وبلاگ

امروزه طیف وسیعی از جانوران و گیاهان آبزی در زمره آبزیان پرورشی قرار گرفته و هریک جایگاه ویژه‌ای در این صنعت رو به رشد به خود اختصاص داده‌اند (Rosenberry, 1997). در این میان سخت‌پوستان به‌ویژه میگوها از جایگاه بالایی برخوردار هستند. در حال حاضر بیش از 18 گونه میگو در نقاط مختلف جهان تکثیر و پرورش داده می‌شوند که از این میان یک گونه در آب شیرین و بقیه در آب شور پرورش می‌یابند (Tseng, 1988). ارزش و تقاضای بالای میگوی پنائیده در بازارهای جهانی سبب گسترش صنعت پرورشی این آبزیان شده است. اگرچه پرورش میگو در جهان از سابقه‌ای نزدیک به 6 قرن برخوردار است اما سابقه پرورش علمی میگو به دهه 1950، زمانی که تکثیر میگو به شکل تجاری گسترش یافت، باز می‌گردد. در حالی که تا سال 1975 میلادی تولید میگوی پرورشی در حدود 50 هزار تن بود با ارتقای فن‌آوری تولید بچه میگو و غذا و بهبود کیفیت تجهیزات و تاسیسات پرورش میگو و مدیریت مزارع، میزان تولید میگوی پرورشی در اوایل دهه 1990 به بیش از 700 هزار تن افزایش یافت و در قرن بیست‌ویکم از مرز یک میلیون تن گذشت.

میگوی سفید غربیLitopenaeus vannamei  كه بومی آب‌های منطقه آمریكای لاتین از پرو تا مكزیك می‌باشد، به‌دلیل برخورداری از امتیازات ویژه مورد توجه بسیاری از كشورهای شرق آسیا قرار گرفته و مقام نخست در بین گونه های پرورشی را كسب كرده است (اوجی فرد و همكاران، 1389). ضریب رشد مطلوب، درصد بازماندگی بالاتر در زمان تفریخ، تولید بهتر در شرایط پرورش متراکم، جفت‌گیری و تخم‌ریزی در محیط‌های پرورشی، نیاز کمتر به پروتئین در جیره غذایی و درصد بازماندگی بیشتر در برابر بیماری ها نسبت به سایر گونه‌ها از قبیل ببری سیاه[1] از دلایل برتری این گونه در شرایط پرورش می‌باشد (Briggs, 2004).

تغذیه در آبزیان پرورشی از اهمیت و جایگاه خاصی برخوردار است و ركن اصلی در صنعت آبزی‌پروری می‌باشد. اهمیت تغذیه آبزیان از تغذیه صحیح مولدین ماهی و میگو شروع و تا زمان بازاری شدن و صید آنان از مزارع آبزیان پرورشی ادامه پیدا می‌كند. با‌توجه به اینكه در پرورش آبزیان حدود 50 درصد هزینه های پرورش مربوط به تغذیه می‌باشد، لذا تغذیه تاثیر بسیار زیادی بر اقتصاد آبزی‌پروری دارد و سودآوری پرورش آبزیان نیازمند دقت جدی در مراحل غذادهی و استفاده از غذاهای با کیفیت و با کارایی مناسب است (سوداگر و همکاران، 1386). تغذیه تاثیر مستقیم بر رشد و كیفیت لاشه آبزیان پرورشی دارد و تغذیه مناسب آبزیان پرورشی را در برابر بیماری‌ها مقاوم می‌سازد. نبود تغذیه مناسب و عدم مدیریت صحیح تغذیه در مزارع باعث ضرر و زیان جدی مزارع پرورش آبزیان می‌شود. هنوز پرورش مراحل لاروی گونه‌های مختلفی از آبزیان مثل نرمتنان و سخت‌پوستان، به‌میزان زیادی به غذاهای زنده وابسته می‌باشد (Boeing, 2006). Fegan (2005) گزارش نمود که حذف کامل منابع غذایی طبیعی و استفاده از غذاهای مصنوعی به‌جای آن تاکنون میسر نگردیده

 است.

محققان آبزی‌پروری در صنعت پرورش میگو همواره به‌دنبال راهکارهایی برای افزایش راندمان تولید پست‌لارو دارای قابلیت رشد و بازماندگی بالا و دستیابی به محصولاتی با کیفیت و ارزش غذایی مناسب و در نهایت بازار‌پسند و دارای صرفه اقتصادی هستند. در‌خصوص میگوی سفید غربی نیز اهمیت نیاز به پست‌لارو با کیفیت بالا جهت معرفی به مزارع پرورشی با‌توجه به ارزش اقتصادی این گونه در آبزی‌پروری روز به روز افزایش می‌یابد. برای این منظور، قابلیت دسترسی به غذای مناسب برای تغذیه مولدین بسیار مهم است که بتواند سلامتی و رشد را در مراحل نوزادی لاروهای تولید شده تضمین نماید. در واقع می‌توان گفت برای دستیابی به لاروهای با کیفیت بالا و سالم، داشتن مولدینی با بهترین کیفیت لازم است. داشتن مولدینی سالم با قدرت باروری بالا و با وزن مناسب و آماده تولید‌مثل، مستلزم شرایط بهینه نگهداری و تغذیه مناسب می‌باشد. یک جیره غذایی به منظور فراهم نمودن بازماندگی و رشد مطلوب لاروها باید به میزان زیادی قابل هضم و جذب بوده و از نظر مواد مغذی با غذای زنده قابل رقابت و از خواص فیزیکی مناسب مثل پایداری در آب و شناوری مطلوب برخوردار باشد (سیستانی، 1390).

عوامل متعددی بر کیفیت لاروهای تولیدی در مراکز تکثیر موثر میباشند که از جمله آن می‌توان به وزن مولدین، سابقه ژنتیکی، شرایط نگهداری و پرورش و نوع غذای مورد استفاده برای مولدین اشاره نمود. تغذیه شدن مولدین با غذاهایی با درصد پروتئین بالا و با کیفیت نظیر غذاهای طبیعی و تازه در مقایسه با غذاهای فرموله، در کیفیت پست‌لاروهای تولید شده بسیار با اهمیت است. یکی از غذاهایی که در رشد و رسیدگی جنسی مولدین میگو نقش اساسی دارد کرم پرتار Perinereis nuntia می‌باشد که منبع عظیمیاز اسیدهای چرب غیر‌اشباع بلند زنجیر (HUFA) از جمله آراشیدونیک‌اسید (Meunpol et al., 2005) و انواع هورمون‌ها از جمله پروستاگلاندین‌ها می‌باشد که در تحریک رسیدگی تخمدان میگو تاثیر زیادی دارد (Poltana et al., 2005). کرم پرتار Perinereis nuntia دارای مقادیر زیادی از PGF2 الفا می‌باشد که نقش تحریکی در رسیدگی تخمدان میگو و تسریع روند رشد و توسعه گنادی آن دارد و در حال حاضر در اکثر کارگاه‌های تکثیر میگو در دنیا حداقل در یکی از مراحل نهایی تغذیه مولدین استفاده می‌شود (آزور و همکاران، 1389). کرم پرتار Perinereis nuntia از خانواده مهم کرم‌های دریایی Nereidae است که جنس هایی مانند Nereis و Perinereis در این خانواده قرار دارند. به‌طور عموم به آن‌ها کرم دریایی (Marine worm)، کرم ماسه ای (Sand worm)،Ragworm ، Nereid worm و غیره اطلاق می‌شود (سالارزاده، 1387). جنس پری نرئیس () متعلق به شاخه Annelidae زیر شاخه Cheliceriformes، کلاس Polychaeta، راسته Phyllodocia، خانواده Nereidae و زیر خانواده Nereidinae می‌باشد (Hardege, 1992). از سال 1993 بعضی از محققین نام خانواده را در این تقسیم‌بندی از Nereidae به Nereididae تغییر داده‌اند (Bakken and Wilson, 2005 ؛and  Glasby, 1993 Wilson).