وبلاگ

در دنیای امروزی ،  توان سازگاری و اداره کردن تغییرات عنصر اصلی موفقیت و بقای هر سازمان است و کسب این توانایی ها خود ، مستلزم توجه سازمان به خلاقیت و نوآوری افراد است .  سازمان های موفق ،  سازمان هایی هستند که خلاقیت و نوآوری نوک پیکان حرکت آنان را تشکیل می دهد ،  به عبارتی سازمان های امروزی برای ادامه حیات ،  بایستی پویا بوده و مدیران و کارکنان آنها افرادی خلاق و نوآور باشند تا بتوانند سازمان را با این تحولات منطبق ساخته وجوابگوی نیازهای جامعه باشند .  می توان گفت در سیستم اقتصاد جهانی و رقابت روز افزون موجود ،  خلاقیت و نوآوری در حکم بقا و کلید موفقیت سازمان است .  . پیتر دراکر معتقد است در جهانی که دستخوش دگرگونی بوده و امنیت آن هر روز در معرض تهدید است ، تنها راه بقا ابداع و نوآوری است .  افزایش رشد اقتصادی ، بالابردن بهره وری و تولید تکنولوژی ،  کالاها و خدمات جدید از جمله فواید خلاقیت و نوآوری است که جیمز استونر نیز به آن اشاره کرده است. (حسینی و صادقی، 1389) در دنیای امروز كه رشد و گسترش علم و تكنولوژی از عناصر مهم پیشرفت و توسعه در همه ابعاد فرهنگی،  علمی،  اقتصادی و اجتماعی به حساب می آید و نهادها و نظام های آموزشی و پژوهشی،  نقش بس عظیم و پر اهمیت دارند. (سبحانی نژاد ، 1388) امروز نقش تعیین کننده دانشگاه های نسل سوم در رشد و توسعه ی کشورها و ارتباط نزدیک آن با توسعه اقتصادی و همچنین استفاده از ظرفیت دانشگاه ها در خلق ،  جذب ،  اشاعه و استفاده از فناوری ،  به یک باور عمومی تبدیل شده است . (حبیبی رضائی و سیاه منصوری، 1391)

نوآوری در آموزش،  پدیده ای نیست كه مختص امروز باشد،  بلكه می توان گفت كه نسبت به گذشته ها حجم،  تنوع و دامنه كاربرد آن افزایش و زمان پراكنش آن كاهش یافته است.  برای مثال استفاده از پاپیروس در نوشتن به هزاران سال پیش می گردد.  در قرن 18 جین

 باپتیست [1]  آموزش همزمان [2]  را ابداع كرد.  یعنی به جای نظام آموزش یك معلم/ یك شاگرد [3]  كه از دوران قدیم رایج بود،  نظام آموزشی یك معلم / چندین شاگرد را ایجاد و با خلق این نوآوری آموزشی،  راه را برای آموزش همگانی[4] هموار كرد.  بی تردید امروزه با توجه به توسعه و گسترش پیشرفت های فناورانه،  سهم نوآوری های آموزشی بسیار بیشتر شده است(حسینی خواه ، 1387) نوآوری از كلمه لاتین “Etavonnl”به معنی ساختن یك چیز جدید استخراج شده است.  منظور از نوآوری،  خلاقیت متجلّی شده و به مرحله عمل رسیده است.  به عبارت دیگر،  نوآوری،  اندیشه خلّاق تحقق یافته است كه به بهبود فرایندها و فراورده ها منجر می شود،  موانعی كه جز با نوآوری،  بهینه سازی،  راه های میان بر و دسترسی به فناوری های برتر با تكیه بر داشته های موجود،  عملی نخواهد بود.  نوآوری دارای مصادیق مختلفی چون ساختن و معرفی یك چیز جدید و مفید در ذهن و آغاز یك عمل برای بار نخست،  به كارگیری و عملی ساختن تفكرات جدید ناشی از خلاقیت،  فرایند تبدیل ایده به محصول خدمات،  روش ها و برنامه های نو می باشد(سبحانی نژاد ، 1388) به اعتقاد برخی محققان نوآوری را می توان مجموعه ای از عملیات فنی ،  صنعتی و تجاری معرفی نمود.  مارکوس نیز نوآوری را به عنوان معرفی یک واحد تغییر تکنولوژیکی دانسته که منظور خود را از تغییر تکنولوزیکی به نقل از شوچیتی یک محصول خدمت و یا استفاده از فرایندی جدید معرفی کرده است.

نوآوری یک فرایند است که در این فرایند ابتدا فرد اجازه می دهد تصورش ( تصوری که به قول اینشتین از دانش مهم تر است ) به آسمان ها صعود کند ،  سپس آن را به زمین می آورد و مهندسی می کند ( مهندسی ایده ) تا تبدیل به ایده گردد .  سپس ایده ها را از طریق مدیریت ایده به ایده های عملی ،  مفید و مناسب تبدیل می کند .  (خلاقیت ) ؛ به دنبال آن ایده ها را به کالا ،  خدمات و فرایند تبدیل می نماید و نهایتا  با تجاری کردن محصولات ،  خدمات و فرایند های جدید یا توسعه یافته در بازار ،  فرایند نوآوری خاتمه می یابد .  (نصیری واحد و احمدی  ،  1388)

هر نوآوری جدید،  در بردارنده تركیب جدیدی از ایده ها،  قابلیت ها،  مهارت ها،  منابع و . . .  است.  در نتیجه هر چه گستره عوامل درون یك سیستم خاص وسیعتر باشد،  حوزه تركیب آن ها به روش های مختلف و ارائه نوآوری جدید كه پیچیده تر و پیشرفته خواهند بود،  وسیع تر می شود. (حلیمی ، 1387)

تعاریف متعددی از نوآوری دانشگاهی مطرح شده است.  اما براساس مجموع تعاریف نوآوری دانشگاهی نویسندگانی مانند نورت و اسمالبون ( 2008)،  فورست­بو و همکاران  ( 2007)،  رانکو  ( 2004)،  می­توان تعریف جامعی از نوآوری دانشگاهی ارائه کرد.  نوآوری دانشگاهی عبارت است از استعداد کلی سازمان در معرفی محصولات جدید به بازار،  بهبود خدمات و فرایندهای سازمانی و ایجاد ارزش­های جدید برای صاحبان سازمان­ها( فورست­بو و همکاران 2007) و به طور کلی برای همه جوامع به دلیل ارتباط آن با انعطاف­پذیری و تولید بسیار مهم و اساسی است( رانکو،  2004).

لو و چن(2010) نوآوری دانشگاهی را مشتمل بر تغییرات در ساختار و فرایندهای یک سازمان در راستای به کارگیری مفاهیم جدید مدیریتی،  کار و عملیاتی مانند به کارگیری کار  گروه­های تخصصی در تولید،  مدیریت زنجیره تأمین یا سیستم­ های مدیریت کیفیت در نظر گرفته­اند. (کشاورز ، 1392)