جهت ارتقای کیفیت آموزش دانشگاه ها، سنجش و ارزشیابی جزء اساسی ترین الزامات محسوب می شوند. انجام ارزشیابی آموزشی در فواصل زمانی مختلف، به منظور بررسی اثربخشی و کیفیت برنامه های درسی از اهمیت بالایی برخوردار است (3). سنجش و ارزشیابی آخرین حلقه از زنجیره ی فعالیت های آموزشی را تشکیل می دهد(4).
به منظور بررسی یادگیری دانشجویان می توان از وضعیت تحصیلی ( پیشرفت و افت) آنها استفاده کرد. تبیین وضعیت تحصیلی برای برنامه ریزان دانشگاه این امکان را فراهم می کند تا بتوانند برای بهبود کارکردهای دانشگاه راهبرد هایی را پیش بینی کنند(5). عملکرد یا وضعیت تحصیلی به پیشرفت یا افت تحصیلی دانشجویان اطلاق می شود که برای سنجش آن از ابزارهای مختلفی مانند معدل کل، ترم های مشروطی و تعداد واحدهای مردودی یا قبولی استفاده می شود(6).
از دیرباز، مسئله موفقیت در امر تحصیل جزء مهم ترین دغدغه های هر نظام آموزشی بوده و موفقیت تحصیلی در هر جامعه نشان دهنده موفقیت نظام آموزشی در زمینه هدف یابی و توجه به رفع نیازهای فردی است. نظام آموزشی را زمانی می توان کارآمد و موفق دانست که پیشرفت تحصیلی دانشجویان آن در دوره های مختلف دارای بیشترین و بالاترین رقم باشد (7). موفقیت به معنای به دست آوردن نتایج عینی، ملموس و محسوس است (8). پیشرفت تحصیلی به توانایی آموخته شده یا اکتسابی فرد در موضوعات آموزشگاهی اطلاق می شود. به طور کلی این اصطلاح به معنای مقدار یادگیری آموزشگاهی فرد است (9).
نقطه مقابل پیشرفت تحصیلی، افت تحصیلی است که براساس مطالعات متعدد تاثیر بسزایی در سرنوشت فرد داشته و همچنین فشار زیادی به خانواده و جامعه تحمیل می کند (10). هزینه شكست تحصیلی دانشجو متوجه خود دانشجو و متخصصین آموزشی بوده و دارای تبعات اقتصادی نیز می باشد. با شكست تحصیلی و ترك تحصیل، به هر دلیل، تمام افراد درگیر ممكن است دچار عصبانیت، سرخوردگی، و رنجش شوند. هزینه ای كه دانشجو می پردازد ممكن است احساس “شکست” ، کاهش اعتماد به نفس و درهم شكستن رویاهایش باشد. شکست تحصیلی می تواند، با وارد آوردن آسیب دائمی به اعتماد به نفس، كل زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد (11).
دانشجویانی که دچار افت تحصیلی می شوند بیش از دانشجویان دیگر در معرض خطر نزدیک شدن به جرم و جنایت، سوء مصرف مواد، سوء استفاده های جسمی و جنسی و در نهایت اختلالات خانوادگی و روانی قرار می گیرند (12). لازین و نیومن [1] در مطالعه ای با هدف تعیین عوامل پیشگویی کننده افت تحصیلی دانشجویان آمریکا نشان دادند که 6/12 درصد دانشجویان علوم پزشکی دچار افت تحصیلی بوده اند که اغلب به دلیل نارسایی علمی آنها بوده است(13). در انگلستان نیز یک بررسی نشان دهنده افت تحصیلی 8/3 درصد دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی در سال اول بوده است(14). در ایران، این امر از مهم ترین مشکلات کنونی نظام آموزشی است که هرساله ده ها میلیارد ریال از بودجه کشور را هدر می دهد و نیروهای بالقوه و سرمایه های جامعه که همان نیروی انسانی است، بی ثمر می ماند(10). نتایج پژوهش ها حاکی از آن است که در دانشگاه های ایران، سطوح گوناگونی از شیوع عدم موفقیت تحصیلی دیده می شود (8).
به طور کلی حدود 12 درصد دانشجویان دانشگاه های علوم پزشکی کشور در طی تحصیلی خود حداقل برای یک ترم مشروط می شوند. شیوع عدم موفقیت تحصیلی در دانشگاه بیرجند در رشته های مختلف 2/19 درصد گزارش شده است؛ این رقم در دانشگاه علوم پزشکی تبریز در گروه پرستاری و مامائی 6/10 درصد گزارش گردیده است (8). شیوع مشروطی در دانشجویان رشته های رادیولوژی، علوم آزمایشگاهی و هوشبری دانشگاه علوم پزشکی اردبیل به ترتیب 7/7، 19 و 7/2 درصد بدست آمده است (7). همچنین رئوفی و همکارن در مطالعه ای با هدف تعیین شاخص های افت تحصیلی دانشگاه تبریز را به ترتیب، در داندانپزشکی 9/22 درصد، فیزیوتراپی 5/12 درصد، پرستاری و مامایی 6/10 ، داروسازی 8/9 درصد ، پزشکی 7 درصد، بهداشت و تغذیه 4/6 درصد پیراپزشکی 7/4 درصد گزارش کردند(15).
وضعیت تحصیلی به عنوان یک متغیر وابسته تحت تاثیر یک عامل نیست. واقعیت آن است که عوامل و متغیر ها چنان در هم تنیده اند و با یکدیگر کنش متقابل دارند که تعیین نقش و سهم هر یک به دشواری، امکان پذیر است. از جمله عوامل فردی موثر بر پیشرفت تحصیلی دانشجویان عزت نفس، هوش هیجانی، انگیزه پیشرفت تحصیلی و غیره می باشند. با این وجود تحقیقات نشان می دهند که در بین این عوامل، عوامل فردی ” با ماهیت شناختی اجتماعی ” بیشترین تاثیر را بر پیشرفت تحصیلی دارند (12). در واقع دانشجویان برحسب موقعیت ها، نیازها، شایستگی های فردی و شخصیتی، اهداف متفاوتی از پیشرفت تحصیلی دارند كه بوسیله ی واسطه هایی مثل الگوی شناختی، اجتماعی و رفتاری تعیین می شود (16-18).
یکی از عوامل فردی با ماهیت شناختی اجتماعی موثر بر وضعیت تحصیلی که امروزه مطرح می باشد؛ فرایند تکاملی هویت[2] و فاکتورهای موثر بر آن است. مطابق نظریه روانی- اجتماعی اریکسون، هویت[3] به مثابه یک چارچوب مرجع و معین عمل می کند که فرد به منظور تفسیر تجارب شخصی و گفتگو درباره معنا، هدف و جهت گیری زندگی خود از آن استفاده می کند (19). طبق نظر اریکسون هویت نشانه سلامت روانی است و عبارتست از یک احساس به نسبت پایدار از یگانگی خود (20) .
شناخت فرد از ماهیت وجودی خود، ماهیت فردی محسوب می شود. این شناخت اساسی ترین و مهم ترین مرحله رشد تلقی می گردد؛ به طوری که مولای متقیان امیر مومنان علی (ع) می فرمایند: ” من عرف نفسه عرف ربه” حضرت لازمه شناخت خداوند متعال را خودشناسی بیان می نمایند که با داشتن این شناخت، گام های بعدی تسهیل می گردد.
جدید ترین نظریه مربوط به هویت، نظریه سبكهای هویت برزونسكی است(21). این دیدگاه بر مفروضه سازندگی مبتنی است، بدین معنا که افراد نقش فعالی را در ساختن تفكر خود نسبت به واقعیتی كه در آن زندگی میكنند، ایفا میكنند .پیش فرض تئوری سبک هویت بر پایه پردازش شناختی، اجتماعی و همچنین فرهنگی قرار دارد. به منظور تدوین استراتژی های آموزشی گروه هدف، مهم است که تمام این فاکتور های شناختی- اجتماعی را مدنظر قرار دهیم که تاثیر مطلوب بر فرایند تحقق خود در دوره نوجوانی دارد (22).
در نظریه سبک هویت به تفاوت های افراد در استفاده از فرآیندهای تصمیم گیری و حل مسئله در مواجهه با مشكلات پرداخته شده است. در دیدگاه شناختی- اجتماعی برزونسكی، در پردازش اطلاعات و موضوعات مرتبط با هویت، برخی تفاوت ها در سبک هویت افراد فرض می شود(23). ثابت شده است که افراد با هویت شکل گرفته، اشخاصی هستند که بر توانائی های خودشان تاکید می کنند و در جهت کسب درجه بالاتر در زندگی، فعالیت و تلاش می کنند (22). مدل برزونسکی که سه سبک پردازش اطلاعات مرتبط با هویت را متمایز ساخته، جایگاه اصلی در شکل گیری هویت دارد(24). زیرا این سبک ها بر اختلافات در پردازش اطلاعات مرتبط با خود، بر پایه ی خود گزارش دهی، تمرکز دارند (21).
سه سبک هویت عبارتند از اطلاعاتی[4] ، هنجاری[5] و سردرگم/اجتنابی[6] (25).
افراد با سبک هویت اطلاعاتی در برخورد با موضوعات مربوط به هویت، سنجیده عمل کرده و تلاش ذهنی زیادی نیز نشان می دهند. افراد با سبک هویت هنجاری با درونی کردن ارزش ها و باورهای دیگران و به دلیل عدم استفاده از خود ارزیابی های سنجیده، با موضوعات مربوط به هویت به صورت خودکار مواجه می شونداختلافات بین آنچه که باید باشد (استانداردهای هنجاری) و آنچه که هست، موجب احساس گناه و نگرانی در آنها می گردد. افراد با سبک پردازش هویت سردرگم/ اجتنابی همواره تلاش می کنند که از مواجهه با مسائل فردی، تعارضات و تصمیمات اجتناب (26-28).
مطلب دیگر در رابطه با هویت، بعد تعهد[7] می باشد. تعهدات برای افراد احساس هدفمندی و جهت گیری به همراه داشته که در محدوده آن رفتار و بازخورد، ارزیابی و تنظیم می گردد. تعهد به سرمایه گذاری فردی و تصمیم گیری ها در جهت پذیرش ارزش ، عقاید و انتخاب های شغلی خاص اطلاق می شود که در نهایت منجر به گسترش و تصمیم گیری های مناسب شغلی و دادن پاسخ به سوالات فرد می شود. (26).
نتایج پژوهش ها در خصوص ارتباط بین سبک هویت و وضعیت تحصیلی در مواردی ضد و نقیض است؛ از جمله در مطالعه کوک و برزونسکی[8] در سال 2005 هیچ ارتباطی بین سبک های هویت و پیشرفت تحصیلی دانشجویان مشاهده نشد. در حالی که در پژوهش حجازی سبک اطلاعاتی با پیشرفت تحصیلی دارای ارتباط آماری معنی دار بوده است (25, 29).
شاغلین در عرصه ی مراقبت های بهداشتی و درمانی، همواره با مسائل و مشکلات پیچیده ای مواجهه می شوند که برای تصمیم گیری درست و به موقع و انتخاب بهترین عمل، نیازمند تفکر انتقادی ، خلاقیت و توانائی حل مسئله که یکی از نتایج سبک های هویتی هستند؛ می باشند(30, 31).
نكته قابل توجه دیگر اینكه پیشرفت روز افزون و توسعه دامنه علم به ویژه در دنیای كنونی كه آهنگ دگرگونی علمی را به انفجار علم بدل كرده، باعث تنوع رشته های مختلف علمی گردیده است. این امر با توجه به ارتباط ماهیت و ویژگی های رشته تحصیلی با خصوصیات فردی، شخصیتی و اجتماعی فراگیران كه خود موجبات موفقیت تحصیلی را فراهم می آورد؛ مسئله انتخاب را جدی تر می نماید. لذا در انتخاب دانشجو توجه به عمق اندیشه و بینش علمی آنها، شناخت استعدادهای بالقوه مورد نیاز آموزش عالی، توجه به جنبه های عاطفی و شخصیتی افراد حتی سنجش توانائی های روانی – حركتی و نهایتاً مهندسی عوامل انسانی را می طلبد.
با توجه به اهمیت ویژه شغل های در ارتباط با خدمت به انسان ها مانند پرستاری و مامایی، انتخاب مناسب این رشته ها كه بر اساس خصوصیات شخصی هر فرد باشد به آنان كمك می كند تا در دوران دانشجویی پیشرفت بهتری داشته باشند و پس از فارغ التحصیلی وظایف شغلی خود را به نحو مؤثرتری انجام دهند.
ساخت کامپوزیتها سالهاست که مورد توجه قرار گرفته است و برای بهبود خواصی نظیر تنش برشی، استحکام، میزان کرنش تا شکست، نوع شکست و چقرمگی بکار میروند. ساخت کامپوزیتهای سرامیکی گوناگون جهت بهبود خواص، اهمیت ویژهای دارد. بسته به کاربرد کامپوزیت، انتخاب ساختار سرامیکی و فاز جانبی مناسب آن اهمیت فراوانی یافته است. در دهه اخیر کامپوزیتهای اکسیدی – غیراکسیدی توجه بسیاری از محققین را به خود جلب کرده است، اما برای انتخاب یک سرامیک اکسیدی مناسب بعنوان فاز اصلی باید به خواصی نظیر نسوزندگی و ضریب انبساط حرارتی توجه کرد. ]1[
نانوفناوری یا بکارگیری فناوری در مقیاس میلیاردم متر عبارتست از خلق مواد، قطعات و سیستمهای کارا باکنترل اندازه اجزاء ریز سازنده در حد نانومتر و در نتیجه بهره برداری از خصوصیات و پدیدههای جدید بوجود آمده در آن مقیاس. تکنولوژی نانو بعنوان یک روش نو برای سنتز مواد و ساختارهای مفید دارای حداقل یک بعد در حد نانومتر، هم اکنون مورد توجه بسیاری از محققین و مراکز تحقیقاتی و صنعتی در جهان امروز واقع شده است.
نانو فناوری یک رشته جدید نیست، بلکه رویکردی جدید در تمام رشتههاست که در جهت بررسی اصول و قوانین حاکم بین مولکولها و ساختارهای با ابعاد بین 1 تا 100 نانومتر گام بر میدارد. نانو تکنولوژی یک علم چند رشته ای است و برای درک مفاهیم و اصول بنیادین و قوانین حاکم در دنیای نانو تقریبا به تمام علوم نیاز است. نانو مواد (موادی که حداقل در یک بعد دارای اندازه ای در حد نانومتر هستند) از نظر عمومیبه دو دسته تقسیم بندی میگردند ;مواد نانوساختار و نانوذرات. نانوذره به ذره ای گفته میشود که ابعادی بین 1 تا 100 نانومتر داشته باشد که پرکابردترین آنها نانوذرات سرامیکی هستند.
ترکیب ساینده پایه سریم برای سایش کردن با بازدهی بالا و سریع روی سطح شیشههای معدنی،لنزهای اپتیکی پلاستیکی وصفحات پلاستیکی سازگاری خوبی دارد. پولیش شیشههای آلی کاملا حساس و متفاوت است. توجه روی این حقیقت است که آنها نرم و شکننده، و در برابر خراش خیلی حساس اند.صیقل دادن نا کافی منجر به خراشهای ریز و صیقل بسیار ساینده موجب خراش درشت و کدر شدن شیشه می شود. در این تحقیق هدف ساخت یک صیقل دهندهی مناسب جهت پولیش کردن شیشه میباشد. اگر بتوان ذرات ریز نانو
سیلیس و کاربید سیلسیم را در کنار CeO2 و پیوند دهندههای مناسب( که از بافت سیمانهای سرامیکی باشند) قرار داد و یک صیقل دهنده ظریفی ساخت که بتواند شیشهها را صیقل کند آنگاه یکی از کاربردهای نانو تکنولوژی در صنعت سرامیک مورد بررسی قرارگرفته است.
اگر چه ترکیباتی قبلا برای صیقل کاری شیشه ساخته شده است اما استفاده از نانو ذرات سیلیس و ذرات کاربید سیلسیم در صیقل دهندههای شیشه بر پایه اکسید سریم کاملا جدید است. مطالعه پیوند دهندههای مناسب که بتوانند SiO2 و SiC و CeO2 را در کنار یکدیگر نگه دارد و عمل صیقل کاری را پیش برد، از جنبههای نو آوری نیز برخوردار میباشد.
در فصل دوم مروری بر مطالعات انجام شده در مورد علم نانو، کامپوزیتها و همچنین مطالعاتی که تا کنون بر روی خواص SiC، SiO2، CeO2 و صیقلکاری شیشه صورت گرفته است، ذکر شده است.
در فصل سوم ابتدا با مشخصات مواد اولیه و تجهیزات مورد استفاده در این تحقیق آشنا شده و سپس روش تحقیقی که شامل آمادهسازی مواد اولیه، بررسی و آنالیز نمونههای تهیه شده و بررسی خواص مکانیکی نمونهها میباشد، ذکر میگردد.
1-1-1 صفات گیاهان دارویی……………………………………………………………………………………………………………………………….2
1-1-2 تاریخچه گیاهان دارویی در جهان……………………………………………………………………………………………………………2
1-1-3 تاریخچه گیاهان دارویی در ایران…………………………………………………………………………………………………………….3
1-1-4 علل توجه و اهمیت گیاهان دارویی…………………………………………………………………………………………………………3
1-2 طبقهبندی گیاهان مورد بررسی…………………………………………………………………………………………………………………..4
1-2-1 بادام کوهی……………………………………………………………………………………………………………………………………………….4
1-2-2 بومادران……………………………………………………………………………………………………………………………………………………4
1-2-3 کلپوره……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….4
1-2-4 گلپر…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..5
1-2-5 مریم گلی………………………………………………………………………………………………………………………………………………….5
1-3 معرفی و خصوصیات گونههای مورد بررسی………………………………………………………………………………………………..5
1-3-1 گیاه بادام کوهی……………………………………………………………………………………………………………………………………….5
1-3-1-1 سیستماتیک بادام کوهی…………………………………………………………………………………………………………………….5
1-3-1-2 پراکنش جغرافیایی بادام کوهی………………………………………………………………………………………………………….6
1-3-1-3 خواص ضد میکروبی بادام کوهی……………………………………………………………………………………………………….6
1-3-1-4 خواص درمانی بادام کوهی…………………………………………………………………………………………………………………..6
1-3-2 گیاه بومادران…………………………………………………………………………………………………………………………………………….6
1-3-2-1 سیستماتیک بومادران………………………………………………………………………………………………………………………….7
1-3-2-2 پراکنش جغرافیایی بومادران……………………………………………………………………………………………………………….7
1-3-2-3 خواص ضد میکروبی بومادران……………………………………………………………………………………………………………..7
1-3-2-4 خواص درمانی بومادران……………………………………………………………………………………………………………………….7
1-3-3 گیاه گلپر……………………………………………………………………………………………………………………………………………………8
1-3-3-1 سیستماتیک گلپر………………………………………………………………………………………………………………………………..8
1-3-3-2 پراکنش جغرافیایی گلپر………………………………………………………………………………………………………………………8
1-3-3-3 خواص ضد میکروبی گلپر…………………………………………………………………………………………………………………….9
1-3-3-4 خواص درمانی گلپر………………………………………………………………………………………………………………………………9
1-3-4 گیاه کلپوره………………………………………………………………………………………………………………………………………………..9
عنوان………………………………………………………………………………………………………………………………صفحه
1-3-4-1 سیستماتیک کلپوره……………………………………………………………………………………………………………………………..9
1-3-4-2 پراکندگی جغرافیایی کلپوره……………………………………………………………………………………………………………..10
1-3-4-3 خواص ضد میکروبی کلپوره……………………………………………………………………………………………………………..10
1-3-4-4 خواص درمانی کلپوره………………………………………………………………………………………………………………………..10
1-3-5 گیاه مریم گلی………………………………………………………………………………………………………………………………………..11
1-3-5-1 سیستماتیک مریم گلی……………………………………………………………………………………………………………………..11
1-3-5-2 پراکنش جغرافیایی مریم گلی……………………………………………………………………………………………………………11
1-3-5-3 خواص ضد میکروبی مریم گلی………………………………………………………………………………………………………..12
1-3-5-4 خواص درمانی مریم گلی…………………………………………………………………………………………………………………..12
1-4- عصارهگیری……………………………………………………………………………………………………………………………………………….12
1-4-1 عصاره………………………………………………………………………………………………………………………………………………………12
1-4-2- انتخاب ماده گیاهی و نوع حلال…………………………………………………………………………………………………………..12
1-4-3 روشهای مختلف عصارهگیری……………………………………………………………………………………………………………….13
1-4-3-1 روش ماسراسیون……………………………………………………………………………………………………………………………….13
1-4-3-2روش پرکولاسیون……………………………………………………………………………………………………………………………….13
1-4-3-3 روش سوکسله…………………………………………………………………………………………………………………………………….14
1-4-3-4 امواج فراصوت…………………………………………………………………………………………………………………………………….14
1-5 روشهای اندازهگیری و بررسی اثرات ضد میکروبی…………………………………………………………………………………..15
1-5-1 روشهای نفوذی…………………………………………………………………………………………………………………………………….15
1-5-1-1 روش چاهک……………………………………………………………………………………………………………………………………….15
1-5-1-2 سیلندر پلیت………………………………………………………………………………………………………………………………………15
1-5-1-3 دیسک……………………………………………………………………………………………………………………………………………….16
1-5-2 روشهای رقیقسازی………………………………………………………………………………………………………………………………16
1-5-2-1 روش رقت آگار…………………………………………………………………………………………………………………………………..16
1-5-2-2 روش لوله یا رقت مایع……………………………………………………………………………………………………………………….16
1-6 بررسی میکروارگانیسمهای مورد استفاده……………………………………………………………………………………………………17
1-6-1 تاریخچه میکروبشناسی………………………………………………………………………………………………………………………..17
1-6-2 مورفولوژی باکتریها………………………………………………………………………………………………………………………………17
1-6-3 استافیلوککها…………………………………………………………………………………………………………………………………………17
1-6-3-1 استافیلوکوکوس اورئوس…………………………………………………………………………………………………………………….18
1-6-4 باسیلوسها………………………………………………………………………………………………………………………………………………18
1-6-4-1 باسیلوس سرئوس……………………………………………………………………………………………………………………………….19
1-6-5 سالمونلاها……………………………………………………………………………………………………………………………………………….19
1-6-5-1 سالمونلا انتریتیدیس………………………………………………………………………………………………………………………….20
عنوان ……………………………………………………………………………………………………………………………..صفحه
1-6-6 اشرشیا کلی……………………………………………………………………………………………………………………………………………..20
1-7 بررسی آنتیبیوتیکهای مورد استفاده……………………………………………………………………………………………………….21
1-7-1 تاریخچه آنتیبیوتیک……………………………………………………………………………………………………………………………..21
1-7-2 پنیسیلین……………………………………………………………………………………………………………………………………………….21
1-7-3 جنتامایسین……………………………………………………………………………………………………………………………………………22
1-7-4 تتراسایکلین…………………………………………………………………………………………………………………………………………….22
1-7-5 اریترومایسین………………………………………………………………………………………………………………………………………….23
1-7-6 تری متوپریم و سولفامتاکسازول…………………………………………………………………………………………………………….23
1-7-7 استرپتومایسین……………………………………………………………………………………………………………………………………….23
1-8 بررسی فیتوشیمیایی گیاهان مورد بررسی…………………………………………………………………………………………………24
1-8-1 آلکالوئیدها………………………………………………………………………………………………………………………………………………25
1-8-2 آنتوسیانینها…………………………………………………………………………………………………………………………………………..25
1-8-3 تاننها………………………………………………………………………………………………………………………………………………………26
1-8-4 ساپونینها……………………………………………………………………………………………………………………………………………….26
1-8-5 فنلها………………………………………………………………………………………………………………………………………………………26
1-8-6 فعالیت آنتیاکسیدانی…………………………………………………………………………………………………………………………….27
1-9 اهداف پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………………………….28
فصل دوم : مواد و روشها………………………………………………………………………………………………………………………………29
2-1 مواد اولیه و تجهیزات مورد نیاز…………………………………………………………………………………………………………………..30
2-2 تهیه گیاهان مورد بررسی و تعیین نام علمی آنها…………………………………………………………………………………….31
2-3 استخراج عصاره متانولی………………………………………………………………………………………………………………………………31
2-4 روش تهیه محیطهای کشت………………………………………………………………………………………………………………………32
2-5 استریلیزاسیون محیطهای کشت میکروبی، ظروف و مواد مصرفی……………………………………………………………32
2-6 احیاء باکتری……………………………………………………………………………………………………………………………………………….32
2-7 تهیه کشت تازه (در فاز لگاریتمی) از میکروارگانیسمها…………………………………………………………………………….33
2-8 تهیه استاندارد نیم مکفارلند……………………………………………………………………………………………………………………..33
2-9 تهیه سوسپانسیون میکروبی……………………………………………………………………………………………………………………….34
2-10 آزمونهای میکروبی………………………………………………………………………………………………………………………………….34
2-10-1 تست دیسک دیفیوژن………………………………………………………………………………………………………………………….34
2-10-2 تست آنتیبیوگرام…………………………………………………………………………………………………………………………………35
2-10-3 تعیین حداقل غلظت بازدارندگی و تعیین حداقل غلظت کشندگی……………………………………………………35
2-10-3-1 تعیین MIC عصاره…………………………………………………………………………………………………………………………36
2-10-3-2 تعیین MBC عصاره……………………………………………………………………………………………………………………….37
2-11 بررسی خواص فیتوشیمیایی اولیه……………………………………………………………………………………………………………37
2-11-1 آلکالوئید……………………………………………………………………………………………………………………………………………….37
عنوان …………………………………………………………………………………………………………………………….صفحه
2-11-1-1 معرف مایر………………………………………………………………………………………………………………………………………..37
2-11-1-2 معرف بوشاردا…………………………………………………………………………………………………………………………………..38
2-11-2 آنتوسیانین……………………………………………………………………………………………………………………………………………38
2-11-3 تانن………………………………………………………………………………………………………………………………………………………38
2-11-4 ساپونین………………………………………………………………………………………………………………………………………………..38
2-11-5 اندازهگیری میزان فنل عصارههای گیاهی……………………………………………………………………………………………39
2-11-5-1 رسم منحنی استاندارد اسید گالیک………………………………………………………………………………………………..39
2-11-6 بررسی فعالیت آنتیاکسیدانی………………………………………………………………………………………………………………39
2-11-6-1 توانایی بهدام اندازی DPPH…………………………………………………………………………………………………………..39
2-11-6-2 تعیین قدرت احیاکنندگی……………………………………………………………………………………………………………….40
2-12 تجزیه و تحلیل آماری………………………………………………………………………………………………………………………………41
فصل سوم : نتایج……………………………………………………………………………………………………………………………………………..42
3-1 ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصارهها………………………………………………………………………………………………………..43
3-1-1 نتایج ضد میکروبی حاصل از تست دیسک دیفیوژن……………………………………………………………………………..43
3-1-1-1 ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصاره بادام کوهی……………………………………………………………………………….44
3-1-1-2 ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصاره بومادران……………………………………………………………………………………45
3-1-1-3 ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصاره کلپوره……………………………………………………………………………………….46
3-1-1-4 ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصاره گلپر………………………………………………………………………………………….47
3-1-1-5 ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصاره مریم گلی…………………………………………………………………………………48
3-1-1-6 ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصاره ترکیبی……………………………………………………………………………………..49
3-1-2 نتایج ضد میکروبی حاصل از تست آنتیبیوگرام…………………………………………………………………………………….50
3-1-2-1 حساسیت سویههای باکتریایی به آنتیبیوتیکهای انتخابی……………………………………………………………..50
3-1-2-2 ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصارهها و آنتیبیوتیکهای مورد مطالعه علیه باکتری استافیلوکوکوس اورئوس…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………51
3-1-2-3 ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصارهها و آنتیبیوتیکهای مورد مطالعه علیه باکتری باسیلوس سرئوس………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..52
3-1-2-4 ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصارهها و آنتیبیوتیکهای مورد مطالعه علیه باکتری اشرشیاکلی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..53
3-1-2-5 ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصارهها و آنتیبیوتیکهای مورد مطالعه علیه باکتری سالمونلا انتریتیدیس………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….54
3-1-3 تعیین حداقل غلظت مهارکنندگی (MIC) عصارهها…………………………………………………………………………….55
3-1-4 تعیین حداقل غلظت مهارکنندگی (MBC) عصارهها…………………………………………………………………………..56
3-2 ارزیابی خواص فیتوشیمیایی عصارهها………………………………………………………………………………………………………..57
3-2-1 تشخیص آلکالوئید………………………………………………………………………………………………………………………………….57
عنوان………………………………………………………………………………………………………………………………صفحه
3-2-2 تشخیص آنتوسیانین………………………………………………………………………………………………………………………………57
3-2-3 تانن………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..58
3-2-4 ساپونین…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..58
3-2-5 ارزیابی میزان فنل…………………………………………………………………………………………………………………………………..59
3-2-5-1 نتایج میزان فنل عصاره بادام کوهی………………………………………………………………………………………………….60
3-2-5-2 نتایج میزان فنل عصاره بومادران……………………………………………………………………………………………………….61
3-2-5-3 نتایج میزان فنل عصاره کلپوره………………………………………………………………………………………………………….62
3-2-5-4 نتایج میزان فنل عصاره گلپر……………………………………………………………………………………………………………..63
3-2-5-5 نتایج میزان فنل عصاره مریم گلی…………………………………………………………………………………………………….64
3-2-5-6 نتایج مقایسهای میزان فنل عصارهها و اسید گالیک………………………………………………………………………….65
3-2-6 ارزیابی فعالیت آنتیاکسیدانی…………………………………………………………………………………………………………………66
3-2-6-1 توانایی مهار رادیکالهای آزاد DPPH عصارهها………………………………………………………………………………..66
3-2-6-1-1 نتایج مهار رادیکالهای آزاد عصاره بادام کوهی…………………………………………………………………………….67
3-2-6-1-2 نتایج مهار رادیکالهای آزاد عصاره بومادران………. ………………………………………………………………………68
3-2-6-1-3 نتایج مهار رادیکالهای آزاد عصاره کلپوره……………………………………………………………………………………69
3-2-6-1-4 نتایج مهار رادیکالهای آزاد عصاره گلپر……………………………………………………………………………………….70
3-2-6-1-5 نتایج مهار رادیکالهای آزاد عصاره مریم گلی………………………………………………………………………………71
3-2-6-1-6 نتایج مقایسهای درصد مهار عصارهها و اسیدآسکوربیک………………………………………………………………72
3-2-6-2 قدرت احیاکنندگی عصارهها………………………………………………………………………………………………………………74
3-2-6-2-1 نتایج تعیین قدرت احیاکنندگی عصاره بادام کوهی……………………………………………………………………..74
3-2-6-2-2 نتایج تعیین قدرت احیاکنندگی عصاره بومادران………………………………………………………………………….75
3-2-6-2-3 نتایج تعیین قدرت احیاکنندگی عصاره کلپوره…………………………………………………………………………….76
3-2-6-2-4 نتایج تعیین قدرت احیاکنندگی عصاره گلپر………………………………………………………………………………..77
3-2-6-2-5 نتایج تعیین قدرت احیاکنندگی عصاره مریم گلی……………………………………………………………………….78
3-2-6-2-6 نتایج مقایسهای قدرت احیاکنندگی عصارهها و اسیدآسکوربیک………………………………………………….79
فصل چهارم: بحث و نتیجه گیری.……………………………………………………………………………………………………………….80
4-1 فعالیت ضد میکروبی عصارههای مورد بررسی……………………………………………………………………………………………81
4-1-1 فعالیت ضد میکروبی حاصل از تست دیسک دیفیوژن………………………………………………………………………….81
4-1-2 فعالیت ضد میکروبی حاصل از تست آنتیبیوگرام…………………………………………………………………………………85
4-1-3 حداقل غلظت مهارکنندگی (MIC) و حداقل غلظت کشندگی (MBC)……………………………………………86
4-2 خواص فیتوشیمیایی عصارههای مورد بررسی……………………………………………………………………………………………89
4-2-1 فیتوشیمیایی کمی…………………………………………………………………………………………………………………………………89
4-2-2 ارزیابی محتوی فنل………………………………………………………………………………………………………………………………..90
4-2-3 ارزیابی فعالیت آنتیاکسیدانی………………………………………………………………………………………………………………..92
4-2-3-1 رادیکالهای آزاد DPPH…………………………………………………………………………………………………………………..93
عنوان………………………………………………………………………………………………………………………………صفحه
4-2-3-2 قدرت احیاکنندگی…………………………………………………………………………………………………………………………….95
نتیجه گیری کلی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………98
پیشنهادات……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………99
منابع…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………100
فهرست شکلها و تصاویر
شماره و عنوان شکلها……………………………………………………………………………………………………..صفحه
شکل (1-1): مشخصات سیستماتیکی گیاه بادام کوهی………………………………………………………………………………………5
شکل (1-2): مشخصات سیستماتیکی گیاه بومادران……………………………………………………………………………………………6
شکل (1-3): مشخصات سیستماتیکی گیاه گلپر………………………………………………………………………………………………….8
شکل (1-4): مشخصات سیستماتیکی گیاه کلپوره ……………………………………………………………………………………………..9
شکل (1-5): مشخصات سیستماتیکی گیاه مریم گلی……………………………………………………………………………………….11
شکل (2-1): اندازهگیری قطر هاله عدم رشد با خط کش…………………………………………………………………………………35
شکل (3-1): ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصاره بادام کوهی………………………………………………………………………….44
شکل (3-2): ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصاره بومادران……………………………………………………………………………….45
شکل (3-3): ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصاره کلپوره…………………………………………………………………………………..46
شکل (3-4): ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصاره گلپر……………………………………………………………………………………..47
شکل (3-5): ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصاره مریم گلی…………………………………………………………………………….48
شکل (3-6): ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصاره ترکیبی…………………………………………………………………………………49
شکل (3-7): ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصارهها و آنتیبیوتیکهای مورد مطالعه علیه استافیلوکوکوس اورئوس…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………51
شکل (3-8): ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصارهها و آنتیبیوتیکهای مورد مطالعه علیه باسیلوس سرئوس…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………52
شکل (3-9): ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصارهها و آنتیبیوتیکهای مورد مطالعه علیه اشرشیا کلی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………53
شکل (3-10): ارزیابی فعالیت ضد میکروبی عصارهها و آنتیبیوتیکهای مورد مطالعه علیه سالمونلا انتریتیدیس………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….54
شکل (3-11): نتایج میزان فنل عصاره بادام کوهی…………………………………………………………………………………………..60
شکل (3-12): نتایج میزان فنل عصاره بومادران………………………………………………………………………………………………..61
شکل (3-13): نتایج میزان فنل عصاره کلپوره……………………………………………………………………………………………………62
شکل (3-14): نتایج میزان فنل عصاره گلپر………………………………………………………………………………………………………63
شکل (3-15): نتایج میزان فنل عصاره مریم گلی………………………………………………………………………………………………64
شکل (3-16): نتایج مقایسهای میزان فنل عصارهها و اسیدگالیک……………………………………………………………………65
شکل (3-17): نتایج مهار رادیکالهای آزاد عصاره بادام کوهی…………………………………………………………………………67
شماره و عنوان شکلها……………………………………………………………………………………………………..صفحه
شکل (3-18): نتایج مهار رادیکالهای آزاد عصاره بومادران………………………………………………………………………………68
شکل (3-19): نتایج مهار رادیکالهای آزاد عصاره کلپوره…………………………………………………………………………………69
شکل (3-20): نتایج مهار رادیکالهای آزاد عصاره گلپر…………………………………………………………………………………….70
شکل (3-21): نتایج مهار رادیکالهای آزاد عصاره مریم گلی……………………………………………………………………………71
شکل (3-22): نتایج مقایسهای درصد مهار عصارهها و اسیدآسکوربیک……………………………………………………………72
شکل (3-23): نتایج مقایسهای میانگین IC50……………………………………………………………………………………………………73
شکل (3-24): نتایج تعیین قدرت احیاکنندگی عصاره بادام کوهی…………………………………………………………………..74
شکل (3-25): نتایج تعیین قدرت احیاکنندگی عصاره بومادران……………………………………………………………………….75
شکل (3-26): نتایج تعیین قدرت احیاکنندگی عصاره کلپوره…………………………………………………………………………..76
شکل (3-27): نتایج تعیین قدرت احیاکنندگی عصاره گلپر……………………………………………………………………………..77
شکل (3-28): نتایج تعیین قدرت احیاکنندگی عصاره مریم گلی…………………………………………………………………….78
شکل (3-29): نتایج مقایسهای قدرت احیاکنندگی عصارهها و اسیدآسکوربیک………………………………………………79
فهرست جدولها
شماره و عنوان جدولها……………………………………………………………………………………………………صفحه
جدول (3-1): حساسیت سویههای باکتریایی به آنتیبیوتیک انتخابی……………………………………………………………..50
جدول (3-2): تعیین حداقل غلظت مهارکنندگی (MIC) عصارهها………………………………………………………………….55
جدول (3-3): تعیین حداقل غلظت مهارکنندگی (MBC) عصارهها………………………………………………………………..56
جدول (3-4): تشخیص آلکالوئید………………………………………………………………………………………………………………………..57
جدول (3-5): تشخیص آنتوسیانین……………………………………………………………………………………………………………………57
جدول (3-6): تشخیص تانن……………………………………………………………………………………………………………………………….58
جدول (3-7): تشخیص ساپونین………………………………………………………………………………………………………………………..58
- گیاهان دارویی
1-1-1 صفات گیاهان دارویی
گیاهانی که حداقل دارای صفات زیر باشند، گیاه دارویی، نامیده میشوند:
1- در پیکر این گیاهان مواد ویژهای به عنوان مواد موثر متابولیتهای ثانویه ساخته و ذخیره میشوند که برای مداوای برخی از بیماریها مورد استفاده قرار میگیرند. مواد مذکور طی فرآیندهای ویژه و پیچیده و به مقدار بسیار کم (به طور معمول کمتر از یک درصد وزن خشک گیاه)، ساخته میشوند.
2- اغلب ممکن است اندام ویژهای چون ریشه، برگها، ساقه، گل، میوه و غیره بیشترین مواد موثر را داشته باشند، بنابراین همیشه نمیتوان کل اندام گیاه را منبع ماده دارویی ویژهای دانست.
3- اندام گیاهی برداشت شده، آمادهسازی و فرآوری میشوند، یعنی تحت تاثیر عملیات ویژهای مانند جداسازی، خرد شدن، خشک کردن، تخمیر و غیره قرار گرفته و سپس استفاده میشوند.
تحقیقات زیادی نشان میدهد با فرآوری صحیح گیاهان و داروهای گیاهی اثرات این داروهای طبیعی به شکل فزایندهای بیشتر و مقرون به صرفهتر میباشد [1].
1-1-2 تاریخچه گیاهان دارویی در جهان
ارسطو (330 ق. م) اولین کسی است که آثار و مطالبی مکتوب مربوط به شناخت گیاهان دارد. البته قبل از او در آثار کهن مصر (حدود 26 قرن ق. م) در پاپیروسها و ابرها مطالبی از گیاهان با شرح خاصی از موارد استفاده از آنها باقی مانده است. ولی ارسطو نخستین دانشمندی است که، از رشد و نمو گیاهان، مادهسازی و از تفاوت آنها و چگونگی استفاده از مواد خاک (سیاه خاک) مطالبی نوشته است. نوشته او بدون هیچ مبنای علمی تا چندین قرن بعد از او مورد قبول همه بود و حتی تدریس میشد. تئوفراست یا تئوفراستوس شاگرد ارسطو که در سالهای 258-370 قبل از میلاد طبیب بود و بعدها به او پدر گیاهشناسی گفتهاند، علاوه بر آنکه، پیرو فلسفه استاد خود بود، تحت تاثیر نظریات افلاطون، استاد ارسطو قرار گرفت. او ردهبندی بسیار ابتدایی از روی ریخت یا شکل ظاهری گیاهان، چرخه رشد، شکل گل آذین و نحوه رشد آنها و همچنین وضع گلبرگهای گلها در کتابی به نام هیستوریا پلانتاروم بر مبنایی مبهم و ناشی از استنباطهای خود دارد. باید اشاره کرد، که مکتب درمان با گیاه به وسیله تئوفراست بنیانگذاری شد [2].
1-1-3 تاریخچه گیاهان دارویی در ایران
کشور ایران به واسطه سابقه تمدن چند هزار ساله، که حدود 14700 سال آن با فرهنگ غنی اسلام در آمیخته و نیز به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی، شرایط اقلیمی و آب و هوایی متنوع که سبب رشد انواع گوناگونی از گیاهان گردیده و باعث اطلاق نام طلای سبز به فلور طبیعی ایران شده است، از جهت طب سنتی غنی میباشد [3].
ابن سینا دانشمند و پزشک نامدار ایرانی در سالهای 428-370 هجری مطابق با 980-1037 میلادی که در غرب او را به نام آویسینیا میشناسند و پس از انقراض تمدن یونان او را بزرگترین دانشمند جهان و به اشتباه عرب دانستهاند؛ در جلد دوم کتاب قانون فی الطب بیش از 800 نمونه گیاه طبی و غذایی را نام میبرد که از آن میان 541 گیاه و مشتقات آنها دارای توصیف کاربردی و صفات ریختشناختی هستند. او اختلاف شکل و صفات گیاهان مشابه را (برای اجتناب اشتباه آنها از یکدیگر) با توجه خاصی در کتاب «قانون» توضیح میدهد و در مورد چگونگی استفاده از مشتقات گیاهان دارویی و کاربرد آنها، با ترتیبی خاص، معین و نظام یافته به شرح و تفصیل آنها میپردازد [2].
تحلیلگران بهرهوری بر حسب دیدگاهیکه نسبت به بهرهوری دارند، مدلهای مختلفی برای اندازهگیری بهرهوری ارائه کردهاند.در یک تقسیمبندیکلی مدلهای اندازهگیری بهرهوری را میتوان مطابق با نمودار زیر به شش دسته تقسیمبندی کرد.
با توجه به اینكه غالباً، در كشورهای در حال توسعه، مهمترین عامل تولید نیرویكار است، عمدتاً بهرهوری نیرویكار مورد توجه میباشد.در واقع در صورت عدم امكان سنجش بهرهوری كل عوامل تولید، بهرهوری نیروی كار میتواند تقریب خوبی برای بهرهوری كل عوامل تولید باشد(بهرهوری نیرویكار مشخص كننده میزان تولید یا قدرت تولید هر واحد از نیرویكار و درحقیقت تولید سرانه واحد نیرویكار را اندازهگیری میكند). لذا بهرهوری نیرویكار را میتوان هم به صورت متوسط و هم به صورت نهایی اندازهگیری نمود (قبادی،1385، ص25).
بدون تردید برای داشتن آینده پویا و توسعه یافته و ایستادگی اقتصادی در دنیای پر رقابت امروزی، نیازمند افزایش بهرهوری و استفاده حداکثری از حداقل امکانات هستیم. امروزه همه کشورهای توسعه یافته و یا در حال توسعه به اهمیت بهرهوری به عنوان یکی از ضرورتهای توسعه اقتصادی و کسب برتری رقابتی پیبردهاند. به این ترتیب اغلب کشورهای در حال توسعه به منظور اشاعه فرهنگ نگرش ویژه به بهرهوری و تعمیم بکارگیری فنون و روشهای بهبود آن سرمایهگذاریهای قابل توجهی انجام دادهاند.در ایران اهمیت توجه به
مقوله بهرهوری به دلایل مختلفی از جمله حاکم نبودن فرهنگ و نگرش درست به بهرهوری در جامعه، مورد غفلت واقع گردیده است. بسیاری از کارشناسان بر این باورند که حلقه مفقوده اقتصاد ایران پیش از آنکه سرمایه و یا منابع طبیعی باشد، نبودن بهرهوری نیروی کار است. (میرزایی، 1391ص 23)
مقاله مای )1908(تحت عنوان «ملاحظات اپتیکی در محیط های غیرشفاف[3]، به خصوص ذرات طلای کلوئیدی» تنها بیانی از فرمول های پراکندگی نیست؛ بلکه به علت هر دو جنبه آزمایشگاهی و محاسباتی اهمیت داشته است[2]. محاسبه رنگ های تابان که از ذرات فلزی کلوئیدی پراکنده میشوند، توسط فارادی( 1857) مطالعه شد .[3]
کارهایی که در پراکندگی مای )1908( مرجع قرار گرفته بودند توسط افراد زیر ارائه شدند[1] :
تامسون[4] (1893) در مورد کره های کاملاً بازتاب کننده،
ریلی[5] در مورد کره های دی الکتریک کوچک
و لورنز[6] (1898،1880 ) در مورد کره های جاذب کوچک.
هر چند این تئوری توسط چندین محقق قبل از مای کار شده بود و حتی تاریخچه آن به نیمه قرن نوزدهم بر می گردد . لوگان[7] (1965-1962) یک تاریخچه قابل ملاحظه را دنبال کرده است، کلبش[8]در 30 اکتبر 1861 مقالهای تحت عنوان «درباره بازتاب روی یک سطح کروی» ارائه داد و در 1863 منتشر شد. یک سال قبل از اینکه تئوری الکترومغناطیس نور توسط ماکسول پیشنهاد شود. در این مقاله کلبش حل کلی برای معادله موج کشسان بر حسب تابع موج برداری به دست آورد، که توسط نویسنده های بعدی استفاده شد. هر دولورنز (1890،1898) و دبای (1909)کار کلبش را مرجع قرار دادند.
مسئله موج کشسان بسیار پیچیده تر از هر دو مسئله موج الکترومغناطیسی یا صوتی است. حل اخیر می توان از تجزیه تحلیل کلبش با قرار دادن سرعت انتشار امواج طولی به سمت بی نهایت به دست آورد برای کسب اطلاعات بیشتر میتوان به کتاب پراکندگی نور کرکر[9] (1969) مراجعه نمود[1].
نه مای و نه دبای هیچ کدام جز اولین کسانی نبودند که یک جواب برای مسئله کره به دست آورده بودند. تعیین اینکه دقیقاً چه کسی در این امر اولین بوده کار ساده ای نیست. هر چند لورنز یک مدعی قوی برای این افتخار است.
حل کره روکش شده توسط کرکر و ادن[10] (1951) برای اولین بار انجام شد؛ که می توان آن را به کره چندلایه تعمیم داد [2].
در سال 1975 ، ایساكی و همكاران[11] برای نخستین بار مفهوم سیمهای كوانتومی و نقاط كوانتومی را ارائه دادند[4] . در سال 1982، دو دانشمند روسی به نـامهای اکیموف[12] و اوموشچنکو[13] مشاهده اولین محدودیت کوانتومی [14]را گزارش کردند [5]. پیشرفت منظم نقاط کوانتومی در علم و فن آوری پس از سال 1984 به دست آمد، زمانی که لوئیس بروس[15] رابطه بین اندازه و گاف انرژی نانو ذرات نیمه هادی به دست آورد [6,7]. با این حال برای ساخت موفقیت آمیز نقاط کوانتومی کلوئیدی Cdx(x=S,Se,Te) توسط ماری[16] و همکاران با اندازه قابل تنظیم زمانی نزدیک به یک دهه به طول انجامید [8].
با گسترش روز افزون علم نانو دریچه های جدیدی در دنیای علم گشوده شده است به گونه ای که توسعه این علم در دهههای اخیر امکان ساخت طیف جدیدی از ادوات را فراهم آورده است[9] . علم نانو با ورود به دنیای اپتیک امکان ساخت ادوات نوری متنوعی را فراهم آورده است. ساختارهای نانویی بازتابنده و جذب کننده نور با بازدهی بالا برای محدودهی وسیعی از وسایل اپتو الکترونیک[17] و سیستم های کاربردی به کار می رود. از سلولهای خورشیدی[18] و آشکارسازهای[19] ساده گرفته تا بازتابنده های پیشرفته نور مبنی بر کاربرد هایش؛ شامل آنهایی که برپایهی جذب چند فوتونی نور[20] اند. از این دید گاه میتوان به جذب دو فوتونی فلورسانس القایی[21] به عنوان یک پدیده اپتیک غیر خطی قدرتمند اشاره کرد ؛ که برای کابردهای تصویربرداری زیستی به خصوص برای تصویربرداری از بافت های
عمیق [10] و برای فوتو دینامیک درمانی[22] [11] به کار میرود. در فوتو دینامیک درمانی فوتونی که توسط دو فوتون کم انرژیتر تولید شده برای تولید گونه های اکسیژن واکنش دار[23] یاخته سمی در بافت سرطانی استفاده می شود. در مورد اخیر، متمرکز کردن اشعه نزدیک مادون قرمز[24] در بافت سرطانی -که به نزدیک مادون قرمز نسبتاً شفاف است – میتواند در نفوذ بافت عمیق و به تبع آن تخریب انتخابی سلول های بدخیم از طریق جذب دو فوتونی فلورسانس القایی مؤثر-تولید ROS واداشته شده را نتیجه دهد[11]. با توجه به نانو ساختارها برای تصویر برداری زیستی بر مبنای TPAF یک نیاز بلند مدت به فلوئورفورهای[25] TPAF غیرسمی در بالاترین درخشندگی قابل حصول وجود دارد. به دلیل مزایای متعدد نقاط کوانتومی بر دیگر فلوئورفورها ،از جمله: الف)طیف جذبی پهن و خصوصیات اختیاری نشر قابل تنظیم؛ ب)بازده کوانتومی بالا؛ ج)پایداری فوتوشیمیایی نسبتاً بالا و د)سطح مقطع جذب دو فوتونی نسبتاً بزرگ، نقطه های کوانتومی[26] نیمه رسانا توجه زیادی را به عنوان نانو ذره TPAF به خود جلب کرده است [12]. نقاط کوانتومی نیمههادی با تحریک الکتریکی توسط گسترهی وسیعی از طول موجها در فرکانسهای کاملاً مشخصی به فلورسانس میپردازند، به این شکل که فرکانسی از نور را جذب کرده و در فرکانسی مشخص- که تابع اندازه آنهاست- به نشر نور میپردازند. نقطه های کوانتومی عمدتاً در کاربرد های اپتوالکترونیک مانند لیزر های نیمه هادی، آشکار سازهای نوری یا حافظه های نوری استفاده میشوند.
فصل دوم را با نقطه های کوانتومی شروع میکنیم. ابتدا نگاهی تاریخی به نقاط کوانتومی داریم وسپس از دید فیزیکی به آن میپردازیم. نقطه های کوانتومی نانو بلورهای نیمه رسانای با ابعاد بین 2 تا 10 نانومتر هستند که قطر فیزیکی آنها از شعاع اکسیتون بوهر[27] کوچکتر است. بنابراین شعاع اکسیتون و اثر تحدید کوانتومی[28] و بررسی تغییر اندازهی نقطه کوانتومی با تغییر در خواص اپتیکی را بیان میکنیم.
در این مسیر برای به کار بردن تابع دی الکتریک فلز نجیب، از مدل درود[29] بهره میگیریم. ثابتهای اپتیکی فلزات نجیب از زمان درود اندازه گیری شدهاند. برای مقایسه با تئوری، تلاش مداومی برای افزایش دقت آزمایشگاهی صورت میگرفت. از نتایج اولیه دیده شد که تئوری الکترون آزاد درود در ناحیه مرئی و فرابنفش ناموفق بود. بعد از تئوری کوانتوم، تشخیص داده شده بود که جذب در ناحیه مرئی و فرابنفش، به علت گذار از نوار پر d به نوار رسانشsp بوده است. ذکر این نکته ضروری است که در این رساله تأثیر گذار درون نواری در ثابت دی الکتریک فلزات در نظر گرفته نشده است. زیرا این اثر در محدوده طول موج فرابنفش و مرئی اتفاق میافتد و محدوده طول موجی که اینجا بررسی می شود 800 تا 950 نانومتر است[13].
چون ضخامت فلز از مرز چند نانومتر تجاوز نمیکند اصلاح مدل درود به علت کاهش پویش آزاد میانگین الکترون ها[30] را نیز بررسی مینماییم . هنگامی که مقیاس طول فلز قابل مقایسه یا کمتر از پویش آزاد میانگین الکترون ها باشد، در نتیجه حرکت الکترون های آزاد توسط مرزهای فیزیکی ساختار فلزی محدود می شود. و مسیر میانگین متوسط الکترون های آزاد کاهش مییابد. بنابر این مدل درود برای فلزات خیلی نازک باید اصلاح شود. در فصل دوم این اصلاح در مدل درود انجام میدهیم. با استفاده از نرم افزار متلب[31] قسمت موهومی و حقیقی تابع دی الکتریک را برای مس، طلا و نقره رسم مینماییم.
در فصل سوم از معادلات ماکسول[32] شروع کرده و بسط یک موج تخت را بر حسب هماهنگهای کروی برداری مینویسیم. سپس تعامد هماهنگهای کروی را اثبات میکنیم و ضرایب بسط موج تخت تابشی را بهدست میآوریم. با توجه به رابطه میدان مغناطیسی و الکتریکی و با توجه به خواص هماهنگ های کروی برداری و بسط میدان الکتریکی و مغناطیسی بر حسب این هماهنگها و شرایط مرزی؛ ما به یک دستگاه معادلاتی دوازده معادله و دوازده مجهول میرسیم با استفاده از نرم افزار متمتیکا[33] به صورت تحلیلی این دستگاه معادلاتی را حل نموده و حال که ضرایب بسط به دست آمدند ما میدان الکترومغناطیسی را در هر موقعیتی داریم و میتوانیم میدان الکتریکی در هر موقعیتی را نسبت به میدان تابشی اولیه بهدست آوریم. هر چه افزایش میدان الکتریکی بیشتر باشد اثر فوتودینامیک درمانی و تصویربرداری از بافتهای سرطانی بهتر انجام میگیرد.
در فصل چهارم نمودار افزایش میدان الکتریکی را به عنوان تابعی از پارامترهای مختلف از قبیل ضخامت لایه دی الکتریک،طول موج،شعاع نقطه کوانتومی،گذردهی نسبی دی الکتریک رسم می نمائیم.