در جمعبندی از تعاریف مسئولیت اجتماعی میتوان گفت که مسئولیت اجتماعی عبارت است از: مجموعه ارزشها، باورها و دانشهای مشترک انسانی و محیطی در میان کارکنان در انجام فعالیتهای معطوف به تولید و یا ایجاد ارزشافزوده به معنی دیگر اینکه در وجود کارکنان چه ارزشها و نگرشهای درونی شده و مورد پذیرش سازمانی قرار گرفته است مسئولیت اجتماعی این اجزا را به هم وصل میکند؛ و فعالیتها را حول چهارچوب خاصی به حمایتکننده تجارت، تقویتکننده گفتگو، با ذینفعان اصلی باشد سامان میدهد و در قبال عملکرد خود در برابر اجتماع بهگونهای که هم منافع گروههای درونی شرکت و هم منافع گروههای بیرونی شرکت تأمین گردد؛ و درنهایت موجب بهبود جامعه فراهم گردد. درنهایت مقصود از مسئولیت اجتماعی این است که چون سازمانها تأثیر عمدهای بر سیستم اجتماعی دارند لاجرم چگونگی فعالیت آنها باید بهگونهای باشد که براثر آن زیانی به جامعه نرسد و در صورت رسیدن زیان، سازمانهای مربوطه ملزم به جبران آن باشند (ایراننژاد، 1371). پژوهش پیرامون رابطه بین تعهد سازمانی و مسئولیت اجتماعی آنهم در بین کارکنان امری بس فوقالعاده و حساس است. شناخت این مهم در طراحی استراتژیهای کلان متخصصان امور مربوطه اهمیتی بسزا دارد. مسئولیت اجتماعی کارکنان با تنظیم روابط اجرایی هر سیستم به کاهش پیچیدگی روابط اجتماعی کمک میکند و رفتار دیگران را قابل پیشبینی میسازد. این امر خود به افزایش اعتماد اجتماعی و درنتیجه به افزایش احساس امنیت اعضای جامعه و کاهش ناهماهنگی شناختی آنان کمک میکند (فنگر، 1959) و درنهایت ثبات رفتاری اعضای جامعه را سبب میشود. بنابراین مسئولیت اجتماعی کارکنان عاملی برای ارضای نیازهای اعضای جامعه و درنتیجه همبستگی و انسجام اجتماعی میشود (دورکیم، 1938).
یکی از عوامل پنهان ولی تأثیرگذار در رفتار شغلی کارکنان، میزان تعهد آنها به سازمان است توجه به تعهد نیروی انسانی از اهمیت زیادی برخوردار است و شناخت وضعیت تعهد سازمانی کارکنان میتواند مدیران را در پیشرفت و بهبود کارکنان یاری رساند (رجببیگی، 1387). تعهد سازمانی نوعی نگرش، احساس وابستگی و تعلقخاطر به سازمان است. تعهد سازمانی حالتی روانی است که بیانگر نوعی تمایل، نیاز و الزام به ادامه اشتغال در یک سازمان است مدل تعهد سازمانی الن و میر با تفکیک تعهد عاطفی، تعهد هنجاری و تعهد مستمر، نقش هر یک را در تعهد سازمانی یادآور شده است از نظر آنها تعهد عاطفی، مجموعه تعلقخاطر به یک سازمان است که از طریق پذیرش ارزشهای سازمانی و تمایل به ماندگاری به وجود میآید. تعهد هنجاری احساس دین و الزام به ماندن در سازمان است و تعهد مستمر، مبتنی بر فعالیت در سازمان و عدم تمایل به ترک آن به دلیل هزینهها و زیانهایی است که از ترک سازمان نصیب فرد میشود (آلن و میر، 1990). در تعهد سازمانی شخص نسبت به سازمان احساس وفاداری قوی دارد و از طریق آن سازمان خود را مورد شناسایی و ارزیابی قرار میدهد بنابراین تعهد بر اساس ماهیت خود فرد را سازمان پیوند میدهد و این پیوند احتمال ترک شغل را کاهش میدهد. ترک شغل افراد ازجمله مواردی است که با عدم تعهد سازمانی همراه است (زند، 1390).
به نظر میرسد با توجه به پژوهشهای انجامگرفته درزمینهی متغیرهای پژوهش ارتباطی بین مسئولیت اجتماعی با تعهد سازمانی افراد وجود داشته باشد بنابراین در پژوهش حاضر به دنبال پاسخ دادن به این سؤال هستیم که آیا بین مسئولیت اجتماعی و تعهد سازمانی کارکنان بانک کشاورزی استان اردبیل رابطه معنیداری وجود دارد؟
هدف از این تحقیق، شناسایی عواملی است که بر پذیرش بانکداری اینترنتی مؤثرند. عوامل مؤثر بر بررسی پذیرش بانکداری اینترنتی توسط مشتریان بانک سپه در این تحقیق به شش عامل تفکیک شده اند که عبارتند از: ویژگی های وب سایت، سودمندی درک شده، خطر و حفظ حریم خصوصی، الویت های شخصی، محیط خارجی و هنجار فردی. جامعه آماری تحقیق، مشتریان بانک سپه استان گیلان می باشند که از خدمات این بانک چه به صورت موردی و چه به صورت مداوم استفاده می کنند. با توجه به تقسیم بندی تحقیقات علمی از نظر هدف، تحقیق حاضر از نوع کاربردی بوده و از نظر ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی می باشد. روش گردآوری داده ها و اطلاعات در این تحقیق، پرسشنامه می باشد. تعداد 400 پرسشنامه بین مشتریان بانک سپه استان گیلان توزیع گردید، که از این تعداد، 370 پرسشنامه تکمیل شده جمع آوری شد. فرضیه های تشکیل دهنده مدل، متناسب با روش معادلات ساختاری تنظیم شده است. جهت آزمون فرضیه ها، از روش معادلات ساختاری و نرم افزار لیزرل استفاده گردید که نتایج به دست آمده نشان دهنده آن است که تمامی فرضیه ها تأیید گردیدند. در مدل مورد بررسی، مقدار شاخص های برازش، نشان دهنده مناسب بودن مدل مفهومی تحقیق بوده و نتایج حاصل از انجام تجزیه و تحلیل داده های پرسشنامه، به شرح زیر می باشد:
بین ویژگی های وب سایت، سودمندی درک شده، خطر و حفظ حریم خصوصی، محیط خارجی، الویت های شخصی و هنجار فردی با تمایل به قصد پذیرش بانکداری اینترنتی رابطه مستقیم وجود دارد و بین تمایل به قصد پذیرش بانکداری اینترنتی که یک متغیر واسطه می باشد، با پذیرش بانکداری اینترنتی نیز رابطه مستقیم وجود دارد.
با توجه به موج جهانی شدن، بسیاری از مفاهیم و تعاریف در زندگی اجتماعی- اقتصادی بشر امروز تغییر کرده اند. توسعه فناوری اطلاعات و گسترش آن به بازارهای پولی و بانکی جهان، علاوه بر ساده کردن فرآیند کاری مربوط به مشتریان بانک ها، روش های جاری بانکداری را نیز متحوّل و دگرگون ساخته است. [حسنی و همکاران، 1387، ص 9-12].
تحوّلاتی که صنعت بانکداری در دهه های اخیر با آنها رو به رو بوده است، باعث ایجاد تغییرات عمده ای در شکل پول و سیستم های انتقال منابع شده است. این دو مفهوم در واقع ایجاد کننده نوع جدیدی از بانکداری تحت عنوان بانکداری اینترنتی می باشد. به عبارت دیگر بانکداری اینترنتی را می توان استفاده از تکنولوژی پیشرفته شبکه ها و مخابرات جهت انتقال منابع (پول) در سیستم بانکداری معرفی
نمود. [عالمی، تقدسی فر، 1387، ص 17].
تغییراتی که به واسطه ظهور اینترنت یا به طور اعم فناوری اطلاعات و ارتباطات در زندگی یکایک افراد جوامع مختلف ایجاد شده، باعث گردیده که سرعت نشر مفاهیم، فناوری نوین و نیز خدمات تازه افزایش چشمگیری یابند. با رشد سریع اینترنت، بانکداری آنلاین نقش بسیار مهم و اساسی در پرداخت های الکترونیکی پیدا کرده و در حقیقت بستر مناسبی را برای تراکنش های مالی ایجاد نموده اند.[مینگ، 2009]. شبکه جهانی وب به طور اساسی انتظارات مشتریان را در مورد سرعت، دقّت، قیمت و خدمات تغییر داده، فاصله جغرافیایی معنای خود را از دست داده و در دسترس بودن خدمات، سهولت و سرعت توزیع خدمات باعث ایجاد مزیت رقابتی برای سازمان ها از جمله بانک ها شده است. این تحوّلات زمینه پدیده هایی مانند بانکداری سیّار، بانکداری اینترنتی و بانکداری مجازی گردیده است.[یزدانی فرد، 1384، ص2]. بانکداری اینترنتی به مشتریان اجازه می دهد که از طریق وب سایت بانک، سریع تر و با هزینة کمتر در مقایسه با شعب سنّتی و نبودن محدودیّت زمانی و مکانی، تعاملات الکترونیکی بانکی گسترده ای داشته باشند. [کراتر و فالانت، 2008]. ثبات، حفظ و بقاء، پیشرفت و توسعه جوامع امروز تنها از طریق رفع معضلات با بهترین روش ممکن میسّر است. مؤسسات و سازمان های مالی- خدماتی چون بانک ها به عنوان بخشی کوچک اما مهّم از جامعه بشری از این قاعده مستثنی نبوده و نیستند. از این رو برای ادامه حیات، سبقت گرفتن از رقبا در بازار رقابت و توسعه و پیشرفت خویش، باید در کوتاهترین زمان، نسبت به شناسایی و معضلات و مشکلات و حل آنها اقدام کنند. در این راستا بهترین راه جهت این امر، شناخت علایق، نیازها و خواسته ها و آگاهی از نظرها و پشنهادات و انتقادات کارکنان و مشتریان است که به نوعی از خدمات بانک ها منتفع می شوند و با برخورداری از خدمات آنها موجبات بقای بانک ها و ایجاد منافع را برای آنها فراهم می آورند. [ مجیدی نیا، 1383، ص 22].
در حال حاضر بخش در حال رشدی از مشتریان که تمایل دارند عملیات بانکی خود را با استفاده از سیستم های الکترونیکی و بدون مراجعه به شعبه انجام دهند، در حال پیدایش است. در واقع می توان گفت استفاده از بانکداری اینترنتی امروزه دیگر جز لاینفکی از خدمات بانکداری می باشد.[رحمتی غفرانی، 1388، ص 3]. این فناوری و روش های کارکرد و نگرش افراد، سازمان ها و دولت ها را دگرگون ساخته است و باعث ایجاد صنایع نوین، مشاغل جدید و خلاقیّت در انجام امور شده است. دسترسی تعداد زیادی از مردم جهان به شبکه جهانی اینترنت و گسترش ارتباطات اینترنتی بین افراد و سازمان های مختلف از طریق دنیای مجازی، بستری مناسب برای برقراری مراودات تجاری و اقتصادی فراهم کرده است. [سید جوادین، سقطچی، 1385، ص 30].
در هر صورت این تحقیق به دنبال بررسی پذیرش بانکداری اینترنتی توسط مشتریان بانک سپه استان گیلان است که در پایان راه کاره هایی به منظور افزایش پذیرش این نوع بانکداری ارائه می گردد. در این فصل به کلّیات تحقیق پرداخته می شود.
ارتباطات سازمانی یک موضوع پیچیده و نقش آن در عملکرد سازمان بسیار حائز اهمیت است.
توجه به فرهنگ و ارتباطات سازمانی منحصر به مراکز علمی نیست، بلکه سازمان های تجاری و تولیدی نیز از آن بعنوان کلید موفقیت یاد نموده اند.
ارتباط[5] برای هماهنگی فعالیت های گروهی، اجرای وظایف رهبری و انجام وظایف مدیریتی لازم است. بنابراین مدیرانی که مدیریت خود را با توجه به مفاهیم ارتباطات سازمانی اعمال نمایند به وضوح از موفقیت بیشتری برخوردار خواهند گردید.
در واقع مدیریت اموری چون ارتباطات انسانی، عواملی مؤثر بر ارتباطات، گروه های رسمی[6] و غیر رسمی[7]، روشهای بهبود ارتباطات و موانع ارتباطی در سازمان حائز اهمیت است. ( Gill, 2002: 56).
ارتباطات را به عنوان خونی به حساب می آورند که در رگ حیات سازمان جریان دارد و نبود ارتباطات باعث بروز اختلال در قلب سازمان خواهد شد. خلاصه اینکه بدون ارتباطات مؤثر انجام وظایف سازمان و ادامه حیات آن امکان پذیر نخواهد بود.
ارتباطات سازمانی فرایندی[8] است که به وسیله آن سیستمی را برای گرفتن اطلاعات و تبادل معانی به افراد و ارگان های مختلف داخل و خارج سازمان راه اندازی می کنند. ارتباطات، نظامی برای هماهنگی و یکپارچه سازی و ایجاد زمینه مشترک برای فعالیت سازمان و در نهایت افزایش بهره وری سازمان است.
می توان یک سازمان را به بدن انسان تشبیه کرد که مدیریت، سر آن است، یعنی سازمان یک موجود زنده و نظم یافته است. همانطور که بدن انسان برای انتقال پیام های مغز که کی بخورد، کی بخوابد، کی بایستد و .. به سیستم عصبی تکیه دارد؛ یک سازمان هم به ارتباطات سازمانی برای رسیدن به اهداف خود نیازمند است. اگر در بدن انسان، اختلال فیزیکی یا عصبی به وجود بیاید یعنی مانعی در راه جریان آزاد پیام ها ایجاد شود، عواقب منفی به دنبال خواهد داشت به همین صورت اگر مشکلی در ارتباطات سازمانی ایجاد شود، باید به صورت سریع و کامل برطرف شود. درک مفهوم ارتباطات سازمانی، اثربخشی کارکنان سازمان را افزایش می دهد و کمبود اصول ارتباطات سازمانی باعث ایجاد مشکل در سازمان می شود.
نیروی انسانی، مهم ترین و ارزشمندترین عامل، از منابع مختلف تولید است. عامل انسانی در سازمان، کلیه کارکنان شاغل در سازمان اعم از مدیران، سرپرستان، کارشناسان، کارمندان و کارگران را در سطوح مختلف شغلی در بر می گیرد و اشتغال از جمله مسائلی است که همیشه، دولت ها و ملت ها را به خود مشغول داشته است. هر چند شغل و حرفه به ظاهر، به بعد معیشتی انسان ها مربوط می شود، ولی با بعد فردی، خانوادگی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی آنان نیز ارتباطی تنگاتنگ دارد.
رضایت شغلی[9] حوزه ای است که در آن دیدگاه های روان شناسی اجتماعی[10]، جامعه شناختی[11]، اقتصادی[12]، علوم سیاسی[13] و تربیتی[14] هر یک به سهم خود در آن سخن گفته اند. امروزه در هر کشوری، هزاران هزار شغل و حرفه وجود دارد که افراد به آن اشتغال داشته، به زندگی خود ادامه می دهند. آنچه همواره مورد توجه روان شناسان و اندیشمندان علوم اجتماعی بوده رضایت شغلی افراد و آثار این رضایت در روحیه آن ها و بازدهی کارشان می باشد. اگر کسی به شغل خود علاقه مند باشد، خلاقیت و استعداد وی در زمینه کاری اش شکوفا خواهد شد و هرگز دچار خستگی و افسردگی نخواهد شد. به عکس، اگر کسی از حرفه اش راضی نباشد هم خودش دچار افسردگی و سرخوردگی می شود و هم کارش بی نتیجه خواهد بود.
نقش عامل انسانی در پیشبرد امور جامعه، دارای اهمیتی خاص است و مؤثرترین رکن تحولات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی محسوب می شود. پیشرفت های اقتصادی و اجتماعی لازمه توجه خواص به آموزش نیروی انسانی متعهد، متخصص، ماهر و کوشش در افزایش عوامی مؤثر در رضایت شغلی او دارد.
نیروی انسانی متعهد در سازمان، با کردار و اعمال خود و اتخاذ تصمیمات صحیح و بموقع، می تواند زبان های مادی را بزودی جبران و تأمین کند، در واقع، همواره برای سازمان ارزش افزوده، ثروت و فایده ایجاد می کند و بر سرمایه های مادی سازمان می افزاید. نیروی انسانی متعهد بیش از هزینه ای که صرف تربیت، تجهیز و آموزش او شده است، برای سازمان فایده و ارزش به وجود می آورد. برعکس، نیروی انسانی ناراضی، غیرمتعهد، غیرکارآمد و ناآگاه، ممکن است با تصمیمات و اعمال غلط خود بر مشکلات و زیان های سازمان می افزاید. از این رو شناخت عوامل مؤثر بر رضایت کارکنان سازمان از اهمیت خواصی برخوردار است و در این زمینه مطالعات بسیار از طرف پژوهشگران حوزه مدیریت و منابع انسانی انجام گرفته است و نظریه های مختلفی در این باره طرح شده است. به نظر می رسد که مدیران سازمان ها باید با آگاهی از این نظریه ها و بکار گیری مناسب و اقتضایی آنها، در این موارد از ریزش بی دلیل سرمایه های سازمان جلوگیری نموده و از زبان های حاصله جلوگیری نمایند.
در خصوص ارتباطات، اکثر پژوهشگران متفق القولند که ارتباطات، فرآیندی تعاملی است که در آن ( برای مثال 2 نفر یا بیشتر به تعامل با محیط و یکدیگر می پردازند ) و همچنین نمادین و انتزاعی است. ( برای مثال در هر یک از تعاملات ارتباطی همانند نمایش یا تئاتر، موضوعات از سطوح متفاوتی از انتزاعات برخوردارند ). پس برای مطالعه ارتباطات سازمانی، ابتدا باید فهمید که چگونه عرصه سازمانی روی فرایند های ارتباطی اثر می گذارد و چگونه ماهیت نمادین ارتباطات، آنها را از سایر مشکل های رفتار سازمانی متمایز می کند. به این منظور ناگریز از مطالعه رابطه متقابل بین مفاهیم سازمان و فرآیندهای ارتباطی هستیم.
از سویی قسمت عمده ای از زندگی روزانه ای هر شخص صرف اشتغال به کار می شود. یکی از مفاهیمی که در سال های اخیر توجه روان شناسان کار، روان شناسان بهره وری و روان شناسان صنعتی و سازمانی را به خود معطوف داشته، نشانه ها، علل و آثار فرسودگی شغلی است (حدادی كوهسار و علیاكبری معلم، 1390: 97).
از دیگر سوی، رفتارهای شهروندی سازمانی که در نتیجه فرسودگی شغلی و یا نگرش شغلی کارکنان ایجاد می شوند، به شکل مثبت روی ستاده های مربوط به ارزیابی عملکرد و ستاده های کار گروهی تاثیر می گذارند. در همین راستا محققان پیامدهای فردی و سازمانی نسبتا زیادی را برای رفتارهای شهروندی سازمانی ذکر کرده اند که از جمله آنها در سطح سازمانی می توان به افزایش عملکرد و
اثربخشی و نیز افزایش توان سازمان در جذب و نگهداری نیروهای خبره و کارآمد اشاره نمود. با توجه به اهمیت رفتارهای شهروندی
سازمانی در بهبود عملکرد سازمان، مطالعات مختلف به بررسی دلایل بروز این رفتارها پرداخته اند که عمدتا این کوشش ها بر خصوصیات فردی متمرکز بوده است. نگرش شغلی نیز یکی از این عوامل است که مورد توجه پژوهشگران بوده است. به عبارتی نگرش کارکنان یک سازمان نسبت به موضوعات مختلف، در بروز و یا عدم بروز رفتارهای شهروندی
سازمانی موثر است. حال از آنجا که مدیریت دانش نیز در جهت توانمندسازی کارکنان برای اتخاذ تصمیمات هوشمندانه و بهبود سطح عملکرد سازمانی مورد توجه قرار می گیرد، در این تحقیق تأثیر نگرش های شغلی بر رفتار شهروندی سازمانی و تسهیم دانش در سازمان، را مورد مطالعه قرار می دهیم و با توجه به اینکه سازمان های فعال در حیطه سلامت که در تماس دائم با مشتری، یا ارباب رجوع هستند، از اهمیت ویژه ای برخوردارند، این تأثیر برای کارکنان معاونت توسعه مدیریت و برنامه ریزی منابع دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی، درمانی تهران ارزیابی می گردد.
در این فصل به بررسی كلیات تحقیق پرداخته شده است. ابتدا مساله اصلی تحقیق بیان می گردد و سپس اهمیت و ضرورت تحقیق مورد بررسی قرار می گیرد و در ادامه به اهداف اساسی تحقیق، فرضیات تحقیق، روش تحقیق، روش گردآوری اطلاعات و قلمرو تحقیق پرداخته شده و در انتها نیز واژه ها و اصطلاحات تخصصی تعریف می شود.