیهای فضایی و بصری 105
3-7 شیراز در دوره قاجاریه 105
3-8 شیراز در دوره پهلوی اول 106
3-9 شیراز از دوره پهلوی دوم تا دوره معاصر 107
3-10 ساختار فضایی شهر شیراز 109
3-10- 1 دوره پیش مدرن و پیش سرمایهداری (اواخر قرن سیزده ه.ش تا سال 1300 ه .ش): 109
3- 10-2 دوره مدرن سازی اولیه ( سال 1300 ه.ش تا اوایل سالهای 1330 ه.ش ) 110
3- 10-3 دوره مدرن سازی متأخر ( از سال 1330 تا اوایل سالهای 60) 112
3-10-4 ساختار فضائی شیراز در دوره چهارم ( دوره چالش سنت و مدرنیت ) 114
3-11 موقعیت جغرافیایی شیراز 116
3-12 آب و هوا 117
3-12-1 دمای هوا 117
3- 12 -2 رطوبت 118
3-12-3 بارندگی 119
3-12-4 باد 121
3-12-5 تابش 122
3-13 تحلیل شرایط آب و هوایی 123
3-13-1 منطقه آسایش 123
3-13-1 تقویم نیاز به سایه و آفتاب 128
3-14 زلزله 129
3-15 راههای منتهی به شیراز 130
3-16 ارتفاعات شیراز 132
3-17 جمعیت شیراز 132
فصل چهارم: مروری بر تجارب داخلی و خارجی 134
4-1 مدرسه چهار باغ اصفهان 134
4-1-1 شرایط گزینش و انتخاب مدرّسان و طلاب مدرسه چهارباغ اصفهان: 136
4-1-2 مواد آموزشی و دروس طلاب مدرسه چهارباغ اصفهان: 136
4-2-1 ربع رشیدی بنای وقفی دانشگاهی 138
4-3-1 شهرک دانشجویی هاروارد 140
4-3-2 تاریخچه 142
4-3-3 دانشکده‌ها و ساختمانهای مربوط به آن 143
4-3-4 آموزش و تحصیلات 144
4-3-5 کتابخانه‌ها و آزمایشگاه‌ها 146
4-4 شهرک دانشجویی دانشگاه تهران 147
4-4-1 تأسیس 147
4-4-2 طرح و الگو 149
4-4-3 توسعه 149
4-4-4 انقلاب ۱۳۵۷ ایران 150
4-4-5 نقش سیاسی 150
فصل پنجم: استانداردها و معیارهای فنی طراحی 152
5-1 برنامه ریزی فیزیکی، شناخت و تعیین ابعاد و استانداردهای فضا 152
5-2 فضای اداری 152
5-2-1 گروه فضای اصلی 153
5-2-2 گروه فضاهای وابسته اصلی 153
5-2-3 گروه فضاهای رفاهی 153
5-2-4 گروه فضاهای گردشی 153
5-3 فضاهای اختصاصی 154
5-4 زیربنای خالص 154
5-4-1 فضاهای اصلی اداری 154
5-4-2 فضاهای وابسته اداری 155
5-4-3 فضاهای پشتیبانی و ارباب رجوع 155
5-5 مساحت محل کار (مساحت مفید) 156
5-6 مساحت مفید خالص 157
5-7 تجهیزات اداری 158
5-8 نوع ساختمان 158
5-8-2 سرویسها 158
5-8-3 منظرهها 159
5-8-4 ستها 159
5-9 انواع کالبد ساختمانهای اداری 159
5-9-1 عمق فضا 159
5-9-2 موقعیت هسته 160
5-9-3 تقسیم به اتاقها یا سلولاریزاسیون 160
5-10 هسته 161
5-10-1آسانسورها 161
5-10-2 مجاری 161
5-10-3 سرویس بهداشتی 162
5-10-4 کمدهای اتاق شستشو: 162
5-10-5 پلکانها 163
5-11 روابط در ساختمانهای اداری 163
5-11-1رابطه با دنیای خارج 163
5-11-2 لوازم فرار 164
5-12 حوزههای فعالیتهای دانشكده معماری : 164
5-12-1 فضاهای آموزشی: 169
5-12-1-1 كلاس نظری 170
5-12-1-2 كلاس عمومی: 170
5-12-2 فضاهای كمك آموزشی: 170
5-12-2-1 آزمایشگاه 170
2-2-12-5كارگاه 170
3-2-12-5 فضاهای ورزشی و پرورشی : 171
1-13-5كتابخانه: 171
5-13-2 نمازخانه : 171
5-13-3 سالن ورزشی: 171
5-13-4 سالن چند منظوره : 172
5-13-5 اتاق مشاوره : 172
5-13-6 اتاق ورزش : 172
5-13-7 اتاق بهداشت : 172
5-14 فضاهای اداری : 173
5-14-1 فضاهای پشتیبانی و خدمات : 173
5-14-2 فضاهای سبز : 173
5-14-3 فضای توقف وسایل نقلیه : 174
5-14-4 فضای ورودی : 174
5-14-5 فضای توقف وسایل نقلیه : 174
5-14-6 فضاهای ارتباطی و غیر مفید : 174
5-15 فضاهای نیمه باز یا مسقف : 175
5-15-1 ظرفیت : 175
5-15-2 ظرفیت دوره آموزشی یا مقطع آموزشی : 175
5-15-3 ظرفیت مجتمع آموزشی : 175
5-15-4 سطوح زیر بنایی: 175
5-15-4-1 خالص: 175
5-15-4-2 ناخالص : 176
5-15-4-3 سرانه : 176
5-15-4-4 سرانه خالص زیربنا : 176
5-15-4-5 سرانه ناخالص : 176
5-15-4-6 معیارهای تعیین ظرفیت : 177
5-15-4-7 ظرفیت كلاس : 177
5-15-4-8 ظرفیت كارگاه و آزمایشگاه : 177
5-16 ظرفیت فضاهای پرورشی : 177
5-16-1 كتابخانه : 177
5-16-2 نمازخانه : 178
5-16-3 سالن آمفی تئاتر : 178
5-16-4 سالن ورزشی: 178
5-16-5 سالن چند منظوره : 178
5-16-6 سالن غذاخوری : 179
5-16-7 فضاهای اداری : 179
5-16-8 سرویس های بهداشتی: 179
5-16-9 سرانه فضاها : 179
5-16-10 فضاهای بسته 179
5-17 فضاهای مربوط به فعالیتهای آموزشی: 181
5-18-1 مبلمان فضاهای اداری 182
5-18-2 قرارگیری دیوارها 182
5-18-3 کتابخانه 183
5-18-4 سالن مطالعه 184
5-19-5 قفسههای کتاب 184
5-20 طراحی سالنهای اجتماعات 186
5-20 -1 هندسه کلی تالارها 186
5-20-2 اقدامات اصلی در برنامه ریزی سالنها 187
5-20-3 بخشهای مختلف سالنهای اجتماعات 187
5-20-3-1 ورودی سالن: 188
5-20-3 -2 سرسرا و سالن انتظار 188
5-20-3-3 سالنهای اجتماعات 190
5-20-3-3-1 تغییرات در ابعاد سالنهای اجتماعات 190
5-20-3-3-2 چند منظوره بودن و انعطافپذیری سالن 191
5-20-3-3-3 صندلی در سالنهای اجتماعات 192
5-20-3-3-4 بالکن در سالنها 195
5-20-3-3-5 شیب سالنها 196
5-21 اتاق تجهیزات تلفن 198
5-22 موتورخانه و برق اضطراری 198
5-23 تجهیزات بهداشتی، رختکن و نظافت 199
5-24 انبار مرکزی 199
5-25 محل زندگی سرایدار 200
5-26 فضای نمایشگاهی 200
فصل ششم: مکانیابی و روند طراحی شهرک دانشجویی 201
6-1 سیر تحولات شهرسازی شیراز 201
6-1-1 شیراز 1328 204
6-1-2 شیراز 1335 205
6-1-3 شیراز 1350 206
6-1-4 شیراز معاصر 207
6-1-5 شیراز در دوره کنونی 207
6-2 کاربریهای قدیم منطقه: 208
6-3 کاربریهای جدید منطقه 209
6-4 همجواریها در منطقه 209
6-5 مکان یابی سایت 210
6-5-1 مکانهای پیشنهادی برای سایت مجموعه 211
6-5- 2 موقعیت سایت نسبت به شهر 213
6-5-3 موقعیت سایت نسبت به شریانهای شهری وضع موجود 214
6-5-4 موقعیت قرارگیری سایت در مناطق شهرداری شیراز 214
6-6 دسترسیها 215
6-6-1دسترسی سواره 215
6-6-2 دسترسی پیاده 215
6-6-3 دسترسیها در طرحهای فرادست 216
6-6-4 موقعیت سایت نسبت به محورهای شریانی پیشنهادی شیراز 217
6-7 همجواریها 218
6-8 چشم اندازهای سایت در وضعیت کنونی 218
6-9 چشم‌اندازها 220
6-10 تحلیل سایت به کمک جدول sowt 221
6-11 نتیجه گیری 224
6-12 روند طراحی مجموعه شهرک دانشجویی 225
6-12-1 ترسیم خطوط اولیه برای رسیدن به پلان 225
6-12-2 ترسیم دیاگرامهای اولیه 226
6-12-3 ترسیم محورهای تأثیر گذار بر زمین طرح 227
6-13 طراحی حجم‌های سه بعدی اولیه 229
6-14 ترسیم پلان نهایی بام مجموعه 230
6-14-1 فرایند طراحی سایت 231
6-14-2 ترسیم پلان بام دانشکده معماری 235
6-15 فرآیند طراحی دانشکده معماری 236
6-16 ترسیم پلان طبقه همکف و اول دانشکده معماری 239
6-17 نماها و برش‌های نهایی 242
6-19 طراحی فضاهای داخلی 244
6-20 سازه مجموعه دانشکده معماری 245
6-20-1 فونداسیون 245
6-20-2 جنس دیوارها 245
6-20-3 سقف مجموعه 245
245
6-20-3-2 سقف بتن پیش تنیده 246
6-20-4 ستونها 248
6-21 تأسیسات دانشکده معماری 248
6-22 نمایش سه بعدی مجموعه 250
فهرست منابع: 253
آدمی به حکم فطرت خویش، نوع دوستی و دیگر خواهی را ارج می‌نهد و از تماشای رنج بینوایان آزرده خاطر میگردد و جان خویش را با یاری محرومان آرامش میبخشد. تاریخ و فرهنگ، آئین ما با وقف و خیر اندیشی واقفان و بیدار دلانی در آمیخته است که نام وی را بر صحیفه ایثار و رادمردی رقم زدهاند (شاکر ، 1373 ص87).
انسان امروز همچون نیاکان خویش به خوبی در یافته است بسیاری از معضلات که در زمینه‌های مختلف گریبانگیر مردم یک جامعه است تنها از طریق دستگاههای اجرایی قابل حل نبوده و مشارکت و معاضدت و یاری خود مردم را میطلبد. اگر وقف در جامعه نهادینه شود افراد خیر و نیکوکار بخش قابل توجهی از کمبودها و تنگناهای جامعه را خودشناسی کرده و اموال و داراییهای خود را داوطلبانه در جهت رفع آن‌ها به کار خواهند بست. متاسفانه این نهادهای مردمی با وجود برخورداری از قدمت و سابقه پر افتخار تاریخی آن گونه که شایسته است فراگیر نشده و نقش و تأثیرات فرهنگی و تربیتی آن در ابعاد گوناگون تا حدودی مکتوم و مستور مانده است. در اجرای برنامه‌های بلند مدت و میان مدت توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، آنچه ذهن برنامه ریزان را بیشتر به خود مشغول میکند، محدودیت‌های منابع در مقابل مصارف بی حد و حصر است. در نتیجه کشورهایی در این امر موفق خواهند بود که بتوانند از تعدد و تنوع مالی برخوردار باشند. در کشور ما درآمدهای بالقوه موقوفات در صورت شناسایی کامل بهرهبرداری بهینه می‌تواند به طور مستقیم و غیر مستقیم بخشی از نیازهای کشور را تامین کند. یکی از ابعاد وقف بعد اقتصادی آن است در این تحقیق سعی شده است گوشه‌ایی از وقف با رویکرد اقتصادی آن مورد توجه قرار گیرد ( خمینی، 1376).
وقف بارزترین و روشن ترین مصداق احسان، انفاق، صدقه جاریه، تعاون و باقیات صالحات است که منشا خدمات فراوان اقتصادی، رفاهی، و بهداشتی در جامعه گردیده است. وجود صدها درمانگاه، بیمارستان، مدرسه و … در سراسر کشورهای جهان شاهد و گواه آن است( دریکوند، 1386).
با این اوصاف بدیهی است توصیه فرهنگ وقف و تلاش برای دست یابی و موفقیت آن در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به عنوان یکی از مسائل و دل مشغولی‌های مسئولان و صاحب نظران در کشورهای اسلامی و برخی کشورهای غیر اسلامی میباشد( ارجمند نیا، 1380،ص 10).
فصل اول: کلیات پژوهش
1-1 تعریف مسئله و اهمیت آن
وقف که درآن اصل مال یا ملك میماند و منافع و عواید آن در امور عامالمنفعه مصرف میشود در ساماندهی زندگی فردی و اجتماعی نقش فراوانی دارد.
نماد وقف در ادوار گذشته نیز وجود داشته و پس از اسلام با تأثیر از جهانبینی اسلامی به صورت جهت دار مطرح میشود. همچنان که در صدر اسلام نیز مسبوق است بسیاری از موقوفات نه تنها به عنوان پشتوانه اقتصادی نظام اسلامی محسوب میشوند بلکه در کم کردن فاصله طبقاتی و نهایتا تامین عدالت اجتماعی نقش مؤثری را ایفا میکند. در مجموع با نهاد وقف که در آن مالکیت خصوصی به نوعی مالکیت عمومی تبدیل میشود مراکز مختلف آموزشی، فرهنگی، بهداشتی و اقتصادی ایجاد میگردد که این امر در شهرنشینی جوامع که از مؤلفههای توسعه اقتصادی است نقش قابل توجهی دارند؛ و به شهرها نوعی برجستگی دینی، تاریخی و اقتصادی خواهد بخشید و توسعه را همراه با عدالت اجتماعی به ارمغان خواهد آورد( شاکر 1373، ص 87 ).
یکی از عوامل مهم توسعه و پیشرفت در هر جامعه آموزش و پرورش است. تاریخ آموزش و پرورش در ایران به دورانهای باستانی و آریاییهای نخستین میرسد. در دوره مادها، کودکان و نوجوانان راه و رسم زندگانی و کار و جنگاوری را درخانه و قبیله میآموختند. آموزش رسمی مخصوص روحانیان بود و مردم دیگر از خواندن و نوشتن بیبهره بودند. در دوران هخامنشی آموزش رسمی ویژه موبدان، شاهزادگان و دولتمردان بود. اما چون در آیین زرتشت آموزش و پرورش مهم شمرده میشد، مردم ایران اخلاق و مهارتهای سودمند را به فرزندان خود آموزش میدادند . در دوره ساسانی فرهنگ و تمدن ایرانی به شرق و غرب گسترش یافت اما هنوز هم آموزش به گروهی خاص محدود میشد (مستوفی، 1377، ص3).
با ورود اسلام به ایران تحولاتی در نحوه آموزش به وجود آمد. با توجه به اهمیتی که اسلام به شریعت و عدالت اجتماعی و تجلی ارزشهای انسانی نهاد موجب گسترش و ارتقاء سطح آموزش برای اقشار مختلف جامعه گردید( فصل نامه تاریخ اسلام ، 1391 ، ش5).
ازجمله مواردی که پس از ورود اسلام به ایران مورد توجه قرارگرفت هنر و معماری ایران است. با توجه به رویکرد عدالت محوری اسلام و اینکه تمام افراد جامعه می‌توانند به طور یکسان از امکانات جامعه بهره مند شوند، بناهای عامالمنفعه و عملکردهای جدید به وجود آمد که از جمله می‌توان به فضاهایی مانند: مساجد، آب انبارها، حمام و کاروانسراها و… اشاره کرد. وجود این فضاها و عملکردهای جدید باعث ایجاد هنر و معماری نوین گردید که با ارتقای معماری گذشته و به کارگیری اصول مبانی اسلام هنر و معماری ایرانی اسلامی را شکل داد (خطیبی، 1390).
مساجد، مدارس و حوزههای علمیه جزء اولین فضاهای آموزشی بودهاند، حوزههای علمیه از آن دسته فضاهایی بودند که محل اسکان و تحصیل دانش آموختگان توامان در یك مجموعه قرار داشت. این گونه فضاها طی سالها با به وجود آمدن مؤسس ات و مجتمع‌های دانشگاهی ارتقاء یافت اما همواره معایب و کاستی‌هایی به همراه داشتهاند.
حال با توجه به مباحث یاد شده سوال این است که چگونه می‌توان با بهرهوری از رویکرد اقتصادی توسعه پایدار بر اساس فرهنگ وقف موجب ارتقای سطح آموزش و بهبود مجموعه‌های دانشجویی شویم؟
1-2 اهمیت و ضرورت انجام تحقیق
انجام تحقیق در هر زمینه علمی، به دلایل مختلفی صورت می‌گیرد، از جمله این دلایل می‌توان به گسست دانش در آن زمینه یا نبود تحقیق جامع اشاره کرد. تحقیق حاضر از جمله تحقیقات بکر و جدید است که تا بحال انجام نشده است و ضروری است که به آن پرداخته شود.
تاکنون موضوع وقف و موقوفات از ابعاد مختلفی چون فقهی، حقوقی، قضایی و اعتقادی بررسی شده و بعضی از پژوهشها بر تأثیر آن‌ها بر محیطهای شهری و روستایی تأكید دارند. اما در زمینه تأثیر وقف در نظام آموزشی به ویژه شهر شیراز پژوهشی صورت نگرفته است. در پژوهش حاضر این موضوع به شكل مبسوط و كامل با مؤلفههای تحقیق بررسی شده است.
از دیگر دلایل اهمیت تحقیق در ارتباط با موضوع مورد مطالعه، نیاز به ارتقای سطح آموزش و بهبود مجموعه‌های دانشجویی و برآورده کردن آن از طریق توسعه پایدار بر اساس فرهنگ وقف است.
1-3 اهداف تحقیق
1-3-1 اهداف کلی:
هدف اصلی از طراحی شهرک دانشجویی، علاوه بر اینکه پاسخگوی نیازهای ساکنین در مقیاس شهری– کشوری است، موجب زنده نگاهداشتن هنر اصیل ایرانی در شهر شیراز میگردد.
طراحی این مجموعه با هدف احیای فصل مشترک فرهنگ وقف و معماری و معرفی و انتقال این میراث از گذشتگان به نسلهای آینده.
ایجاد مکانی جهت رسیدن به یک کیفیت محوری در فضای معماری که سبب ایجاد بهبود شرایط آموزشی در چهارچوب فرهنگ وقف و توسعه پایدار اقتصادی میشود.
1-3-2 اهداف اختصاصی:
این مجموعه علاوه بر آموزش و ایجاد مکانی برای پرورش بدون دغدغه مالی برای دانشجویان در شهر شیراز، اهداف اختصاصی زیر را دنبال میکند:
ـ ایجاد مکانی جهت معرفی پیشینه فرهنگی- هنری شیراز هم در هنر و هم در معماری .
ـ ایجاد مکانی جهت احیاء و حفظ فرهنگ وقف.
ـ اشتغالزایی و افزایش اشتغال. ایجاد مکانی که موجب تعامل هرچه بیشتر بین هنرمندان، وقف کنندگان و جامعه شود.
ـ ایجاد شهرکی متناسب برای زندگی موقت وشرایط رفاهی و اجتماعی برای دانشجویان
ـ ایجاد زمینه روشن جهت بازیابی تفکر وقف برای کسانی که به این امور می‌پردازند.
1-4 سوالات تحقیق
1- چگونه می‌توان با بهره وری از رویکرد اقتصادی توسعه پایدار بر اساس فرهنگ وقف موجب ارتقای سطح آموزش و بهبود مجموعه‌های دانشجویی شویم؟
2- نقش مؤلفههای غیرکالبدی و معنوی همچون مفهوم وقف در کالبد شهرک دانشجویی چگونه نمایان میگردد؟
1-5 فرضیه‌های تحقیق
ـ به نظر میرسد این شهرک دانشجویی، پاسخگوی نیازهای علمی دانشجویان و تأمین منابع مالی آنان باشد.
ـ به نظر میرسد این مجموعه بتواند پیوندی در جهت وقف و توسعه پایدار اقتصادی در شهرکهای دانشجویی ایجاد کند.
1-6 نوع و روش تحقیق
این پژوهش با توجه به فرضیه‌های فوق از لحاظ هدف کاربردی و با روشهای ترکیبی تحقیق از جمله روش مطالعات موردی، توصیفی، تحلیلی انجام گرفته است زیرا از طرفی در پی توصیف و شناخت شرایط موجود ( توصیف) و از طرف دیگر در پی تحلیل مفاهیم و کشف عناصر و مفاهیم اصلی است .
1-6-1 روش گردآوری اطلاعات
در این پژوهش از روش توصیفی و تحلیلی، تکنیک اسنادی (کتابخانه‌ای و اینترنت) استفاده و همچنین مطالعات میدانی و پیمایشی نیز به کاربرده می شود.
1-6-2 روش گرد آوری اطلاعات(میدانی ، كتابخانهای و غیره )
مطالعات کتابخانه‌ای با بررسی نمونه‌های موردی و …
1-7 منابع تحقیق:
فرم در حال بارگذاری ...
