وبلاگ

در بحث رسانه یکی از عوامل سرنوشت ساز در جلب مخاطب و حفظ آن در برابر امواج رسانه ای رقیبان ، نقش جلب اعتماد مخاطبان به رسانه است و اگر در سه زمینه کنونی امکانات ارتباطی یعنی “ارتباطات کامپیوتری ” ، ” ارتباطات راه دور” و  “وسایل ارتباط جمعی” فاقد باورپذیری باشد یا نتوانند اعتماد و حمایت توده مردم را به دست آورند اعتبار خود را از دست داده و ادامه بقایشان با دشواری مواجه خواهد شد( معتمد نژاد ، 1355).

 

 

موضوع اعتماد مخاطب به رسانه بسیارمهم است و این اعتماد در زمینه خبر بیش از همه بخش های دیگر مهم و اثر گذار می باشد و در واقع خبر رسانی ستون فقرات بسیاری از منابع اطلاع رسانی و ارتباطی مهم وپر نفوذ است.

 

 

میزان اعتماد مردم به رسانه ها تابعی از میزان اعتبار رسانه است هرچه رسانه از محبوبیت برخوردار باشد میزان اعتبار و اعتماد مخاطب به ان و اخبار ان نیز در بر دارداعتماد مردم و مخاطبان به برنامه های خبری تلویزیون به اعتبار منبع ارتباطی و اطلاع رسانی باز می گردد.

 

 

اگر رسانه ای ملی یا عمومی حتی در سطح اخبار محلی دارای کارکردهای غیر حرفه ای ، گزینشی و جهت دار ،بی توجهی به نیاز مخاطب در پرداخت و انعکاس واقعیات جامعه داشته باشد اعتبار خود را از دست می دهد و هم رسانه و نظام را بحران بی اعتمادی مخاطب مبتلا خواهد کرد و چه بسا مردم نسبت به پیام ها و اخبار معتبر و درست به رسانه نیز واکنش حاکی از بی اعتمادی نشان دهند و میزان استفاده و اعتماد به رسانه تنزل یابد و مردم به رسانه جایگزین برای ارضای نیاز های خبری و اطلاع رسانی خود روی آورند.

 

 

بنابراین اگر اعتماد مخاطبان خواسته یا نا خواسته نسبت به شیوه خبر رسانی در رسانه داخلی و اخبار محلی سلب شود زمینه مناسبی برای رسانه های رقیب هم داخلی و خارخی مهیا می شود و تمایل مردم به رسانه خارجی گسترش می یابد .

 

 

شبکه های استانی صدا و سیما نقش مهمی در جلب اعتماد و رضایت و انعکاس خواست مردم مناطق مختلف کشوربا گویش ها ، قومیت های متفاوت دراستای اهداف رسانه ملی  دارند و می توانند به تقویت و ترویج هنجارها و ارزش های سیاسی ، فرهنگی ، اجتماعی و دینی بپردازند و با پخش و تولید برنامه های مناسب و مفید و توجه به نیازهای خبری مخاطب به جلیب و افزایش اعتماد مردم به رسانه ملی کمک کند و در کل در روی آوری ویا رویگرائی مردم به نظام سیاسی و اعتماد به آن تاثیر گذار باشد.

در این تحقیق تلاش شده است دیدگاه شهروندان جنوب شرق استان تهران را نسبت به نقاط قوت و ضعف ارائه اخبار و اعتبار و مقبولیت رسانه و میزان اعتماد مردم به بخش خبری 18:30 و عوامل موثر در اعتماد مخاطب به اخبار شهرستانهای استان تهران را مورد بررسی قرار داده و شیوه های مطلوب و مورد نیاز مخاطب شهرستانهای استان تهرانی را  به دست آید.

 

 

این تحقیق با پرسش از شهروندان شهرستانها در پی بررسی این مسئله است آیا نیاز های خبری شهروندان در خبر 30/18 شبکه تهران بیان می شود؟ آیا تعادل میان اخبار شهر تهران و شهرستانهای استان برقرار است؟شهروندان مایلند بیشتر چه اخباری برای آنان پخش شود و چه عواملی بر اعتماد مخاطبان تاثیر دارد؟

 

 

 

 

 

1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق

 

 

رسانه‌ها دارای سیاست‌ها و خط مشی‌های خاص خود هستند که مسئولان ومدیران آنها فعالیت خود را بر اساس آنها استوار می‌کنند.

 

 

مطلع شدن از تحولات و اتفاقات به انسان امکان شناخت و درک بهتر محیط زندگی و رفع احتیاجات فردی و جمعی می‌دهد.فرد می‌تواند با آگاهی کامل به حقوق و مسئولیت‌های خود، با آسایش و آرامش به زندگی خود ادامه دهد.

 

 

نیازهای خبری و اطلاع رسانی دقیق و صحیح از اصلی‌ترین عوامل تصمیم‌گیری از طرف مخاطبان برای استفاده از محصولات و خدمات رسانه‌ای است. مرتون و لازارسفلد در مقاله معروف خود با عنوان رسانه‌های جمعی و سلیقه مردم و کنش سازمان یافته، کارکرد رسانه‌ها را به خوبی مطرح می‌کنند.این دو معتقدند که رسانه‌ها از طریق ارائه درست یا نادرست مطالب باعث جهت‌گیری افراد می‌شوند و به نوعی قادر هستند که یک طرز تفکر عمومی در جامعه ایجاد کنند(میرفخرایی ،1385).

 

 

تاثیرگذاری بر افکار دیگران و تلاش برای ایجاد تحول در آنها، ریشه ای طولانی و تقریبا ً به قدمت عمر بشر دارد . انسانها همواره کوشیده اند عقاید خود را، به همنوعان خود بقبولانند.

 

 

خبرگزاری‌ها و رسانه‌های جمعی جهانی با اتکا به قدرت فن آوری ، توان نرم افزاری ، فکر و تدارک اطلاعات خود به ارائه چهره ای مخدوش از برخی حکومت‌ها ،فرهنگ‌ها، اقوام و یا اذهان می پردازند و به شکلی نظام مند در جهت دهی به افکار عمومی جهانی و شکل گیری عقاید و گرایش‌ها و رفتارهای مورد نظر خود تلاش می کنند.

 

 

 

شرط اصلی برای تاثیر گذاری بر ذهنیت اجتماعی مخاطبان به کارگیری شیوه های مطلوب ارائه خبر  است. شیوه هایی که نه تنها توجه مخاطب را جلب و حافظه او را تقویت می کند بلکه به دلیل رعایت شکل ارائه متعادل خبر اعتماد وی را نیز جلب می کند.

 

 

شناخت مخاطبان تلویزیونی و آگاهی از دیدگاهها و نظرات انان در کنار تلاش در مسیر براورده کردن نظرات انان مولفه موثر در اعتماد سازی مخاطب است و امروزه برای برنامه سازان تلویزیونی و خبری یک ضرورت واقعی است .

 

 

غفلت از این امر تنها اتلاف هزینه و وقت را برای رسانه در بر خواهد داشت .به همین دلیل است که ” هوارد کوارتز” با تعبیری طنز آمیز در خصوص ضرورت و اهمیت شناخت مخاطب و توجه به نظرات و دیدگاههای آن می گوید: ” تفاوت میان شناخت مخاطب و غفلت از آن مانند تفاوت میان کسی است که با مسلسل به سوی آسمان شلیک می کند ، به امید آنکه پرنده ای را شکار کند و کسی که با تفنگی مجهز ، به آبگیری از پیش ساخته می رود ، هدف می گیرد و پرنده ای را شکار می کند .( قاضی زاده ،1380،ص98).

 

 

از منظری دیگر نیز می توان گفت این رسانه در سالیان اخیر رشد چشمگیری داشته و در بسیاری از کشورهای جهان و از جمله کشور ما ، بیشتر اوقات فراغت مردم را پر کرده است و اکثر مردم از این وسیله همه گیر سود می برند.

 

 

رسانه یکی از ابزارهای اصلی و نفوذ درافکار عمومی به شمار می رود و دولت ها یا بخش خصوصی آن را در جهت اهداف مورد نظر خویش به کار می برند.

 

 

به گفته کارشناسان، امروزه کشورها به منظور پیشبرد سیاستهای مورد نظر خود از  رسانه ها در جایگاه سلاحهای پیشرفته نظامی استفاده می کنند.

 

 

“تیموتی گرین ” در کتاب ” چشم جهانی ” به نقل از یک پروفسور جامعه شناس می نویسد: ” بعد از بمب هیدروژنی تلویزیون خطرناک ترین چیز در جهان امروز است.(بیریوکف،1372،ص208)

 

 

یکی از مباحث مورد نظر پژوهش های ارتباطات اجتماعی ، شناسایی مخاطبان پیام ، علایق و نظرات آنها می باشد .(معتمد نژاد،1348،ص7)

 

 

شناخت دیدگاه ها و مولفه های اعتماد مخاطبان برای رسانه ها از اهمیت وافری برخورداراست ،چرا که رسانه ها تلاش می کنند بدانند که نقطه های برجسته تفکرات مخاطبان چیست تا از اینطریق خوراک رسانه ای خویش را برای آنها مهیا کنند. هجوم شبکه های مختلف خبری تلویزیونی در کشورهای مختلف که عمدتا از سوی کشورهای پیشرفته به سوی جهان سومی ها روانه شده است از مصادیق همین امر به حساب می آید.

 

 

جعبه جادویی (تلویزیون ) هنوز قادر است با پشت سر گذاشتن مرزها و زمان ها افکار عمومی رابه تسخیر خود در آورد از آنجا که این رسانه  به عنوان یکی از ابزار اصلی نفوذ در افکار عمومی است ضرورت ارائه درست و صحیح خبر و اعتماد سازی  برای جلب مخاطب در رسانه انکار ناپذیر است .

 

 

بدون شک این اعتماد مخاطب به رسانه است که موجب استفاده مستمر اطلاعاتی یک مخاطب از آن می شود.

 

 

شناخت دیدگاهها و مولفه های اعتماد مخاطبان برای رسانه از اهمیت وافری برخوردار است چرا که رسانه تلاش می کند تا بداند تفکرات مخاطب چیست و بر اساس ان خوراک رسانه ای خویش را برای انان مهیا می کند  هجوم شبکه های مختلف خبر تلویزیونی ماهواره ای از سوی ابر قدرت ها و اپوزیسیون ها به همین دلیل است .

 

 

اما رسانه ملی در کشور ما که در 6 شبکه سراسری و 32 شبکه استانی ان اخبار از بخش های مختلف خبری پخش می کند که نوعی یکنواختی و شبیه هم بودن در ان قابل روئت است .

 

 

در حالیکه بخش های مختلف خبر باید نیاز های متنوعی از مخاطبان را پاسخگو باشد  در این میان اخبار استانی و محلی باید بیشتر از سایر بخش ها خبر نیاز مخاطبان را براورده نماید .

 

 

به هر حال وجود رابطه تعاملی میان مخاطب و رسانه وتلاش برای حفظ و تقویت آن از موضوعات مهم و ضروری در عرصه رقابت و اعتماد سازی رسانه ها است.

 

 

تحقیق در باره رسانه ها، بویژه اخبار رسانه های تصویری درکشور اندک است .حتی تعداد کتابهایی که در  زمینه  اعتماد و نیاز مخاطب تلویزیونی ترجمه و تالیف شده است به اندازه انگشتان دست نیست.

 

 

اغلب منابع و کتابهایی که تاکنون درزمینه اخبارو گزارش در داخل کشورتالیف و ترجمه شده است بیشتر درباره حرفه روزنامه نگاری است ودرباره گزارش تلویزیونی تنها در چند سال اخیر حدود سه کتاب تالیف شده است .

 

 

این پیان نامه با برسی عوامل موثر در استفاده مخاطب از خبر و اعتماد مخاطب به اخبار  استانی پژوهشی نو و جدید می باشد که می تواند عوامل موثر بر اعتماد مخاطب را به مدیران رسانه معرفی کند.

 

 

این تحقیق در پی دست یابی به عوامل موثر در ایجاد اعتماد مخاطبان جنوب شرقی استان تهران نسبت به خبر 18:30 شبکه استان تهران است و میزان استفاده مخاطبان و اولویت ها و نیاز های خبری این مخاطبان را مورد بررسی قرار می دهد.

 

 

سیاست گذاران و دست اندرکاران رسانه ملی با استفاده از یافته های این پایان نامه می توان مهمترین عوامل اعتماد مخاطب به اخبار شبکه استانی و نیاز های شهروندان شهرستانی استان تهران را که پر جمعیت ترین شهرستانهای کشور را در خود جای داده است را به عنوان نمونه خوبی برای سایر استانهای کشور به منظور شناخت نیازهای مخاطب ، جلب اعتماد و نگهداری توجه مخاطب به رسانه ملی در جهت تقویت انسجام و همبستگی ملی معرفی کرد  .