نظام کیفری کشور ما تا قبل از تصویب قانون جرائم رایانهای به معنای اخص و قانون مجازات اسلامی 92 به معنای اعم، هیچگاه به صراحت مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی را پیشبینی نکرده بود. به قول دکتر اردبیلی «طبع فرد مدارانه قوانین کیفری مانع از آن بوده است که تکالیف مقرر در قانون به گروه یا جمع واحدی تسری پیدا کند» و رویه قضایی نیز تا قبل از تصویب قانون جدید، هرجا سخن از شخص در مقررات کیفری به میان آورده مخاطب را انسانهای طبیعی شناخته است ولی در عین حال حتی تا قبل از تصویب قانون مجازات اسلامی مصوب 92 و قانون جرایم رایانهای نیز در قوانین قبل و بعد از انقلاب به مواردی برمیخوریم که مجازات اشخاص حقوقی پیشبینی شده است. البته قول قانونگذار مبنی بر دادن مسئولیت کیفری به اشخاص حقوقی در همه موارد یکسان نیست زیرا در بعضی موارد مسئولیت و کیفر جرایم اشخاص حقوقی را متوجه خود شخص حقوقی نموده و در بعضی موارد این مسئولیت را متوجه اشخاص حقیقی (مدیران شخص حقوقی) میداند. برخی قوانین مانند قانون مجازات اسلامی، مجازات اشخاص حقوقی را به صورت کلی و در کتاب مربوط به قواعد عمومی حقوق جزا پیشبینی کردهاند. . به طور کلی، در قوانین جزایی ایران و به خصوص قوانین راجع به مجازات عمومی و اسلامی (اعم از قوانین سال 1304، 1352، 1361 و یا 1370) مواد صریحی در زمینه مسئولیت جزایی اشخاص حقوقی نمیتوان دید، اما جابهجا و در برخی موارد قانونگذار گاه با صراحت و روشنی و گاه به طور ضمنی با مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی برخورد کرده و غالباً همان شخص حقوقی را مسؤول پاسخگویی دانسته است. چنانچه از اعمال مجرمانه شخص حقوقی و یا ترک اعمال آنها خسارتی ایجاد شود طرح این خسارت من باب مسئولیت مدنی اشخاص حقوقی و مطالبه ضرر و زیان ناشی از جرم مشروط به احراز رابطه علیت بین خسارت و جرم بیاشکال است. براساس مقررات قوانین سابق عدهای معتقد بودند که «در موارد سکوت مقررات قانونی می توان گفت: «تنها اشخاص طبیعی که نماینده اشخاص حقوقی بوده و به نام آنها فعالیت میکنند (رئیس، مدیر، مدیرعامل، نماینده، مأمور و مستخدم) ممکن است مرتکب جرم شده و مسئولیت جزایی شخصی آنان مطرح شود، ولی خود شخص حقوقی نه میتواند مجرم شناخته شود و نه قابلیت تحمل کیفر را دارد» لیکن با تصویب قانون حاضر، صراحتاً اشخاص حقوقی نیز واجد مسئولیت شناخته شدهاند.
1- سئوالات تحقیق
سئوال اصلی تحقیق
سیاست کیفری قانونگذار ایران در برابر اشخاص حقوقی با تأکید بر قانون مجازات اسلامی سال 1392 چیست؟
سئوالات فرعی تحقیق
2- فرضیات تحقیق
در این میان نسبت به مصرف تنباکو نیز به نوبه خود در بین استعمال کنندگان آن همچنین گرایشی وجود دارد. چرا که با توجه به بررسی های اولیه که در بین مصرف کنندگان تنباکو صورت گرفت بیشتر افراد از قلیان برای آرامش اعصاب، تسکین درد و تفریح وتفنن استفاده می کنند، با وجود اینکه بیشتر افراد از مضرات آن خبر دارند ولی با این وجود باز هم قلیان می کشند و ضررآن را برچند لحظه تفریح و سرگرمی ترجیح می دهند. در بسیاری از موارد انتظار می رود زمانی که افراد از مضررات یک معضل اطلاع داشته باشند؛ در مصرف و گرایش نسبت به آن تغییراتی ایجاد گردد اما قلیان از این امر تبعیت نمی کند چرا که بیشتر افراد از مضررات تنباکو از طریق رسانه ها و مطبوعات مطلع شده اند اما با این وجود بازهم تنباکو مصرف می کنند. شاید از دلایلی که باعث می شود افراد به مصرف تنباکو ادامه دهند گرایش مثبت نسبت به آن باشد چرا که بیشتر افراد معتقدند که قلیان مضرات کمتری نسبت به سیگار دارد، یا از قلیان جهت ترک سیگار استفاده می کنند ویا این که اگر مصرف کنندگان دود قلیان را به داخل انتقال ندهند از مضرات آن در امان خواهند بود.
دود حاصل از سوختن تنباكو حاوى مقدار زیادى مواد سمى است و مصرف این مواد عامل مهمى در بروز سرطان ریه و بیمارى هاى قلبى و عروقى است. در هر بار مصرف مصرف قلیان دود بسیار زیادى در مقایسه با كشیدن یك نخ سیگار وارد بدن مى شود و میزان نیكوتین دریافتى به اندازه اى است كه ایجاد اعتیاد مى كند خطر انتقال بیمارى هاى عفونى و بیمارى هاى واگیر و هپاتیت ب از طریق دهان و دستان آلوده همچون سل به دلیل استفاده مشترك افراد از قلیان، وجود دارد. بر اساس بررسى هاى انجام شده توسط معاونت سلامت و دبیر خانه كشورى كنترل دخانیات، هرفرد مصرف كننده قلیان از نظر مواجهه و استنشاق دود در هروعده ، معادل 100 نخ سیگار یا بیشتر، دود دریافت مى كند. مواد سمى قلیان نه تنها كمتر از سیگار نیست بلكه بعضى مواد خطرناك ازجمله قیر یا دوده(سرطان زا)، مونواكسید كربن( آلاینده) و نیكوتین ( ایجادكننده وابستگى) موجود در دوده آن از سیگار بیشتر است. با مصرف قلیان بیش از 600 ماده سمى و مهلك وارد ریه فرد مصرف كننده و اطرافیان خواهد شد. در مقایسه با یك نخ سیگار دود قلیان مقدار بیشترى ارسنیك، سرب و نیكل دارد. 36 بار بیشتر از سیگار حاوى تار و 15 بار بیشتر از سیگار حاوى منو اكسید كربن است. دود حاصل از تنباكوى حاوى مواد شیمیایى خطرناكى است كه مسبب انواع سرطان است. این مواد توسط آب تصفیه نمى شوند. (نوری زاده،1387: 1)
مطالعات انجام شده در مورد مضرات قلیان، ارتباط مصرف آن را در افزایش خطر ابتلا دهان، معده، مری، ریه، کاهش عملکرد دستگاه تنفسی، وکاهش باروری نشان داده اند. همچنین مصرف کنندگان قلیان در مقایسه با غیر مصرف کنندگان میزان بیشتری از کربوکسی هموگلوبین را در خود نشان داده اند. (انصاری ، خسروی، مختاری، 1386 به نقل از رقیه علایی خرایم،پروین کدیور،شهرام محمد خانی ، غلام رضا صرامی و سارا علایی خرامی)
عوارض آشکار مصرف تنباکو شامل افزایش ضربان قلب، افزایش فشار خون، سرطان، بیماری های قلبی و کاهش عملکرد شش ها را به همراه دارد که عوارض آن شبیه به عوارض مصرف سیگار است. مصرف تنباکو تاثیر بسیار زیادی بر روی پوسیدگی دندان ها و لثه ها دارد. نوزادانی که مادرشان در زمان بارداری تنباکو مصرف می کنند با خطرات و مشکلات جسمانی، تنفسی و کاهش وزن مواجه می شوند(maziak,2008:2)
در مطالعه مقدماتی که انجام گرفت مشخص شد که درمورد تنباکو مطالعات بسیار محدود است و تحقیقی که بتواند این مسئله را به صورت جامع، کامل و همه جانبه بررسی کند نه تنها در ایران وجود ندارد بلکه در خارج هم صورت نگرفته است. به طوریکه تحقیقات انجام گرفته هر کدام بر روی بعد خاصی کار کرده اند و هیچ کدام مسئله را به صورت کامل بررسی نکرده اند.تحقیقات موجود هم عمدتا مصرف قلیان را در بین دانشجویان و دانش آموزان بررسی کرده اند وتحقیقات محدودی در سطح کلی و در بین دیگر قشر ها انجام گرفته است.
لذا با توجه به مطالب ذکر شده بر آن شدیم که این مسئله را در قالب پایان نامه با هدف بررسی نگرش افراد نسبت به مصرف تنباکو و عومل اجتماعی موثر بر آن انجام دهیم تا مشخص شودکه آیا بین نگرش نسبت به مصرف تنباکو و عوامل اجتماعی متناسب با آن رابطه وجود دارد یا خیر؟
مصرف تنباکو سالانه مسئول 440000 مورد مر گ و 5/6 میلیون سال از دست رفته بالقوه از عمر ساکنین ایالات متحده است. هر چند که مصرف دخانیات با ایجاد بیمار یهای شرایین کرونر، سکته مغزی و بیمار یهای ریوی ارتباط علیتی دارد اما بسیاری از افراد به دلیل ماهیت اعتیادآور نیکوتین همچنان به مصرف دخانیات ادامه می دهند. هر چند که تصور عمومی این است که مصرف قلیان زیان کمتری نسبت به سیگار کشیدن دارد اما شواهد نشان می دهند که قلیان هم مواد مضر و احتمال اعتیادآوری مشابهی با سیگار دارد. بر خلاف سیگار، کشیدن قلیان با ایجاد بیمار یهای عفونی و احتمالا ایجاد زمینه برای مصرف مواد روان گردان همراهی دارد. اغلب مطالعاتی که عواقب سلامتی مصرف قلیان را نشان می دهند، از ناحیه مدیترانه شرقی به دست آمده اند یعنی جایی که کشیدن قلیان بسیار رایج است. برخلاف باور عمومی، مصرف قلیان و سیگار مواد سمی مشابهی را ایجاد می کند و به دلیل استنشاق پکهای طولانی تر که برای ایجاد دود در هنگام مصرف قلیان لازم است، به نظر می رسد که تا 100 برابر دود بیشتری استنشاق می شود، بنابراین فرد را در معرض مقادیر زیادی نیکوتین، مونواکسیدکربن و هیدروکرب نهای پلی آروماتیک قرار می دهد(بابایی،1390: 1).
بر اساس آمار رسمی اتحادیه ها و مجمع امور صنفی شهر بوکان تعداد قهوه خانه و مکان هایی که قلیان عرضه می کنند بین 300-250 مغازه می رسد که این رقم برای یک شهر 254هزار نفری رقم بسیار بالایی به حساب می آید.
باورهایی که در بین مردم رایج است این است که دود قلیان بواسطه آب این وسیله تصفیه می شود، استنشاق دود قلیان مشکلات ریوی ایجاد نمی کند، قلیان کشیدن از سیگار کشیدن سالم تر است، دود قلیان به اندازه دود سیگار اعتیادآور نیست، زیرا نکوتین ندارد و تنباکوهای میوه ای سالم تر از تنباکوهای معمولی اند. اما بر اساس کتاب آشنایی با عوراض مصرف قلیان و سیگار دود حاصل از تنباکو حاوی مواد شیمیایی خطرناکی است که مسبب انواع سرطان اند. این مواد توسط آب تصفیه نمی شود. دود با وجود سرد شدن، همچنان حاوی مواد شیمیایی تولید کننده سرطان و ناسالم است. دود ناشی ار قلیان اگر از سیگار خطرناک تر نباشد، بی ضررتر نیست. تنباکوهای رایج، همگی نکوتین دارند، پس مصرف تنباکو بوسیله قلیان نیز نکوتین را وارد بدن می کند. و در آخر نیز تنباکوهای میوه ایی حاوی تار و مولد انواع سرطان اند(نوری زاده،1390: 5).
قلیان کشیدن در حال حاضر به یک معضل پنهان اجتماعی تبدیل شده است زیرا متأسفانه نزد برخی از افراد چهره ی منفوری به خود نگرفته است وآن را بی ضرر ویا کم ضررتر از سیگار قلمداد می کنند و دربین نوجوانان و جوانان که بسیاری از آنها ازعوارض و مضرات آن تاحدودی خبر دارند و سرمایه های این کشور به حساب می آیندبسیار بیشتر رایج است. با توجه به اینکه مصرف توتون و تنباکو اعتیادآوراست و باعث می شود که فرد در ساعت خاصی آن را استعمال کند نتیجه می گیریم که قلیان هم به نوعی هم خانواده مواد اعتیاد آور به حساب آید و فرد مصرف کننده هم به نوعی معتاد محسوب شود. براساس کتاب آشنایی با عوارض مصرف سیگار و دخانیات تنباکوهای رایج همگی نیکوتین دارند، پس مصرف تنباکو بوسیله قلیان نیز نیکوتین را وارد بدن می کند و اینکه قلیان هم اعتیادآور است(نوری زاده ،1387: 5).
امروزه آموزشهای رسمی به تنهایی نمی توانند انسانهای سازمانی را در ابعاد مختلف پرورش دهند و این به خاطر آن است كه بسیاری از توانمندیها و كیفیتهای نیروی انسانی درعمل پرورش می یابند. یكی از روشهای بسیار موثر برای گسترش افق دید كاركنان، چرخش شغلی است. چرخش شغلی روشی است كه به وسیله آن می توان كاركنانی را كه جزیی نگر هستند و دیدشان تنها به حوزه كاری خودشان محدود می گردد، تبدیل به افراد كل نگر كرد كه مسائل را در ابعاد وسیع تر می بینند و درك می كنند. علاوه بر اینكه چرخش در مشاغل مختلف باعث افزایش دانش و تجربیات فرد می گردد، از خستگی و ملامت روحی نیز می كاهد و این امر موجب تحرك فكری و خلاقیت و نوآوری می شود. همچنین عملكرد فرد در سمتها و مسئولیتهای مختلف ، معیار خوبی برای ارزیابی و سنجش تواناییهای او خواهد بود.
گردش شغلی یکی از مهمترین انواع آموزش نیز محسوب می شود، زیرا در سازمانهای پیشرفته اعتقاد براین است که سطح کیفی پرسنل مهمرین عامل موفقیت می باشد واین امر از طریق آموزش حین کارحاصل می شود.
سازمانهای امروزی تحت تاثیر عواملی از قبیل افزایش رقابت جهانی،دگرگونیهای ناگهانی نیاز به کیفیت و خدمات پس از فروش و وجود منابع محدود زیر فشارهای زیادی قرار دارند. تشدید رقابت در بازارهای جهانی موجب گردیده تا ایجاد مزیت نسبی در سازمان در گرو پایداری، دوام و نیز در اختیار گرفتن سهم بیشتری از بازارها باشد که براین اساس، سازمان میبایست در قیاس با رقبا ضمن عرضه محصولات و خدمات با شرایط رقابتی بهتر و جلب رضایت مندی مشتریان، استمرار در کیفیت را نیز حفظ نماید بر پایه این فرض اساسی، اعتقاد جدی بر آن است که بقا و توسعه سازمانی زمانی تحقق مییابد که سازمان از نیروهای دانشی، خلاق و با انگیزه که توانایی حل مساله
و خود مدیریتی در کار را داشته باشند برخوردار باشد. با توجه به توضیحات فوق ضرورت انجام این پژوهش را به طور عمده می توان در سه مورد برشمرد:
اطلاعاتی که یک رسانه و منبع خبری باید ارائه دهد مستلزم آن است که دسترسی به اطلاعات را جهت توانمند سازی مخاطبان برای مشارکت در فرآیندهایی سرنوشت ساز اجتماعی فراهم نماید. دراین میان سرعت انتقال اخبار به عنوان یک عامل تسریع کننده در تاثیرگذاری، نقش دارد. درصورتیکه اخبار با سریعترین روش به دست مخاطب برسد، مخاطب هیچگاه احساس تحریفی یا ناقص بودن نخواهد کرد. چه بسا عملکرد ضعیف تلویزیون سبب ایجاد این دیدگاه گردیده، به بیان دیگر اطلاعات و اخبار باید بر ظرفیت تجزیه وتحلیل، فهم و به عمل درآوردن اطلاعات از طریق رسانه ملی بیانجامد.
با عنایت به اینکه عمده مخاطبین ما را افرادی با سطح معلومات متوسط با فرهنگ دریافت فوری تشکیل می دهند، لذا لزوم توجه و نزدیکی به فرهنگ بیان و واژگان فرهنگ عامه ضروریست و اخبار با موضوعات مختلف اعم ازاقتصادی، سیاسی و.. باید به گونه ای ساده و قابل فهم و درک بیان شود و موضوعات را به گونه ای بیان کند که درمحتوای آن خدشه ای وارد نگردد و درعین حال برای کلیه اقشاربا هرسطح فرهنگ و تحصیلات قابل درک باشد.
از جمله عوامل موثر در این بخش ، نوع پوشش و بیان گوینده خبر تلویزیونی می باشد که برای مخاطبینی که ازکانالهای مختلف خبری استفاده می نمایند مهم تلقی می شود، لذا به خدمت گرفتن عوامل اجرایی که دارای خصوصیاتی از جمله صمیمی بودن، دارابودن لحن و تن صدای مناسب، داشتن کیفیت نگاه، استفاده از اشاره های چهره وتاکید صوتی بر روی لغات کلیدی و نمایشی از خود درمقابل دوربین ضروریست،لیکن کافی نمی باشد. زیرا که محتوای خبر که توسط گوینده طرح می شود،بر ذهنیت مخاطب اثرگذارمی باشد و چنانچه محتوا با ذهنیت مخاطب همسانی نداشته باشد تاثیرات آن معکوس خواهد بود.
می توان گفت که بدون وجود رسانه های خبری معتبر که مورد اعتماد مخاطبان باشد احساس همدلی درجامعه وجود نخواهد داشت. نقش اعتبار در جذب خبر این است که مخاطب باور سریعتری نسبت به خبرهایی که ازمنابع معتبر منعکس می شوند دارند و آن خبرها را بدون هیچگونه واکاوی قبول می نمایند و درصورتی اخبار و اطلاعات منابع کم اعتبار را مورد واکاوی وپرسش قرار می دهند که بهترین خبرها زیر سوال برده شود. علت این زیر سوال رفتن این است که اخبار بر عناصر خبری که، کجا، وچگونه استوارند و کمتر روی تاکید دارند. دراین صورت خبر زیر سوال رفته و اعتبار ثانویه خود » چرا « عنصر» چرا « را از دست می دهد. تذکر این نکته ضروری است که تکیه روی عنصردر
تلویزیون باعث ازبین رفتن خبر خواهد شد و هم از دست دادن مخاطب را به همراه خواهد داشت. (میلر ، 59:1368 )
جوامعی که در آن دولت انحصاروسایل خبری را به طور نسبی دراختیاردارد در مقایسه با جوامعی که دارای تعدد وسایل خبری نمی باشند شرایط یکسانی ندارند. زیرا اخبار از کانالهای مختلف خبری کسب می گردد و افراد در مورد هرحادثه یک خبر و یک نوع تفسیری دارند و این امرسبب می شود افراد نظرات گوناگون را بشنوند واز بین آنها بهترین را انتخاب کنند و به تعمق اندیشه بپردازند و دیدگاههای انتقادی نسبت به مسائل پیدا کنند و رسانه نامطلوب یا کیفیت پایین را مورد توجه قرار ندهند ودر این شرایط ارائه بهترین اخبار و دانستنیها میسر می گردد.
ازسویی دیگر بررسی تاثیرات پوشش های خبری با افکار توده جامعه ضروری به نظر می رسد و می توان بر تاثیرات هدفمند و غیرهدفمند پوشش های خبری بر تصورات و افکار سیاسی همگان پی برد. رویهم رفته می توان به بررسی تغییرات ایجاد شده درعقاید تک تک اعضای جامعه و یا تغییرات صورت گرفته در میزان برجستگی ها از نظر مخاطب دست یافت . در عین حال می توان دریافت که تاثیرات مهم پوشش های رسانه ای برتصورات و افکار شهروندان نسبت به برجستگی یک موضوع که جامعه این اولویت و برجستگی را به موضوع داده است به چه ترتیبی است.بدین ترتیب برنامه های متعدد در رسانه ها قادراست تا ابزارهای قابل دسترسی را دراختیار افکار عمومی قراردهد که آنها به راحتی به نظارت برمحیط سیاسی بپردازند. همچنین به نخبگان این فرصت را می دهد که آنها از تغییر وپیش بینی عکس العملهای عمومی جامعه اطلاع حاصل نمایند.
2-1- طرح مساله
اخبار به عنوان بخش مهمی از ارتباطات ، فراگردی است مقید به شرایط زمانی و مکانی که با ویژگی های اجتماعی و فرهنگی و … قابل شناخت است . در مورد تعریف اخبار و اطلاعات ، می توان گفت : اطلاعات به هر نوع داده جمع آوری شده با استفاده از روش های مختلفی نظیر : مطالعه ، مشاهده ، شایعه و سایر موارد دیگر اطلاق می گردد. در واژه “اطلاعات”، بار معنائی از قبل تعریف شده ای درموردکیفیت ، معتبر بودن و یا صحت داده وجود ندارد و امکان برخورد با اطلاعات معتبر ، غیرمعتبر ، واقعی ، نادرست ، صحیح و گمراه کننده ، وجود خواهد داشت .
در واقع یکی از مهم ترین هدفهای اطلاع رسانی آگاه کردن افراد در زمینه های مختلف است که می تواند برای آنان نافع باشد و مهم ترین عامل، کیفیت آگاهی هاست. قابل درک بودن خبر، تناسب با سلایق و علایق جامعه و میزان برآورد نیازهای اطلاعاتی و دانسته های شخصی افراد منجر به گرایش و تمایل به خبر تلویزیونی می گردد. همچنین بررسی ها نشان می دهد میان اولویتهای خبری تلویزیون و اولویتهای خبری منتشره در ارتباطات میان فردی ، تفاوت چشمگیری وجود دارد.همچنین عدم همسانی اخبار با دانسته های شخصی و پیچیدگی خبر ازجمله عواملی است که به وفور دراخبار تلویزیونی به چشم می خورد.
ارائه اخبار با سه هدف عمده یعنی نیازمخاطب به اطلاع یابی از خبر ارائه شده (فرهنگی ، اعتقادی ، اقتصادی ، سیاسی ، خدمات )، ایجاد تصور خاص (چه مثبت وچه منفی با در نظرگرفتن شرایط سلبی وایجابی ) در او نسبت به اخبار و اطلاعات و ترغیب او به اعتماد نسبت به صحت اخبار ارائه شده انجام می شود .
توجه به شاخصها و انگیزه های روانشناختی ( تفاوتهای فردی وشخصیتی ) و عوامل رسانه ای ( جامعیت اخبار ، تنوع، عدم سوگیری، جذابیت و..) می تواند سبب حفظ، جلب رضایت واعتماد مخاطب باشد و تا هنگامی که رسانه های ایرانی نتوانند روی افکارعمومی تاثیر قاطع داشته باشند به نظر می رسد بدیهی ترین واکنش جامعه مخاطبان نسبت به رفتار رسانه ها بی اعتمادی نسبی باشد و احتمالا تاثیرگذاری و شکل دهی افکار عمومی بیشتراز طریق دیگر محیط های اجتماعی صورت می گیرد.
دراین پژوهش سعی خواهد شد با رویکردی کمی وکیفی ، مولفه های خبری وفرهنگی واجتماعی موجود درشکل و محتوای اخبار دوشبکه مذکور ، مورد مقایسه بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گیرد. بدلیل اکتشافی بودن این پژوهش ، نیازی به فرضیه دراین تحقیق نیست و سوالات تحقیق کفایت می کند.
سابق بر ماده 149 قانون مجازات مصوب 1392، در قانون مجازات اسلامی مصوب سال 75 در ماده 51 نیز بر این موضوع تآکید شده بود، اما نوآوری که در قانون مصوب سال 92 وجود دارد مربوط به تبصره 2 ماده 150 میباشد که بیان میدارد: «” قوه قضاییه موظف است مراکز اقدام تآمینی را در هر حوزه قضایی برای نگهداری افراد موضوع این ماده تدارک ببیند و تا زمان شروع به کار این مراکز قسمتی از مرکز روان درمانی بهزیستی یا بیمارستانی موجود به این افراد اختصاص داده میشود ” »، در نتیجه توجه خاص قانونگذار به این افراد و در نظر گرفتن شرایط و اقدامات خاص درمانی برای آنان میتواند درصد حائز اهمیتی از آمار جرایم بکاهد و پیامد آن کاهش هزینههای سنگینی است که سالانه به جامعه برای رفع آثار مخرب جرایم تحمیل میشود.
همیشه در جامعه افرادی هستند که بدون آنکه بخواهند و بدون داشتن نیت خیر یا شر، به خود و اجتماع آسیبهای گاه جبران ناپذیری وارد میکنند و وجود برخی اختلالات شدید روانی اراده کامل این نوع مجرمین را سلب کرده و آنها را به سوی ارتکاب اعمال خلاف قانون سوق میدهد.
همواره این عقیده وجود دارد که اختلالات روانی در همه موارد افراد را به سوی ارتکاب اعمال خلاف قانون سوق میدهد، تئوریهای شخصیت نیز همواره رابطه بین ویژگیهای شخصیتی و جرم را تآیید میکنند. تعارضی که در عقل و رفتار ایجاد میشود حالتی روانی در فرد ایجاد میکند که باعث بروز مشکلاتی در زندگی فردی و اجتماعی او میشود و در نهایت فرد دچار ناهنجاریهای شخصیتی شده تا جایی که احتمال قطع ارتباط با دنیای خارج از خود نیز وجود دارد.
آیزنگ جرم را حاصل عوامل فرهنگی میداند، ولی باید گفت بزهکاری یا جنایت به خودی خود فطری نیستند بلکه برخی از خصوصیات سیستم عصبی مرکزی و خودمختار موجب میشود که فرد نسبت به محرکها و عوامل محیطی با برانگیختگی بیشتری پاسخ دهد و احتمال بروز اعمال ضداجتماعی توسط او افزایش یابد (رستگاری نیا، 1388، ص 32)، بدین ترتیب؛ همواره جرائمی وجود دارند که ناشی از ناراحتیهای روانی–عصبی مجرم هستند. به عبارت دیگر؛ جرم در اکثر مواقع ناشی از یک یا چند نوع اختلالات روانی است؛ بدین معنا که اختلالات روانی یک نوع ناخوشی داخلی هستند که دارای تظاهرات روانشناختی یا رفتاری خارجی با منشآءهای گوناگون بوده و با ناراحتی قابل ملاحظه و اختلال در عملکرد فردی و اجتماعی همراه میباشد که ناشی از آشفتگی های اجتماعی، روانشناختی و … است و همواره معیار سنجش اختلالات روانی، میزان انحراف از پارهای هنجارهای طبیعی است.
اما آنچه در این پژوهش مدنظر میباشد این نکته است که تآثیر عامل اختلال روانی در ارتکاب جرم توسط افراد تا چه میزان میباشد؛ به عبارت دیگر آیا تمامی افرادی که مبتلا به انواع اختلالات روانی هستند مرتکب جرم میشوند یا عواملی گوناگون دست به دست یکدیگر داده تا عامل بزهکاری یا جرم تحقق یابد. بدین جهت در این پژوهش شیوع و فراوانی انواع اختلالات روانی در مجرمین و ارتباط این اختلالات با جرم ارتکابی آنها مورد بررسی قرار میگیرد؛ بدین منظور با استفاده از پروندههای پزشکی، نوع اختلال روانی و شخصیتی مجرمین مشخص شده و میزان تمایل این بیماران به ارتکاب انواع جرایم تبیین میشود، همچنین با استفاده از سنجش گروه کنترل در این پژوهش میزان تآثیرگذاری عامل اختلال روانی بعنوان عامل داخلی در تحقق و کشش افراد به جرایم گوناگون بررسی میشود تا در نهایت به صورت عملی روشن شود که عامل اختلال روانی در افراد همیشه منجر به ارتکاب جرم در آنها میشود یا ترکیبی از شرایط داخلی و محیطی (ازجمله وضعیت مالی، حمایتهای خانواده و…) باعث تحقق انواع جرایم خواهد شد.