شاعران سبک خراسانی در اشعار خویش که غالبا”مدح و ستایش پادشاهان بوده است از عناصر حماسی استفاده کردهاند. بیشترین عناصر حماسی که در قصاید این سبک به کار برده شدهاند شخصیتهای حماسی، واژگان و ابزارهای جنگی است. تحلیل و بررسی میزان حضور این عناصر در شعر همهی شاعران کاری بس دشوار است.
در این پژوهش سعی خواهیم کرد تا با بررسی مجموعهای از قصاید شاعران شاخص سبک خراسانی به بررسی و تحلیل این عناصر بپردازیم. آنچه در این پژوهش مورد تحلیل و بررسی قرار خواهد گرفت؛ شخصیتهای حماسی، اساطیری، دینی، تاریخی، ابزارهای جنگی، واژگان حماسی و … در قصاید رودکی، عنصری، فرخی سیستانی و منوچهری دامغانی است و منابعی که نگارنده در آوردن شواهد از آنها استفاده کرده است؛ دیوان رودکی به تصحیح سعید نفیسی و دیوانهای منوچهری دامغانی، فرخی سیستانی و عنصری به کوشش دکتر محمد دبیر سیاقی است.
اعدادی که زیر ابیات آمده، از چپ به راست بیانگرشماره ی صفحه و شمارهی بیت است وعلامت های اختصاری، اولین حرف از فامیلی شاعران می باشد بدین ترتیب که منظور ازف: فرخی، ر: رودکی، ع:عنصری، م: منوچهری است.
این پایاننامه در پنج فصل تنظیم شده است که به ترتیب عبارتند از:
فصل اول: حماسه و سبک خراسانی
در این فصل به تعریف حماسه، انواع حماسه و تاریخچهی آن و نیز سبک خراسانی و توضیح دربارهی شاعران شاخص این سبک پرداخته
شده است.
فصل دوم: شخصیتهای اساطیری، حماسی، دینی و تاریخی
در این فصل به تحلیل و بررسی شخصیتهای حماسی و اساطیری، دینی و تاریخی پرداخته شده است.
فصل سوم: ابزارهای جنگی و واژگان حماسی در قصاید سبک خراسانی
در این فصل عناصر حماسی از قبیل ابزارهای جنگی و واژگان حماسی بررسی و تحلیل شده است.
فصل چهارم: موجودات و لحن حماسی در قصاید سبک خراسانی
این فصل به بررسی موجودات حماسی که در شعر شاعران این دوره آمده است و قسمتی نیز به لحن حماسی موجود در ابیات این دوره پرداخته شده است.
فصل پنجم: نتیجهگیری و پیشنهاد
در این فصل نتیجهی کلی از آنچه مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته آورده شده و به پیشنهاد پژوهشی نگارنده نیز اشاره شده است.
پیشینه تحقیق
در مورد این موضوع به طور اختصاصی کتابی نوشته نشده است اما به طور پراکنده مطالبی آمده است که به ذکر چند مورد اکتفا میشود:
رزمجو، حسین، 1381، قلمرو ادبیات حماسی ایرا ن، پژوهشگاه علوم انسانی، تهران.
در این کتاب شعر حماسی یکی از جالبترین و ارزشمندترین انواع سخن منظوم به حساب آمده است. زیرا به منزله ی آیینهای است که تصویر بزرگیها و پایبندی اخلاقی ملتها را میتوان در آ ن مشاهده کرد.
شمیسا، سیروس، 1374، سبکشناسی شعر، انتشارات فردوس، تهران.
نویسنده در این کتاب به دو محتوای اصلی شعر سبک خراسانی- شادی و حماسه- اشاره کرده است.
صفا، ذبیحالله، 1363، حماسهسرایی در ایران، امیرکبیر، تهران.
نویسنده، اواخر عهد سامانی را دوره به کمال رسیدن روایات حماسی میداند او مینویسد: «شعر فارسی در عهد سامانی در خراسان و دیگر نواحی مشرق ایران راه تکامل پیمود» (صفا، 1363: 19).
اهداف تحقیق
اهداف علمی: پژوهشگر در نظر دارد با انجام این کار تحقیقی مشخص سازد که شاعران سبک خراسانی در اشعار خویش از درونمایهی حماسی استفاده کردهاند.
اهداف کاربردی: از این پژوهش در حوزههای سبکشناسی و ادبیات حماسی میتوان استفاده کرد.
روش کار روش کار در این پژوهش تحلیلی است. بدین صورت که پژوهشگر پس از مطالعهی آثار منظوم و شاخص سبک خراسانی از مواردی که با موضوع در ارتباط بوده فیشبرداری کرده، پس فیشها را به صورت موضوعی طبقهبندی کرده، آنگاه با تحلیل فیشها پایاننامهی خود را نوشته و در پایان نیز نتیجهگیری کرده است.
فرم در حال بارگذاری ...
