گرایش : فقه و حقوق

 

 

عنوان : بررسی فقهی حقوقی کنوانسیون ژنو (مصوب 1949) در ارتباط با حقوق اسیر جنگی

 

 

 

 

 

 

دانشگاه قرآن و حدیث

 

 

پایان نامه كارشناســی ارشــد

 

 

رشتة فقه و حقوق

 

 

گرایش  فقه و حقوق

 

 

 

 

 

عنـــوان پایان نامــه

 

 

بررسی فقهی حقوقی کنوانسیون ژنو (مصوب 1949) در ارتباط با حقوق اسیر جنگی

 

 

 

 

 

استاد راهنما

 

 

آقای مهدی رهبر

 

 

 

 

 

استاد مشاور

 

 

 

 

 

ماه و سال دفاع

 

 

اسفند 139

 

 

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

 

 

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

 

 

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

 

 

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

 

 

 

 

 

فصلاول :  کلیات            4

 

 

1.1 – بیانمسئلهتحقیق.. 4

 

 

1.2 -ضرورتواهداف.. 5

 

 

1.3 – سؤالاتتحقیق.. 5

 

 

1.4 – فرضیاتتحقیق……………………………………………….     5

 

 

1.5 -پیشینةتحقیق……………………………………………..     6

 

 

2- بخشدوم: تعاریفمفاهیم………………………………………..     6

 

 

2.1 ـاسیرواسارت.. 7

 

 

2.1.1-تعریفاسیروسبایادراسلام. 7

 

 

2.1.1.2- سبایا. 14

 

 

2.1.2ـاسیردرقراردادژنو. 15

 

 

2.1.3-مقایسهتعاریفاسیردراسلاموقراردادژنو. 16

 

 

21.2-تاریخچهاسارتواسیر. 16

 

 

2.1.2.1-  اسارتدرکتبمقدس… 21

 

 

2.1.3-موجباتاسارت.. 28

 

 

2.3- کنوانسیونژنو. 37

 

 

2.3.1-معرفیشهرژنو. 37

 

 

2.3.2- تاریخچهحقوقبشروکنوانسیونژنو. 37

 

 

2.4- حقوحقوق.. 42

 

 

3-بخشدومحقوقاسیرانجنگیدرمنظرفقهاسلامی…………………….     49

 

 

3.1- کلیات………………………………………………………………………….     .

 

 

3.1.1-حقوقبشردوستانهاسلام. .

 

 

3.2.2 – اسیردرآیاتوروایات..

 

 

3.2.4 احکاماسرایجنگی.. .

 

 

.3.2.4.2احکامسبایا. .

 

 

3.3- حقوقاسیرانجنگی.. 49

 

 

3.3.1–خوشرفتاریواحتراماسرا 49

 

 

3.3.2-خدماترفاهی: 51

 

 

3.3.3-رعایتبهداشتوطب.. 55

 

 

3.3.4- حقآزادیاسیر. 55

 

 

3.3.5 – حقتآمینجانیاسیر. 61

 

 

3.3.6- حقهدایتوارشاد (فرصتبرایاسلامآوردن): 67

 

 

3.3.7- تصرفاتاسیر. 71

 

 

2.3.8 – _احترامبهصاحبمنصبان.. 73

 

 

3.4–حقوقسبایا. 75

 

 

3.4.1-امنیتجانیویاتأمینحیات : 76

 

 

3.4.2 – رعایتحقروحیوعاطفیزنان.. 76

 

 

3.4.3- مراعاتشأنکریمهسبایا. 79

 

 

3.4.4-حقنکاحزناناسیر. 80

 

 

3.5 حقوقاسرایبیمارومجروح.. 86

 

 

3.6- اسرایمحکومومجرم. 88

 

 

2.6.1-اسیرفراری.. 88

 

 

2.6.2-اگراسیریکسیرابکشد. 89

 

 

2.63-دیگرجنایاتاسیر. 89

 

 

4- بخشچهارم :حقوقاسرایجنگیازمنظركنوانسیونژنو      90

 

 

4.1- کلیات.. 90

 

 

4.1.1- نقضحقوقبشر. 90

 

 

4.2ـگفتاردوم:حقوقاسیرانجنگی.. 92

 

 

4.2.1- حفظحرمتانسانیاسیر. 93

 

 

4.2.1.1بررسیفقهی،مقرراتکنوانسیونژنودربابحفظحرمتانسانیاسیر. 94

 

 

4.2.2-تأمینجانیاسیرانجنگی.. 95

 

 

4.2.2.1- قتلوکشتارعمدی.. 95

 

 

4.2.2.2-ممنوعیترفتارهایغیرانسانی.. 96

 

 

4.2.2.2.1–شکنجه. 96

 

 

3.2.2.2.2-آزمایشاتزیستشناختی.. 98

 

 

4.2.2.3-خشونتجنسی.. 99

 

 

4.2.2.3.1- هتکناموسبهعنف.. 100

 

 

4.2.2.3.2بردهگیریجنسی.. 100

 

 

4.2.2.3.3بهفحشاواداشتن.. 100

 

 

4.2.2.3.4-اجباربهحاملگی.. 100

 

 

4.2.3.5بررسیفقهی،مقرراتکنوانسیونژنودربابتأمینجانیاسیرانجنگی.. 101

 

 

4.2.4- حقحمایتازاسرا 102

 

 

4.2.4.1-بررسیفقهی،مقرراتکنوانسیونژنودربابحمایتازاسرا 103

 

 

4.2.5-خدماترفاهی.. 103

 

 

4.2.5.2.1-بررسیفقهی،مقرراتکنوانسیونژنودرباببازداشتگاه: 106

 

 

4.2.5.3.1-بررسیفقهی،مقرراتکنوانسیونژنودربابپوشاک… 107

 

 

 

4.2.5.4.1بررسیفقهی،مقرراتکنوانسیونژنودربابخوراک… 107

 

 

4.2.5.5.1ـبررسیفقهی،مقرراتکنوانسیونژنودرباببهداشتوپرستاریطبی.. 109

 

 

4.2.6-آزادیدرانجاممناسکدینیواعمالجسمانیوفکری.. 110

 

 

4.2.6.2ـفعالیتهاجسمیوفکری.. 111

 

 

4.2.6.3- بررسیفقهی،مقرراتکنوانسیونژنودربابآزادیدرانجاممناسکدینیواعمالجسمانیوفکری.. 111

 

 

4.2.7- اموالاسیر. 112

 

 

4.2.7.4-بررسیفقهی،مقرراتکنوانسیونژنودربابحقاموالاسیر. 116

 

 

4.2.8- احترامبهصاحبمنصبانوفرماندهاناسیر. 116

 

 

4.2.8.1-بررسیفقهی،مقرراتکنوانسیونژنودربابصاحبمنصبانوفرماندهاناسیر. 117

 

 

4.2.9 – ارتباطاسیرباخارجازبازداشتگاه. 118

 

 

4.2.10- روابطاسیرانجنگیبامقاماترسمی.. 121

 

 

4.2.10.1 -بررسیفقهی،مقرراتکنوانسیونژنودربابارتباطاسیرانجنگیبامقاماترسمی.. 121

 

 

4.2.1- رعایتحقاسرادراستخدامایشانبهکاریمناسب.. 121

 

 

4.2.12- سازمانهاونهادهایحامیاسیرانجنگی.. 124

 

 

4.2.12.8- بررسیفقهیوحقوقیکنوانسیونژنودربابسازمانهایحامی.. 131

 

 

4.2.13- استرداداسیران.. 131

 

 

 

 

 

فصل اول :  کلیات

 

 

 

 

 

1.1- بیانمسئلهتحقیق

 

 

رزمندگانیکدرحینجنگبهدستدشمنمیافتندواسیرجنگیتلقیمیشوند،دارایحقوقوتکالیفیمیباشند؛درمتونفقهی اسلامیحقوقیمانند:حفظحرمتوشخصیتاسیر،برخوردمناسبوانسانیباآنها،رعایتعدالتوکرامتانسانیآنهاو…،موردتوجهواقعشدهاست. درکنوانسیونژنو) مصوب١٩٤٩.م (نیزراجعبهبرخوردبااسیرانوحقوقآنانموادمتعددیوجودداردکه بسیاریازمصوباتاینقرارداددرزمینهحقوقاسرایجنگیموردتأییدمیباشد.

 

 

 

 

 

 

 

 

.1.2-ضرورت و اهداف

 

 

ازآنجاکهمسئلهاسیرواسارتدرهمهاعصارتاریخبشروجودداشتهاستونیزدرتاریخبشرهمیشهنسبتبهاسراخشنترینرفتارهاصورتمیگرفتهاست،(هرچندامروزهنیزهمینرفتارهاحاکماست.),لذاحقوقیبرایاسراتحتعنوانکنوانسیونژنودربین،مللتصویبگشت.مادراینپایاننامهبرآنیمکه؛حقوقاسرارادرکنوانسیون (مصوبژنو ۱۹۴۹ ) بررسیکردهوآنراباحقوقاسرادراسلاممقایسهکنیم.زیرامخالفیناسلام،آنرابهدلیلوجودقوانینجنگی،دینخونوشمشیرمیدانند . درصورتیکهاسلامدر ۱۳قرنپیشحقوقیکهامروزهدرکنوانسیونژنومطرحشدهاستبیانشدهاست.

 

 

 

 

 

1.3- سؤالاتتحقیق

 

 

سؤالاتیکهدراینتحقیقبهپاسخآنپرداختهایمعبارتنداز:

 

 

۱ .حقوقاسرایجنگیازمنظرفقهاسلامکدامست؟

 

 

۲ .حقوقاسرایجنگیدرکنوانسیونژنوچیست؟

 

 

۳ .تفاوتهاوشباهتهایحقوقاسیرانجنگیازمنظرفقهاسلاموکنوانسیونژنوکدامست؟

 

 

 

 

 

1.4 – فرضیاتتحقیق

 

 

۱ .حفظاحترامورعایتعدالتوکرامتاسراءازجمله :رعایتحرمتوشأنانسانیاسرا، تأمینخدماتحیاتیاسرا، مداوایاسیران مجروح،داشتنحقآزادی، حفظشأنصاحبمنصبانو ….. حقوقآنانازمنظراسلاممیباشد.

 

 

۲ .رعایتحقوقانسانیاسیرورفتارمناسبباویهمراهاحترامازجمله؛ خوشرفتاریواحترامبهاسرا، تأمینخدماترفاهیبرای اسرا رعایتحقملکیتاسرادراملاکشخصیشان, حفظشآنصاحبمنصبانو… , حقوقاسیرازمنظرقراردادژنومیباشد

 

 

حفظحقوقاسراءدرجنبههایمادیوانسانیوظاهریازجملهمواردتشابهدراسلاموقراردادژنواست، گرچهدراسلامبه بعدمعنویوروحیاسیروآیینمذهبیویورعایتشعاءرمذهبیاسیراهمیتخاصیدادهشدهکهقرارداددراینزمینهبه اندازهاسلامتأکیدخاصیوجودندارد .

 

 

 

 

 

1.5 -پیشینةتحقیق

 

 

تاجاییکهدرموردموضوعبررسیشدهاستکتبمستقلیدراینزمینهنیافتام،لیکنغالبادرکتبحقوقبینالمللویاحقوق جنگفصلویابخشیبهاینموضوعاختصاصدادهشدهاست . درکتباسلامینیزبخشمستقلیمربوطبهاسیرجنگینمی باشد،بلکهبحثهایمربوطبهاسیرانجنگیدرذیلمبحثجهادوجنگمطرحشدهاست.

 

 

با اینوجودکتابالاسیرفیالاسلاممرحومعلیمیانجینسبتبهسایرکتبمربوطدررابطهبااسیرجنگیاختصاصیترمیباشد ؛زیراموضوعاساسیآناسیرونیزکتاباسیرفیالاسلامکهتألیفجمعیازنویسندگانمطالبیمهمدربرداشتهاست.همچنین کتابآشناییباحقوقبشردوستانهبینالمللیبهانضمامقراردادهایچهارگانهژنو ) ۱۹۴۹ ( وپروتکلهایالحاقی 1997))تألیفکمیتهحقوقبشردوستانهبسیارمفیددرموضوعاینپژوهشبودهاستباایناوصافکتابیکهبهموضوعاسیرجنگیبهصورتتطبیقیبپردازدبهدستنیامدهاست.ولیدربابمقالاتچندینمقالهبا موضوعتطبیقیحقوقاسیرانتشاریافتهاستوازجمله: مقاله” نگاهیتطبیقیبهحقوقاسیرانجنگیدرحقوقبینالمللواسلامازمحمدابراهیمی ” و” حقوقاسیرانجنگیدرشریعت اسلامنوشته” محمدثقفی “و …

 

 

 

 

 

2- بخش دوم: تعاریف مفاهیم

 

 

اسیران جنگی, انسان هایی مظلوم در طول تاریخ بودند. زیرا ملل و اقوام اسیر را به خاطر احساسات انتقام جویانه با حیوان برابر می دانستند و به خود اجازه می دادند, هر رفتاری را که خواستند نسبت به او إعمال کنند حتی در طول تاریخ افرادی بودند که گوشت اسیر را به خاطر انتقام از او می خوردند .لذا ملل در اواخر دهه 19 به فکر وضع قوانین و حقوق انسانی برای او شدند و اعلام کردند که؛ اسیر بعد از اسارت دیگر دشمن محسوب نمی شود, زیرا مسلح نمی باشد. ما در این پژوهش بر آنیم تا حقوق تصویبی در حمایت از اسیر را در کنوانسیون سوم ژنو بررسی کنیم. لذا بحث ما از دو موضوع که امکان اشتباه با آن می رود جدا می باشد :

 

 

1  -اسیران اهل بغات ؛مسلمانانی هستند که از حکومت امام خروج کردند ونسبت به امام قیام نمودند . آنچه در این پژوهش مورد بررسی می باشد اسیرانی هستند که در جنگهای بین المللی و خارجی به دست مسلمین افتاده باشند,لذا اهل بغات و اسیرانی که به خاطر جنگهای داخلی اسیر شده اند از م.ضوع بحث ما خارج می شوند.

 

 

2- از آنجا که هر زندانی اسیر نیست پس بایستی  تفاوت اسیر با افراد محبوس دیگر را مد نظر داشت تا آنان را با اسیر و احکام اسیر اشتباه نگرفت.لذا ؛ گروگان ها ,افرادی که به هر علتی غیر از جنگ در زندان ها باشند, افرادی که ربوده شده اند و … از اسیر جدا می باشند .