1-2 ) آثار …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 5
1-3 ) ویژگی های هنری …………………………………………………………………………………………………………………………….. 7
فصل دوم: جامعه شناسی ادبیات …………………………………………………………………………………………. 10
2-1 ) بخش اول: درآمدی بر جامعه شناسی ادبیات ………………………………………………………………………………………. 11
2-1-1 ) درآمد ……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 11
2-1-2) رابطة جامعه و ادبیات ……………………………………………………………………………………………………………………. 12
2-1-3 ) جامعه شناسی تولید اثر ادبی …………………………………………………………………………………………………………. 15
2-1-4 ) جامعه شناسی محتوای اثر ادبی ……………………………………………………………………………………………………… 16
2-1-5 ) هدف جامعه شناسی ادبیات …………………………………………………………………………………………………………… 17
2-2 )بخش دوم: نقد جامعه شناختی رمان ……………………………………………………………………………………………………… 19
2-2-1)درآمد …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 19
ت
2-2-2) زمینه های اجتماعی داستان و رمان …………………………………………………………………………………………………… 19
2-2-2-1) صنعت چاپ ……………………………………………………………………………………………………………………………… 21
2-2-2-2) پیدایش و گسترش مطبوعات ……………………………………………………………………………………………………… 21
2-2-2-3) تأسیس دارالفنون ……………………………………………………………………………………………………………………….. 22
2-2-2-4) ترجمه …………………………………………………………………………………………………………………………………….. 22
2-2-3) لوكاچ و نقد جامعه شناختی رمان ……………………………………………………………………………………………………. 23
2-2-4) گلدمن و نقد جامعه شناختی رمان ……………………………………………………………………………………………………. 25
2-2-5) نظریة بازتاب واقعیت …………………………………………………………………………………………………………………….. 29
2-2-6) جایگاه تیپ و شخصیت در رمان ……………………………………………………………………………………………………… 30
2-3) جمع بندی ………………………………………………………………………………………………………………………………………. 34
فصل سوم: تلخیص داستان ها …………………………………………………………………………………………….. 36
3-1) بخش اول: مجموعة خانة فلزی ………………………………………………………………………………………………………….. 37
3-1-1) دفتر اول ……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 37
3-1-1-1) در پای درخت نارنج …………………………………………………………………………………………………………………… 37
3-1-1-2) چل منبر …………………………………………………………………………………………………………………………………….. 39
3-1-1-3) نقش …………………………………………………………………………………………………………………………………………. 40
3-1-1-4) شمع های مومی ………………………………………………………………………………………………………………………… 41
3-1-1-5) از هیچ شروع شد ……………………………………………………………………………………………………………………….. 42
3-1-2) دفتر دوم ……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 43
3-1-2-1) نیاز ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. 43
3-1-2-2) آدم زیادی …………………………………………………………………………………………………………………………………. 44
3-1-2-3) تصویر ………………………………………………………………………………………………………………………………………. 45
3-1-2-4) خانة فلزی …………………………………………………………………………………………………………………………………. 45
3-1-2-5) شاخه های كور ………………………………………………………………………………………………………………………….. 47
3-1-2-6) تهوع …………………………………………………………………………………………………………………………………………. 47
3-1-2-7) ف نفی می كند ………………………………………………………………………………………………………………………….. 48
3-1-2-8) چپاول ……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 49
3-1-2-9) سقوط ……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 49
3-1-2-10) شبانه ………………………………………………………………………………………………………………………………………. 51
3-2) بخش دوم: مجموعة طرح ها و كلاغ ها …………………………………………………………………………………………………. 51
3-3) بخش سوم: مجموعة كاكا ……………………………………………………………………………………………………………………. 53
3-3-1) كاسبكار ………………………………………………………………………………………………………………………………………… 54
3-3-2) كاكا ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 54
3-3-3) كار به خانة ما آمد ………………………………………………………………………………………………………………………….. 55
3-3-4) نگاه به خوشحالی بود ……………………………………………………………………………………………………………………… 56
3-3-5) شب برفی زمستان چهل و دو …………………………………………………………………………………………………………… 57
3-3-6) یك جیپ دولتی در كوه های الموت ………………………………………………………………………………………………… 58
3-3-7) اقرار ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 59
3-4) بخش چهارم: مجموعة صدای شیر ……………………………………………………………………………………………………….. 60
3-5) بخش پنجم: مجموعة آن سال برفی ………………………………………………………………………………………………………. 62
3-5-1) زغال پزان ………………………………………………………………………………………………………………………………………. 64
3-4-2) هشت و نیم ……………………………………………………………………………………………………………………………………. 65
3-5-3) پروانه …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 66
3-5-5) مینا ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 67
3-5-6) آن سال برفی ………………………………………………………………………………………………………………………………… 67
3-5-7) پالتو ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 67
3-5-8) كج كلاه خان ………………………………………………………………………………………………………………………………….. 68
3-5-9) رزماری ………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 69
3-5-10) باقالی به چند من ………………………………………………………………………………………………………………………….. 69
3-5-11) تخت روان ………………………………………………………………………………………………………………………………….. 70
3-5-12) شمعدانی ها …………………………………………………………………………………………………………………………………. 70
3-5-13) درختزاران برگ خاطره ریخته ………………………………………………………………………………………………………… 72
3-5-14) باد با ما نیست ……………………………………………………………………………………………………………………………… 72
3-5-15) كلت …………………………………………………………………………………………………………………………………………… 73
3-5-16) شیروانی در باد ……………………………………………………………………………………………………………………………… 73
3-5-17) پنگوئن ها ……………………………………………………………………………………………………………………………………. 74
3-6) بخش ششم: رمان سینما ……………………………………………………………………………………………………………………….. 76
3-7) جمع بندی …………………………………………………………………………………………………………………………………………. 82
فصل چهارم: نقد جامعه شناختی داستان ها ………………………………………………………………………….. 84
4-1) مروری بر نظریات مهم در نقد جتمعه شناختی ادبیات ……………………………………………………………………………… 85
4-1-1 )بخش اول: نقد مجموعة خانة فلزی ………………………………………………………………………………………………… .88
4-1-1-1) نقد داستان چل منبر …………………………………………………………………………………………………………………….. 89
4-1-1-2) نقد داستان شمع های مومی ………………………………………………………………………………………………………….. 91
4-1-1-3) نقد داستان نیاز ……………………………………………………………………………………………………………………………. 93
4-1-1-4) نقد داستان آدم زیادی ………………………………………………………………………………………………………………….. 93
4-1-1-5) نقد داستان خانة فلزی ………………………………………………………………………………………………………………….. 95
4-1-1-6) نقد داستان تهوع ………………………………………………………………………………………………………………………… 95
4-1-1-7) نقد داستان سقوط …………………………………………………………………………………………………………………………96
4-1-2) بخش دوم: نقد مجموعة طرح ها و كلاغ ها ………………………………………………………………………………………… 97
4-1-3) بخش سوم: نقد مجموعة كاكا …………………………………………………………………………………………………………. 104
4-1-3-1) نقد داستان كاسبكار ……………………………………………………………………………………………………………………105
4-1-3-2) نقد داستان كاكا …………………………………………………………………………………………………………………………. 106
4-1-3-3) نقد داستان كار به خانة ما آمد …………………………………………………………………………………………………….. 107
4-1-3-4) نقد داستان نگاه به خوشحالی بود ………………………………………………………………………………………………… 109
4-1-3-5) نقد داستان یك جیپ دولتی در كوه های الموت …………………………………………………………………………… 110
4-1-4) بخش چهارم: نقد مجموعة آن سال برفی ………………………………………………………………………………………….. 111
4-1-4-1) نقد داستان زغال پزان ………………………………………………………………………………………………………………… 111
4-1-4-2) نقد داستان آن سال برفی …………………………………………………………………………………………………………… 113
4-1-4-3) نقد داستان كج كلاه خان ……………………………………………………………………………………………………………. 114
4-1-4-4) نقد داستان رزماری ……………………………………………………………………………………………………………………. 116
4-1-4-5) نقد داستان باد با ما نیست …………………………………………………………………………………………………………… 117
4-1-4-6) نقد داستان كلت ……………………………………………………………………………………………………………………….. 118
4-1-4-7) نقد داستان پنگوئن ها ………………………………………………………………………………………………………………… 119
4-1-5) بخش پنجم: نقد رمانِ رمان سینما ……………………………………………………………………………………………………. 120
4-1-6) جمع بندی …………………………………………………………………………………………………………………………………… 139
فصل پنجم: نتیجه گیری …………………………………………………………………………………………………….. 140
فهرستمنابع………………………………………………………………………………………………………………………………………………..145
جدول……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….147
نمودارها …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….149
چكیده
هنر و جامعه همواره بر یكدیگر تأثیرات متقابل داشته اند. آثار ادبی (داستان و رمان) از این جهت كه ریشه در اجتماع دارند، پدیده ای اجتماعی محسوب می شوند و بیانگر مسائل اجتماع خود هستند. از سوی دیگر، جنبة واقع گرایانة داستان و رمان در اغلب موارد، سبب شده، این نوع ادبی، آینة اجتماع و بازتاب دهندة مسائل و واقعیت های اجتماع خود باشند.
توصیف پیوندهای جامعه و ادبیات و تبیین نحوة انعكاس واقعیت های اجتماعی در آثار ادبی، هدف جامعه شناسی ادبیات است. لوكاچ و گلدمن، به عنوان بزرگ ترین صاحب نظران عرصة جامعه شناختی ادبیات، رمان را برگردان زندگی اجتماعی و زاییدة جهان نگری نویسنده می داانند. آنها در نظریات خود به بازتاب واقعیت های اجتماعی می پردازند.
این رساله سعی نموده تا با بررسی تحولات تاریخی، اجتماعی و فرهنگی جامعه ی عصر نویسنده و جهان نگری او، بیان كند كه ساخت های جامعه و اثر، همواره در پیوند با یكدیگر شكل گرفته اند. از همین رو آن چه در داستان و رمان آمده، بازتابی از واقعیات اجتماعی و آگاهی های جمعی و طبقاتی است. مطالعة هر یك از داستان های طیاری نشان می دهد كه او كم و بیش، مصالح و درونمایة آثار خویش را از بطن اجتماع، تحوّلات اجتماعی و تجربیات زندگی خویش گرفته و با بیان تضادهای جوامع شهری و روستایی، به نقش و تأثیر ساختارها و ریخت های این جوامع پرداخته است.
هدف
مطالعه و تبیین یک اثر ادبی از دیدگاه علم جامعه شناسی با استفاده از مبانی، اصول و روش های تحقیق، مسألة اساسی پژوهش انتقادی در این حوزه است. در این تحلیل و بررسی، پژوهشگر به ادبیات به عنوان نهاد و پدیده ای اجتماعی می نگرد. در نقد جامعه شناختی ادبیات، توجه به خاستگاه فکریِ پدید آورندة اثر حائز اهمیّت است. توجه و دقّت نویسنده به بازتاب عینی واقعیات اجتماعی در اثر ادبی از یک طرف و تأثیر ارزش های اجتماعی جامعه و تحوّلات سیاسی بر شکل گیری انگیزه و خواست نویسنده از سوی دیگر، اصلی مهم در تحلیل و نقد جامعه شناختی ادبیات به شمار می رود.
از آن جایی که داستان و رمان بستر مناسبی برای طرح و بیان اندیشه ها و مسائل گوناگون اجتماعی، سیاسی و فرهنگی و حتّی عقاید و اندیشه های نویسنده به شمار می آید و مخاطبان و خوانندگان بیشتری را به خود جذب می کند، بدیهی است که توجه و دقت بیشتری را از سوی نویسندگان می طلبد تا بر اساس شناخت دغدغه های جامعه و خواست مخاطب، با ژرف نگری و دقّت بیشتری به تولید یک اثر ادبی بپردازند.
فرم در حال بارگذاری ...
