نیاز صاحبان صنایع، شركت‌ها، سازمان‌های دولتی و خصوصی به دانشگاه از یك سو و نیاز دانشگاه به كسب درآمد، نقش نوینی را برای جامعه آكادمیك ایجاد می‌کند. همكاری دانشگاه با همه نهادها و سازمان‌های اجرایی از مصادیق توافق‌های قراردادی است كه در خصوص فعالیت‌های علمی و پژوهشی و شركت‌های تجاری صورت می‌گیرد. این همكاری معمولاً با هدف دستیابی به توان علمی دانشگاه و تجربه‌های دولت، صنعت، شركت‌ها و استفاده از آنها صورت می‌پذیرد ( آراسته، 58:1383).
در بخش دانشگاهی دیگر ذخیره‌سازی دانش به تنهایی راضی كننده نمی‌باشد، بلكه اطمینان از كاربرد دانش به گونه‌ای كه جامعه بتواند از منافع سرمایه‌گذاری در تحقیقات بهره‌برداری نماید یكی از اهداف اصلی تحقیقات دانشگاهی است. به طور كلی جامعه مستقیماً از منافع تحقیقات دانشگاهی بهره نمی‌برد مگر آنكه راهكارهایی طراحی شود كه نتایج تحقیقات به عاملان اقتصادی در صنعت سپرده شود مشروط بر اینكه منافع دانشگاه تأمین گردد (فكور، 20:1383).
كشورهای دارای اقتصاد پویا و متحرك، دانشگاه‌های قوی‌ای دارند كه با دولت، صنعت و تجارت ارتباط و هماهنگی همه جانبه دارند. یكی از بسترهای توسعه این ارتباط جهت‌گیری در تبدیل این تولیدات علمی به محصول از طریق دایر نمودن شركت‌های تجاری است. این شركت‌ها را كه علاوه بر كاربردی كردن نتایج تحقیقات، هدف درآمدزایی برای دانشگاه‌ها را دربر دارند، بنگاه‌های دانشگاهی می‌نامند كه به ندرت
در دانشگاه‌های ایران دیده می‌شوند.
به طور معمول بودجه دانشگاه‌ها از منابع متعددی تأمین می‌شود. معمولاً در اكثر كشورها دولت منبع اصلی تأمین كننده اعتبارات است، لكن همانگونه كه شاهد هستیم افزایش تعداد دانشگاه‌ها و جمعیت دانشجوی، دولت‌ها را از تأمین بودجه و امكانات لازم برای دانشگاه‌ها ناتوان ساخته است. لذا دانشگاه‌ها برای انجام برنامه‌ها و تحقق اهداف خود تلاش می‌نمایند، مكانیزم‌های مختلفی را برای تأمین هزینه‌های خود بكار گیرند، بدون آنكه از مسیر اصلی خود كه تولید علم و دانش است منحرف شوند. یكی از روش‌های تبدیل تولیدات علمی به كالا و خدمات از طریق ایجاد شركت‌های دانشگاهی است. ایجاد این شركت‌ها نام جدیدی است كه دانشگاه را به سمت طرح ایده‌های جدید كه نیازهای جامعه را تأمین كند هدایت می‌نماید، بدون آنكه این مراكز از مسیر اصلی خود كه كشف مرزهای جدید دانش برای پاسخگویی به نیازهای جامعه و توسعه علم و فناوری است منحرف شوند ( شمس و افضلان، 42:1383).
امروزه، افزایش اعتبار دانشگاه‌ها از طریق انتقال تجاری دانش، نقش اساسی را در افزایش سرمایه انسانی دانشگاه‌ها ایفا می‌كند. این امر به وسیله جذب با هوش‌ترین دانشجویان از برترین دانشكده‌ها امكان‌پذیر می‌گردد(Nicola et al,2004:11). بنابراین مشاهده می‌شود جذب با استعدادترین دانشجویان مرهون افزایش اعتبار دانشگاه از طریق تجاری‌سازی است.
تجاری‌سازی را می‌توان به عنوان فراگرد انتقال و دگرگونی دانش نظری موجود در نهادهای دانشگاهی به برخی انواع فعالیت‌های اقتصادی تعریف كرد(Spilling,2004:205).
جولی[8] (1997) تجاری‌سازی را فراگردی تعریف می‌كند كه از بینش فناوری بازار آغاز شده و به كاركردهای پایدار محصول متناسب بازار ختم می‌شود(Spilling,2004:189).
در ادبیات نوآوری نیز تعاریف نزدیك به هم از تجاری‌سازی صورت گرفته است. (دایان [9]2004) ساده‌ترین تعریف تجاری‌سازی را “عرضه یك محصول جدید در بازار”می‌داند.(Acworth,2008:200).
ریمر، آیسرمن[10] و دیگران (2005) تجاری‌سازی را «فرآیند تبدیل فناوری به محصولات موفق اقتصادی» تعریف می‌كنند (فكور،1385: 40 ).
از تعاریف فوق بر می‌آید كه تجاری‌سازی فرآیندی است كه ایده، نتیجه تحقیق یا اختراع حاصل از بخش دانشگاهی را به محصولات، خدمات و فرآیندهای قابل عرضه در بازار تبدیل می‌كند.
مطالعات در زمینه انتقال فناوری نشان می‌دهد، كه مؤثرترین روش آن تربیت دانش آموختگان است. زیرا ارتباط با صنعت موجب اختصاص بودجه‌های تحقیق و توسعه از طریق پژوهش‌های مشترك می‌گردد و امكان دسترسی به دانشجویان آشنا با فناوری نوین را فراهم می‌سازد. از این‌رو، تحقیقات دانشگاهی به طور خاص در زمینه تحصیلات تكمیلی و رساله‌های آنان در رشته‌های مهندسی و علوم اهمیت فوق‌العاده در بسترسازی پتانسیل تحقیقاتی دانشگاه و بالطبع جذب درآمدهای غیردولتی پایدارتر دارد. پژوهشگرانی همچون ریتان (2006)[11]، جیو(2005)[12]، مورگان و همكاران(2003)[13]و لینك(2005)[14] در تحقیقات خود بر این امر اشاره داشته‌اند.
فرم در حال بارگذاری ...
