ابداع و استفاده از روشهای اکسایش پیشرفته تحول عظیمی را در حذف آلایندههای محیط زیست بوجود آورده است، چنانچه فعالیتهای علمی و صنعتی انجام شده در این زمینه و تلاش برای كارآمدتر كردن این روش بیانگر این موضوع خواهد بود و مطالعه در مورد استفاده از این فرآیندها میتواند گامی موثر در این نوآوریها باشد.
آب
آب مهمترین منبع طبیعی در جهان است به طوریكه بدون آن حیات نمیتواند وجود داشته باشد و اكثر صنایع نیز قادر به ادامه كار نیستند، با توجه به اینكه وجود منابع مطمئن و ایمن آب، از شرایط ضروری تشكیل یك جامعه پایدار است، آب به عنوان یك منبع طبیعی، نیازمند مدیریت و نگهداری دقیق میباشد كه باید در سطح جهانی به رسمیت شناخته شود با وجود اینكه طبیعت، در اغلب موارد قابلیت زیادی برای جبران لطمات زیست محیطی دارد اما افزایش نیاز به منابع آب این ضرورت را پیش میآورد كه با به كارگیری علوم مربوطه، در چرخه آب، از كیفیت و كمیت آن نگهداری و مراقبت گردد.
عملیات تصفیه و آمادهسازی در مورد آب بستگی به محل مصرف آن دارد. بعلاوه امروزه، تصفیه پساب حاصل شده در صنعت یكی از موضوعات قابل توجه زیست محیطی به شمار میرود. مناسبترین پساب در هر صنعت آن است كه هزینه تصفیه آن كمتر از مخارج آثار عواقب زیانبخش ناخالصیهای آن باشد [1].
به نظر میرسد كه تقسیم پسابها بر اساس منشأ تولید، ممكن است كمك موثری در جهت تقسیمبندی آنها باشد كه دارای ماهیت متفاوتی هستند. تقسیمبندی مزبور را میتوان به این صورت ارائه نمود فاضلابهای خانگی، فاضلابهای شهری (مجموع فاضلابهای خانگی، تجاری و
تولیدیها)، فاضلابهای سطحی، فاضلابهای صنعتی، مخلوط فاضلابها، آبهای خنك كننده، آبهای آلوده معادن و شیرابههای محلهای دفن زباله[2].
آلودگی آب
تمام آبهای طبیعی حاوی انواع آلودگیهایی هستند كه از فرآیندهای فرسایش، شستشو و هوازدگی ناشی میشوند. به این آلودگیهای طبیعی، آلایندههای دیگری كه ناشی از تخلیه فاضلابهای خانگی و صنعتی است نیز اضافه میگردد. آلایندههای آب انواع مختلفی دارند: آلایندههای غیرمقاوم شامل اکثر مواد آلی، بعضی مواد معدنی و برخی میكروارگانیسم ها هستند كه توسط فرآیندهای خودپالایی طبیعی تجزیه میشوند بطوریكه غلظت آنها با زمان كاهش مییابد. سرعت تجزیه این مواد تابعی از نوع آلاینده، كیفیت آب پذیرنده، دما و دیگر عوامل زیست محیطی است. بسیاری از مواد معدنی و برخی از مواد آلی تحت تأثیر فرآیندهای تصفیه طبیعی قرار نمیگیرند، بطوریكه غلظت این آلایندههای مقاوم تنها با رقیق شدن كاهش مییابد]3[. علاوه بر طبقه بندی آلایندهها به مقاوم و غیرمقاوم، خصوصیات زیر نیز باید در مورد انواع آلایندهها در نظر گرفته شود:
1- مواد سمی كه مانع فعالیتهای بیولوژیكی در آب میشوند. منشاء این مواد از پساب های صنعتی است و شامل موارد زیر میباشد:
فلزات سنگین موجود در پساب واحدهای آبكاری، آفت كشها و حشرهكشها، پساب كارخانجات نساجی، صنایع رنگرزی و غیره.
2- موادی كه بر مقدار اكسیژن آب اثر میگذارند:
الف- موادی كه اكسیژن آب را مصرف میكنند: شامل مواد آلی كه به صورت بیوشیمیایی اكسید میشوند و یا مواد معدنی احیاء كننده.
ب- موادی كه در فصل مشترك هوا- آب مانع انتقال اكسیژن میشوند. به عنوان نمونه روغنها، شویندهها و انواع رنگها میتوانند با تشكیل لایهای بر روی آب، سرعت انتقال اكسیژن را كاهش دهند و تأثیر مواد مصرف كنندهی اكسیژن را تشدید نمایند.
ج- آلودگی حرارتی: غلظت اكسیژن محلول در آب با افزایش دما كاهش مییابد.
3- مواد معلق یا جامدات حل شده در غلظت های بالا باعث بروز مشكلاتی میشوند. به عنوان مثال، خاك رس با كشیدن پوششی بر بستر جریان از رشد خوراك ماهی ها جلوگیری میكند ] 6-4[.
آبهای سطحی قابل استفاده به عنوان آب نوشیدنی در دریاچهها و رودخانهها تنها %1 از آبها را شامل میشوند که قسمت اعظم این آبها هم در معرض آلودگی است. رشد صنعت در کنار رودخانهها و تولید محصولات صنعتی، عامل عمده آلودگی به شمار میآید. خیلی از رودخانهها به عنوان حمل کننده فاضلاب مورد استفاده قرار میگیرند. در کشورهای صنعتی حدود %40 از آب در صنعت استفاده میشود. آبهای هدر رفتی در این کشورها اغلب قبل و بعد از استفاده، به منظور از بین بردن عوامل بیماری زا و مواد مضر و نامطلوب تصفیه میشوند. رشد سریع جمعیت، شهر سازی و صنعتی سازی از عوامل بسیار مهم در آلودگی آبهای نوشیدنی میباشند. در کشورهای توسعه یافته خصوصاً کشورهای با تراکم جمعیتی بالا، کیفیت آب به عنوان یک مسئله اساسی در سالهای اخیر مورد توجه واقع شده است ]4[.
به همین خاطر، حفاظت از آب، خاك و هوا در مقابل عوامل آلوده كننده یكی از مهمترین موارد مورد توجه در كشورهای جهان در قرن بیست و یكم است. انواع مواد شیمیایی، كودها و ضد آفات گیاهی و نباتی، ذرات مایع و یا جامد زیان آور متصاعد از صنایع و معادن، گازهای مخرب حاصل از سوخت وسایط نقلیه از جمله منابع مختلف آلودگیهاست. امروزه ردیابی و خنثی سازی این آلوده کنندهها و جلوگیری از به وجود آمدن موارد جدید آلودگی، مبحث جدیدی است كه به طور جدی پیگیری میشود. مشكلات و محدودیتهای مالی از جمله موارد بازدارنده حفاظت از محیط زیست و بهبود كیفیت آب، خاك و هوا به حساب میآید. به منظور کاستن از آلودگی محیط زیست و حفظ منابع محدود آب، سیستمهای تصفیه پسابها طراحی و ساخته میشوند. روشهای گندزدایی متداول در تصفیه خانههای آب آشامیدنی با از بین بردن یا کاهش میزان عناصر نامطلوب موجود در آب امکان استفاده مجدد از آب بازیافتی را فراهم میکنند. سیستمهای تصفیه به دلیل ساختارشان پس از مدتی کارایی اولیه خود را از دست داده و علاوه بر تحمیل هزینه بازسازی، در صورت عدم توجه خود عاملی جهت
آلودگی محیط زیست میشوند .این روشها به طور موثری قادر به كنترل پاتوژنهای میكروبی[1] است. اما تولید بیش از 600 نوع محصول جانبی گندزدایی مضر كه برخی از آنها سرطانزا میباشند، در اثر استفاده از گندزداهای شیمیایی گزارش شده است. رشد تقاضا برای رسیدن به تصفیه مناسب و نیز رقابت در رسیدن به گندزدایی مناسب، ایجاد تكنولوژیهای جدید برای تصفیه آب را میطلبد.
برای زمان بندی و کنترل پروژه، مراحل مختلفی از جمله تحلیل پروژه، برآورد مدت، هزینه و منابع اجرایی و در نهایت زمان بندی پروژه صورت می گیرد. گاهی اوقات مدیریت پروژه تصمیم می گیرد زمان پروژه را کاهش دهد که این امر تاثیر مستقیم بر هزینه تمام شده خواهد داشت.
کاهش زمان با تدابیر خاص، از جمله به کارگیری منابع اجرایی محقق می شود که باعث افزایش هزینه های اجرایی پروژه می شود.
به منظور بهینه سازی زمان – هزینه، روش های مختلفی در دو حوزه آنالیز موازنه زمان – هزینه به کار گرفته می شوند. به همین منظور روش های ریاضی و تحقیقی (کاوشی) متنوعی به کار می روند.
از جمله مدل های کاوشی عبارتند از: روش فوندال، مدل سازه اپراگر، مدل سنجی مصلحی، و مدل زیمنس. روش های ریاضی نیز شامل روش برنامه ریزی خطی مدل برنامه ریزی عمده صحیح، مدل پویا و مدل ترکیبی برنامه ریزی خطی و عدد صحیح اشاره کرد.
الگوریتم ژنتیک یک روش جستجو و بهینه سازی بر اساس اصول تکاملی طبیعی می باشد. این الگوریتم مقرر میسازد که یک جمعیت متشکل از تعدادی زیاد افراد که تحت قوانین ویژهای انتخاب شدهاند طی فرایندی تکاملی، تابع برازش را بهینه نمایند. الگوریتم ژنتیک نسبت به سایر روش های بهینه سازی دارای مزیت هایی از جمله بهینه سازی متغیرهای پیوسته یا گسسته با توابع هدف بسیار پیچیده تر، استفاده از قوانین انتقال احتمالی به جای قوانین قطعی و قابلیت کار با تعداد زیادی متغیر می باشد.
برای اولین بار Feng و Lui (1997) در حل مساله موازنه زمان – هزینه، Hegazy (1999) در حل مساله تخصیص و تسطیح منابع از روش الگوریتم ژنتیک استفاده نمودند. آنها در مدلسازی خود بهینه سازی تک هدفه را دنبال کردند و تنها با روش وزن دهی به پارامترهای زمان و هزینه، ترجیحات تصمیم گیرنده را در انتخاب گزینه در نظر گرفتند.
در این پایان نامه با استفاده از الگوریتم ژنتیک و مدل چند هدفه، موازنه زمان هزینه و تخصیص منابع صورت گرفته، ضمن اینکه عدم قطعیت ها در مدت زمان و هزینه اجرای هر یک از فعالیت های پروژه لحاظ شده است.
معادلات دیفرانسیل زیادی که جوابهای آنها با روشهای تحلیلی بدست نمیآیند به بررسی در روشهای تقریب عددی منجر شدهاند. پیش از سال 1900 روشهای انتگرالگیری عددی نسبتاً مؤثری ابداع شده بودند ولی پیاده کردن آنها به علت نیاز به انجام محاسبات با دست یا با وسایل محاسبه خیلی ابتدایی بیاندازه محدود بود. در پنجاه سال اخیر توسعه روزافزون رایانههای چند منظوره پر قدرت دامنه مسائلی را که میتوان به نحوی مؤثر با روشهای عددی بررسی کرد بیاندازه وسعت بخشیده است.
کار مهم دیگر در زمینه معادلات دیفرانسیل در سده بیستم، ایجاد روشهای هندسی یا توپولوژیکی، بویژه برای معادلات غیرخطی است. هدف این است که حداقل رفتار کیفی جوابها را از دیدگاه هندسی و نیز تحلیلی درک کنیم. اگر اطلاعات تفضیلی بیشتری لازم باشد، معمولاًمیتوان از تقریب عددی استفاده کرد. در چند سال اخیر، این دو روند به هم پیوستهاند. رایانهها، و بویژه نمودارهای رایانهیی، برای مطالعه دستگاه معادلات دیفرانسیل غیرخطی نیروی محرکه جدیدی به شمار میروند. پدیدههای غیر منتظرهای کشف شدهاند که با اصطلاحاتی نظیر جاذبههای عجیب، آشوبها، و بر خالها به آنها اشاره میشود و با جدیت مورد بررسی قرار گرفتهاندکه در برخی از کاربردها به
شناختهای جدید و مهمی منجر شدهاند. هر چند معادلات دیفرانسیل موضوعی قدیمی است، که اطلاعات زیادی از آن در دست است، ولی در طلیعه سده بیست و یکم این موضوع همچنان منبعی پر بار از مسائل حل نشده مهم و جالبی مانده است.
رایانه میتواند وسیله ارزشمندی در مطالعه معادلات دیفرانسیل باشد. سالها از رایانهها برای اجرای الگوریتمهای عددی استفاده میشد تا تقریبهای عددی برای جوابهای معادلات دیفرانسیل به دست آورند. در حال حاضر این الگوریتم ها تکامل یافته و در تعمیم و کار آیی به سطح بسیار بالایی رسیدهاند. چند سطر از رمز رایانهیی، که با زبان سطح بالایی در یک رایانه نسبتاً ارزان نوشته و اجرا شده باشد. (اغلب در مدت چند ثانیه) برای حل عددی رشته وسیعی از معادلات دیفرانسیل کافی است. در بیشتر مراکز رایانهیی روالهای عادی پیشرفتهتر در دسترساند. توانایی این روالها ترکیبی هستند از توانایی پرداختن به دستگاه خیلی بزرگ و پیچیده و چندین ویژگی مفید برای تشخیص که کاربر را با مسائلی که ممکن است با آنها مواجه شود آگاه میسازند. خروجی معمولی از یک الگوریتم عددی جدولی از اعداد شامل مقادیر برگزیده متغیر مستقل و مقادیر متناظر متغیرهای وابسته است. با امکانات گرافیک رایانهیی مناسب، میتوان به سادگی جواب یک معادله دیفرانسیل را به طریق نموداری نمایش داد، خواه جواب به طریق عددی حاصل شده باشد یا خواه نوعی از روش تحلیلی. این گونه نمایش نموداری اغلب برای درک و تعبیر جواب یک معادله دیفرانسیل مفیدتر و روشنگرتر از جدولی از اعداد یا یک فرمول تحلیلی پیچیده است.[1و2]
در جریان گردشگری شهرهایی مورد توجه گردشگران قرار می گیرد که چند جاذبه یا لااقل یکی از آنها را همچون، وجود زیارتگاه، آثار علمی ، فرهنگی و تاریخی، طبیعت زیبا و متنوع، امکانات تفریحی و اقامتی ، تسهیلات ارتباطی و وجود بازارهای متنوع خرید و فروش، دارا باشند (مافی، سقایی؛1388).
گردشگری فرهنگی برای آشنایی میراث های هنری و فرهنگی ، آداب و رسوم، بناهای تاریخی با هدف های آموزشی، تحقیقاتی و پژوهشی صورت می گیرد.گردشگر فرهنگی مایل به آشنایی با فرهنگ مناطق مختلف، خواهان کاوش در چشم اندازهای فرهنگی جوامع انسانی و درک آن ها است. فرهنگ شامل ارزش ها، اخلاق ها، نمادها، جلوه های فیزیکی و رفتار اداره شده به وسیله یک جهان بینی متمایز است.
امروزه فرهنگ، نقش تعیین کننده در زندگی بشر داشته و گردشگری فرهنگی مناسب ترین روش شناخت وابستگی متقابل فرهنگی ملت ها با همدیگر است. از پیامدهای گردشگری فرهنگی، ایجاد همگرایی بین اقوام و ملت ها در فضای بین المللی بوده و باعث چسبندگی فرهنگی ملت ها خواهد شد (ابراهیم زاده و همکاران، 2010). در این مطالعه ابعاد زبان، آداب و رسوم و اعیاد، ادیان و آیین ها، معماری آثار فرهنگی، تنوع قومی، ادبیات و شخصیت های اسطوره ای، به عنوان ابعاد فرهنگی موثر در جذب گردشگران مد نظر قرار گرفته است.
زبان: زبان وسیله ای است که افراد جامعه از طریق آن، با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند و افکار، عقاید و اندیشه هایشان را، به هم متصل می نمایند. زبان به عنوان یکی از عوامل پیوند دهنده ملت است، که بشریت را به بیشترین تعداد گروه های متمایز، تقسیم می کند (جهانیان و همکاران،1389).
آداب و رسوم و اعیاد: به لحاظ فرهنگی و آداب و رسوم هر گوشه از ایران دارای شرایط ویژه و منحصر به فردی می باشد که در قسمت های دیگر وجود ندارد. هر نقطه از ایران دارای فرهنگ و آداب و رسوم خاص خود است.مانند جشنواره سراسری موسیقی محلی در آذر در ایلام (شمس و امینی، 1388: 88).
ادبیات و شخصیت های اسطوره ای: از وظایف و نقش های بسیار مهم ادبیات فارسی در طول تاریخ ایران و حیات پر ارزش آن، احیا و غنا بخشیدن به هویت فرهنگی ایرانیان بوده و از آنجا که اغلب موضوعات و مطالب فرهنگی با بیان والای ادبی، در خلال متون زیبای نظم و نثر و در قالب انوع مختلف بازگو می شده همواره مورد توجه همگان بوده است (شمس و امینی، 1388: 89).
معماری: معماری هر کشور و ملتی شناساننده وجه مادی تمدن ها و الگویی برای دیگر فرهنگ ها است. معماری در کشورهایی که صاحب تاریخ و فرهنگ باستانی هستند، از مهمترین پایه های تمدن دیرینه به شمار می آید (شمس و امینی، 1388: 90).
تنوع قومی: در چهار گوشه كشورمان اقوام مختلفی زندگی می كنند. این تنوع قومی هم می تواند برای كشور ما فرصت باشد و هم تهدید. ایران با داشتن چندین ملیون ترك، چند هزار قزاق، قرقیز، گرجی، سیكها در زاهدان، عرب ها و چندین قوم دیگر دارای گنجینهای غنی از قومها و زبانهاست (شمس و امینی، 1388: 91).
ادیان ها و آیین ها: در سرتاسر ایران علاوه بر دین اسلام و مذهب شیعه ، اقلیت های دینی نیز وجود دارد. همینطور ایران علاوه بر آثار اسلامی، دارای معابد و کلیساهای بی بدیل است. حضور ادیان توحیدی متفاوت و وجود پیروان و معتقدان بسیار آن ها ،انواع توریسم مذهبی را در کشور ایجاد کرد (شمس و امینی، 1388: 91).
استان ایلام یکی از استان های کشور ایران است که در باختر این کشور و در ناحیه ای کوهستانی و نیمه گرم قرار گرفته است. مرکز این استان شهر ایلام است. این استان از استان های جنگلی ایران است و به خاطر زیبایی طبیعتش از آن با نام عروس زاگرس نیز یاد می شود و با توجه به قدمت تاریخی و جاذبه های گردشگری یکی از استان های مهم کشور برای گردشگری است.
بنابراین با توجه به اهمیت گردشگری فرهنگی، سوال اصلی تحقیق بدین صورت بیان می شود که آیا عوامل فرهنگی بر تقویت و توسعه گردشگری تاثیر دارد؟
1-3 اهداف تحقیق
1-4 اهمیت و ضرورت تحقیق
توسعه ی گردشگری به عنوان مجموعه فعالیت های اقتصادی، تاثیر بسزایی در تقویت بنیان های اقتصادی جوامع دارد. نقش گردشگری به عنوان منبع جدیدی برای ایجاد اشتغال، کسب درآمد، دریافت های مالیاتی بیشتر، جذب ارز و تقویت زیرساخت های اجتماعی، که موجب رشد و توسعه سایر صنایع می شود، در مطالعات متعدد مورد تایید قرار گرفته است (کاظمی، 1387: 81). علوی و یاسین ( 2000 ) اعتقاد دارند كه “ایران، همانند بیشتر كشورهای خاور میانه، دارای مزیت طبیعی رقابتی در صنعت جهانی گردشگری می باشد. اما این مزیت رقابتی هیچ گاه به خوبی مورد بهره برداری قرار نگرفته است (Alavi & Yasin, 2000: 1). اماکن تاریخی و باستانی به علت کم توجهی و نبود اعتبارات لازم جهت مرمت و نگهداری در حال تخریب و نابود شدن می باشند. در صورت توسعه صنعت گردشگری می توان انتظار داشت که از تخریب آثار تاریخی جلوگیری شده و اختصاص بودجه برای مرمت آن توجیه اقتصادی پیدا کند. ضمنا با افزایش مراودات بومی و مسافران مختلف، طرفین با فرهنگ، عادات و رسوم یکدیگر آشنا شده و شناخت فرهنگ های مختلف می تواند در ایجاد یک محیط امن و آرام برای زندگی بشر مفید واقع شود. البته درباره تاثیرات فرهنگی گسترش جهانگردی باید با احتیاط رفتار نمود تا آداب و فرهنگ و رسوم بومی آسیب نبیند (مدهوشی و ناصر پور، 1382: 29). کشور ایران جزء ده کشور اول جهان از لحاظ جاذبه های گردشگری و جزء پنج کشور اول جهان از نظر تنوع گردشگری است (World Tourism Organisation, 2000).
درباره تعامل میان فرهنگی گردشگری دیدگاههای مختلفی وجود دارد. برخی منتقدین تحت تأثیر آثار منفی توسعه گردشگری در جوامعی كه به هدف كسب منافع اقتصادی هر چه بیشتر به توسعه بی رویه این صنعت روی آورده اند، بر این باورند كه توسعه گردشگری عوارض ناخوشایند فرهنگی به ویژه برای جامعه میزبان در پی دارد. تقلید رفتار گردشگران، تغییر زبان و كم توجهی به اصالت های فرهنگی از جمله این پی آمد برشمرده شده است . از سوی دیگر طرفدار ان تعامل میان فرهنگی گردشگری، معتقدند تعامل با گردشگران نتایج ارزشمندی از جمله عرضه مستقیم فرهنگ جامعه میزبان به گردشگران، تقویت غرور و همبستگی ملی و كاهش تفاوت های فرهنگی و اجتماعی بهمراه دارد و چنین تبادلاتی برای بقای جامعه میزبان و میهمان لازم است، زیرا گردشگری منجر به درك بیشتر فرهنگ بین المللی و ایجاد زمینه مناسب برای شناخت و درك سایر فرهنگ ها و درنتیجه توسعه فرهنگی می شود (کاظمی و کاظمی، 1387: 2).